روزنامه خراسان: دوچرخه هایی که نمی چرخند

1398/09/24

دوچرخه هایی که نمی چرخند

ناصری- آلودگی هوا مشکلی نیست که تنها کشور ما یا شهر تهران به آن دچار باشد. شهرهای بزرگ کشورهای اروپایی نیز با این مشکل مواجه هستند و از سال‌ها پیش به دنبال راه‌حلی برای آن بوده‌اند. یکی از راه‌حل‌هایی که برای این مشکل در کشورهای اروپایی امتحان شده و در بعضی کشورها نتیجه‌بخش هم بوده، ترویج «فرهنگ دوچرخه‌سواری» است. دوچرخه‌سواری نه تنها به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند، بلکه فواید جسمی و روحی بی‌شماری نیز برای شهروندان دارد، اما به تازگی مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران از مشکلات مالی شرکت خصوصی اداره کننده دوچرخه های اشتراکی صحبت کرده که بازتاب گسترده ای در فضای مجازی داشت. «یوسف حجت» بیان کرده که میانگین استفاده روزانه از هر دوچرخه یک یا دو مرتبه بوده، در حالی که برای به صرفه بودن طرح باید روزانه هفت تا هشت مرتبه از هر دوچرخه استفاده شود. او در بخشی از صحبت هایش نیز از احتمال شکست این طرح سخن گفته است. در حالی که در پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو، قرار است به‌جای استفاده از خودروی شخصی، گزینه‌های مفیدتری مثل دوچرخه‌سواری و پیاده روی جایگزین شود به دلیل تلاش نکردن مسئولان در فرهنگ سازی در زمینه هایی مثل دوچرخه سواری در آینده ای نزدیک دیگر روز سه شنبه بی خودرو نخواهیم داشت. در ادامه سعی کرده ایم ضمن مرور تاریخچه ایستگاه های دوچرخه در مشهد و تهران و مشکلات شان از تجربیات شهرهای موفق کشورهای دیگری که توانسته اند فرهنگ دوچرخه سواری را ترویج کنند، بنویسیم.

دوچرخه سواری در کلان شهرهای ایران
اوایل سال 1384 بود که موضوع دوچرخه های اشتراکی سرو صدای زیادی به پا کرده بود و اولین ایستگاه های آن در مشهد راه اندازی شد، اما این طرح خیلی زود به شکست محکوم شد یکی از دلایلی که مردم رغبت زیادی برای استفاده از دوچرخه های این ایستگاه ها نداشتند علاوه بر کیفیت پایین این دوچرخه ها ، شیوه دشوار اجاره این بود که شما باید از هر ایستگاهی که دوچرخه می گرفتی و کارت شناسایی می دادی آن را به همان ایستگاه برمی گرداندی که مشکلات زیادی را به همراه داشت و شورای شهر این قرارداد مشکل دار را لغو کرد، اما به نظر می رسید این اتفاق در سیستم دوچرخه های اشتراکی «بیدود» در تهران اصلاح شد. در این طرح دوچرخه ها دارای قفل هوشمند و جی پی اس هستند و شهروندانی که مایل به استفاده از آن ها باشند از طریق اپلیکیشن می توانند قفل دوچرخه را باز کنند و هر کجا که خواستند پایان سفر بزنند و آن را قفل کنند تا فرد دیگری از آن استفاده کند اما با توجه به گفته های مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری بازهم از این طرح استقبال نشد. در بررسی ها به چند مورد که دلیل ناموفقی این طرح بوده برخوردیم.
1. نبود مسیرهای دوچرخه سواری استاندارد:

یکی از مهم ترین دلایلی که باعث استقبال نکردن مردم از دوچرخه است این بوده که مسیرهای دوچرخه سواری وجود ندارد یا اگر وجود دارد محلی برای عبور و مرور یا پارک موتورسیکلت هاست و عملا مسیری برای دوچرخه وجود ندارد.
2. در دسترس نبودن دوچرخه
این که برای رفتن یک مسیر ساعت ها به دنبال یک دوچرخه بگردی قطعا در این دوران سرعت ها به صرفه نیست در صورتی که اگر دوچرخه به اندازه در دسترس باشد می تواند به تسریع در امور و فرار از ترافیک کمک کند.
3. هزینه دار بودن دوچرخه سواری
یادمان نرود نگاه به دوچرخه سواری در وهله اول باید فرهنگ سازی شود. همان طوری که دولت به مترو یارانه بنزین پرداخت می کند باید برای توسعه دوچرخه سواری هم یارانه پرداخت شود چون با دوچرخه سواری هم بنزین کمتری دود می شود، هم هوای پاک تری خواهیم داشت و هم به سلامت فرد کمک می کند که تمام این ها هزینه هایی را از دوش دولت کم می کند.ضمن این که بخشی از جامعه یعنی بانوان نیز به دلایل مختلف در شمار استفاده کنندگان از دوچرخه قرار نمی گیرند.

تجربه شهرهای بزرگ در کشورهای دیگر
آمستردام - هلند - پاداش برای رکاب زدن
بالاترین سرانه دوچرخه در دنیا به کشور هلند تعلق دارد، با این همه دولت هلند به دنبال آن است تا با اجرای طرح هایی جدید، افراد بیشتری را به دوچرخه سواری تشویق کند. دولت این کشور در قالب طرح ملی کاهش گره های ترافیکی، شرکت های مختلف هلندی را تشویق می کند تا به کارمندانی که با دوچرخه به محل کار خود می روند، پاداش نقدی بپردازد. مبلغ این پاداش 19سنت در ازای هر کیلومتری است که کارمندان می پیمایند. اختصاص بودجه برای خرید دوچرخه از دیگر طرح های دولت هلند برای تشویق شهروندان هلندی است.
کپنهاگ – دانمارک - ساخت فضاهایی جذاب
کپنهاگ شهر دوچرخه دوست دیگری است که به واسطه ایجاد شبکه ای وسیع از مسیرهای دوچرخه سواری، شامل پل هایی نوآورانه که بزرگراه های دوچرخه سواری را در طول شهر ایجاد کرده اند، شهروندان خود را به استفاده از دوچرخه تشویق کرده و در این امر نیز پیروز بوده است زیرا هم اکنون تعداد دوچرخه‌ها در کپنهاگ پنج برابر تعداد خودروهای این شهر است. دانمارک از سال2005 تا به امروز بیش از میلیاردها کرون، حدود 155میلیون دلار، روی بهبود زیرساخت های دوچرخه سواری خود سرمایه گذاری کرده است. تا سال2017 این سرمایه گذاری به احداث 9/3کیلومتر مسیر جدید دوچرخه سواری، 600کیلومتر مسیر سبز و 5 مسیر ویژه دوچرخه سواری در کپنهاگ منجر و همچنین 3500پارکینگ ویژه دوچرخه به پارکینگ های این شهر افزوده شده است.
میلان – ایتالیا - رکاب بزن پول بگیر
میلان، آلوده‌ترین شهر اروپا از نظر آب و هواست. هوای این شهر سال 2012 آن‌قدر بد شد که طبق آمار دولت ایتالیا، 84 هزار نفر به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست دادند. مسئولان این شهر برای این که مردم را تشویق به دوچرخه سواری کنند راه حلی را که برای اولین بار هم نیست در اروپا آزمایش می‌شود، اجرایی کردند. آن ها به شهروندانی که مسیر خانه تا محل کارشان را با دوچرخه طی کنند پول پرداخت کردند. مقامات ایتالیایی برای این کار بودجه‌ 35 میلیون یورویی را اختصاص دادند.
دیگر کشورهای جهان - فراهم سازی زیر ساخت ها
بسیاری از شهرهای بزرگ دیگر کشورها هم برای حل مسئله آلودگی هوا به فکر ترویج استفاده از دوچرخه افتاده‌اند. آن‌چه اکنون با عنوان «فرهنگ دوچرخه‌سواری» شناخته می‌شود، در کشورهای دیگری مانند آلمان، سوئد، چین، ژاپن و بنگلادش نیز ترویج می‌شود. البته در اغلب جوامعی که دوچرخه‌سواری به عنوان یک فرهنگ جا افتاده، زیرساخت‌های مناسب این کار هم فراهم است، از جمله ایستگاه‌های بزرگ و متعدد در سراسر شهر برای نگهداری و عرضه «دوچرخه‌های اشتراکی» و خطوط مستقل برای دوچرخه‌سواران در خیابان.

کلام آخر
دوچرخه سواری جدا از تاثیرش بر کاهش آلودگی هوا، صرفه جویی در مصرف بنزین وترویج ورزش همگانی می‌تواند نقش موثری در روابط اجتماعی ایفا کند. این فرهنگ می‌تواند تاثیر زیادی در کاستن بسیاری از تشریفات دست و پا گیر و رتبه‌بندی‌های خودساخته اجتماعی باشد. وقتی استاد، پزشک، شهردار و ... در کنار دیگر شهروندان رکاب می‌زنند، شاید بتوان گفت که زمینه بسیاری از تفاخر‌ها و خودبزرگ بینی‌ها سست می‌شود. البته این امر نیازمند ایجاد بستر‌های مناسب آن است که شاید در آینده ای نزدیک درباره اش برای تان نوشتیم.

لینک منبع خبر 27 بازدید:

به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)پرونده‌ای که باز است (اعتماد)افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان) کابینه تناقض‌ها و کلاهی که سرشان گذاشتند (یادداشت روز) (کيهان)

سایر اخبار این روزنامه

ربع پهلوی: مردم ایران قدردان تحریم های آمریکا هستند! کنار خیابان، بهتر از «اسپیناس پالاس»! اجتماع خواننده‌ها در مسیر هنرپیشگی کل‌کل‌های الکی! کاست‌های قصه‌گو از «خانم حنا» تا «علیمردان خان» آشتی عربی درایستگاه پایانی رهایی از مهرطلبی! آن سوی مذاکرات آمریکا و طالبان تحمیل یک سوم هزینه های درمان به مردم رونمایی از سورنا ۴ عراق در یک قدمی انتخاب نخست وزیر جدید اشکِ دمِ مشکِ شاه عباس! امروز؛ آغاز عملیات اجرایی پروژه انتقال آب به شرق کشور معمای چشم پوشی از معافیت مالیاتی 18 هزار میلیاردی واکنش ها به پیشنهاد عباس عبدی برای استعفای روحانی دوچرخه هایی که نمی چرخند ماجرای سرقت های 5 ثانیه ای!