روزنامه همدلی
1398/09/30
دستاورد ماموریت توکیو
دکتر صلاح‌الدین هرسنی - اگر چه تا قبل از سفر روحانی به توکیو اغلب رسانه‌های داخلی این سفر را تلاشی برای تحکیم روابط دوجانبه تهران- توکیو قلمداد کرده، اما هم اینک و بعد از رد و بدل شدن نوع پیام‌ها در دیدار روحانی با «آبه شینزو» در توکیو، معلوم شده است که این سفر کمتر جنبه روابط دوجانبه داشته و در اساس برای چگونگی مدیریت برجام و سپس کاهش تنش بین تهران- واشنگتن صورت گرفته است. به این ترتیب و با توجه به رد و بدل شدن نوع پیام‌ها در دیدار توکیو، چگونگی مدیریت برجام آن هم در شرایطی که ایران در گام چهارم کاهش تعهدات برجامی قرار گرفته و نیز نحوه تعامل با واشنگتن از سوی ایران، به یک اندازه در سفر روحانی به توکیو اهمیت دارند.البته چنین انتظاری از ماموریت به توکیو در کنار اهدافی که آبه شینزو در سفر ماه ژوئن خود به تهران اعلام کرده بود، نیز قابل برداشت است، چراکه آبه در سفر خردادماه خود به تهران اعلام کرده بود که هدفش از سفر به تهران آن است که بخواهد به سهم خود در کاهش تنش میان تهران- واشنگتن میانجیگری کند، اما با این حال با توجه به مواضع قاطع مسئولان نظام او دست خالی تهران را به مقصد توکیو ترک کرد.
حالا و با توجه به انتظارات از ماموریت به توکیو، به نظر می‌رسد که آبه بتواند در دیدار با روحانی و در یک فرصت دیگر و البته با گفت‌وگو و ارسال پیام، به بازسازی منطق و رفتار مقامات تهران در چگونگی مدیریت برجام و نیز شیوه تعامل با واشنگتن کمک کند و اثرگذار باشد. چراکه آبه باور دارد اگر تلاش‌های دیپلماتیک او و نقش میانجیگری توکیو به سرانجام نرسد و نیز اگر مسیرها و فاز‌های جدید دیپلماسی و گفت‌وگو برای کاهش تنش در روابط تهران- واشنگتن تعریف نشود، وضعیت تنازعی در برجام و مناسبات منطقه و نیز وضعیت تنازعی در روابط تهران- واشنگتن به وضعیتی دیرپا، عمیق، پایدار و در نهایت رام نشدنی تبدیل خواهد شد که در آن شرایط وضعیت نه تنها برای منطقه، بلکه برای تهران و واشنگتن و حتی همسایگان نیز مناسب و مساعد نخواهد بود. محققا روحانی در دیدار با آبه شینزو حامل انتقال این پیام به مقامات تهران است که این مقامات و البته تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران بخواهند در تصمیمات و رفتار‌های خود در کاهش تعهدات برجامی تجدید نظر کنند و به تعهدات خود در برجام پایبند بمانند، چراکه اگر تهران بخواهد بر عزم خود در کاهش تعهدات برجامی و حتی در برخی از رفتار‌های منطقه‌ای و برنامه‌های موشکی جدی باشد، مکانیسم ماشه که متضمن بازگشت تحریم بین‌المللی و چندجانبه است، علیه تهران اجرایی خواهد شد.
البته آبه در ازای انتقال این پیام به روحانی و مقامات تهران، پیام تهران را نیز به تروئیکای اروپایی برجام مخابره خواهد کرد. در این ارتباط خواسته آبه در مقام یک میانجی از تروئیکای اروپایی آن است که آنها باید برای حفظ برجام و ترغیب تهران به ماندن در آن، از بی‌عملی خارج شوند و ایده سازوکار اینستکس را از روی کاغذ خارج و عملیاتی کنند؛ چراکه در غیر این صورت یعنی در شرایط بی‌عملی و انفعال اروپا، تغییری در رفتار ایران به وجود نمی‌آید و چه بسا که ممکن است عزم تهران در کاهش تعهدات برجامی و حتی خروج از (ان.پی.تی) جدی شود.
به این ترتیب و با توجه به نیاز تهران و همچنین نیاز اروپا و واشنگتن به برون‌رفت از وضعیت موجود، به نظر می‌رسد که تلاش‌ها و نقش میانجیگری توکیو نتیجه دهد و به بار نشیند. در این ارتباط، بی‌تردید تهران با توجه به شرایط اقتصادی خود تا میزانی به تعدیل رفتارش و البته شاید به منظور راستی‌آزمایی و صدق ادعاهای اروپا به عقب‌نشینی در کاهش تعهدات برجامی روی بیاورد.
در ازای این رفتار تهران، بازگشت اروپا به همکاری در حفظ برجام و خروج از بی‌عملی و در نهایت عملیاتی و اجرایی‌سازی سازوکار اینستکس منتفی نیست و چه بسا که همین همکاری و حسن نیت اروپا بتواند به تدریج در آب شدن یخ روابط تهران- واشنگتن کمک کند.
به نظر می رسد که با توجه به نیاز تهران و اروپا و حتی واشنگتن زمینه‌های ذهنی ادراکی این شرایط فراهم شده است و تداوم این شرایط نیازمند بازتعریف نقش‌یابی‌های واسطه‌ای است.
سایر اخبار این روزنامه
احمد مازنی: ایجاد محدودیت در دسترسی مردم به اطلاعات خلاف قانون اساسی است
حسن روحانی در نشست یلدایی نخست وزیر ژاپن برای حفظ برجام مذاکره کرد امید درمهمانی توکیو
بلندترین شب سال وقتی به صبح می‌رسد که مدارس به دلیل آلودگی هوا تعطیل و گروه‌های حساس نیز در خانه ماندگار شده‌اند
اصلاح‌طلبان به رد صلاحیت‌های هیات اجرایی واکنش نشان دادند بلاتکلیفی سیاسی جبهه اصلاحات
مردم امسال با حذف برخی کالاهای گران از سفره بلندترین شب سال، بازهم دل به شادی‌های سنتی دادند
تظاهرات مردمی علیه بن‌بست‌های سیاسی در بغداد ادامه دارد عراق در انتظار نخست‌وزیر
روایتی از نامدار موسیقی ایران، ابوالحسن صبا به مناسبت انتشار کتابی با نام «در قفس» درباره زندگی او
دستاورد ماموریت توکیو
جریان سوم شهروندی و جریان مدنی تغییر
