بحران عراق برنده‌ای ندارد

آنچه طي روزهاي اخير در عراق به هر دليلي به وجود آمده بايد هرچه زودتر مديريت شود و اجازه ندهند وضعيت از آنچه الان پيش آمده، وخيم‌تر شود چون واقعا همه ضرر خواهند کرد. اينکه دونالد ترامپ، ايران را مسئول دانسته دقيقا مثل اين مي‌ماند که ما نيز آمريکا را مسئول حمله به کنسولگري ايران در نجف و کربلا بدانيم. درحقيقت در درجه اول دولت عراق بايد تامين کننده امنيت مراکز ديپلماتيک در کشورش باشد و نه ساير دولت‌ها و کشورها. منتها وقتي دولت عراق عملا نتواند بر مراکز تاثيرگذار بر امنيت کنترل داشته باشد در نتيجه هر کشور يا گروه داخلي مي‌تواند اين امنيت و ثبات را برهم بزند. در خبرها آمده که وزارت دفاع آمريکا حمله قريب‌الوقوع خود به مراکز حشدالشعبي را به نخست وزير عراق اطلاع داده و با اينکه نخست وزير عراق به آمريکايي‌ها يادآور شده اين کار موجب ناامني بيشتر مي‌شود و تاثيرات بسيار ناگوار خواهد داشت. وقتي دولتي اين حق را براي خودش قائل است که اينچنين آشکار و بي‌محابا در کشور ديگري مداخله آنهم مداخله نظامي کند، تبعاتش همين مي‌شود که شاهد هستيم. اين يک واقعيت است که ايران و آمريکا با هم اختلاف دارند و اين اختلافات روي تحولات عراق تاثير مي‌گذارد ولي اصل اينکه کشوري مداخله‌اي کند و بعد تبعات آن مداخله را به گردن کشور ديگري بيندازد، واقعا در افکار عمومي دنيا قابل پذيرش نيست. عراق از سال 2003 تاکنون که اشغال شده، دچار دو بحران هويت و بقا شده که در حال تجربه است و هنوز نتوانسته به ثبات برسد. به نظر مي‌رسد به هر دليلي اين بحران به‌وجود آمده و هرکسي مقصر بوده، بايد زودتر مديريت واز اين وضعيت خارج شود. چون کار بسيار خطرناک و تداومش به ضرر همه کشورهاي منطقه و فرامنطقه‌اي است و کسي نمي‌تواند براي خودش در اين موقعيت خانه امني تعريف کند. بنابراين هرچه زودتر بايد مذاکرات يا اقدامات و ابتکاراتي به عمل آيد که مانع از گسترش بحران شود. البته شايد داعشي‌ها تکفيري‌ها که سال‌ها منتظر چنين فرصت‌هايي هستند، برنده اين ماجر باشند. چون نيروهايي که با آنها درگير بودند، الان ضربه خوردند، آنها از فرصت‌ها استفاده خواهند کرد و بدشان نمي‌آِيد به اين اختلافات دامن زده شود. در تحليل آنچه معترضين عراقي نسبت به سفارت آمريکا انجام دادند بايد گفت وقتي کشوري به مراکز نظامي کشور ديگر حمله مي‌کنند، با اينکه نمي‌توان اين کار را تائيد کرد ولي يک عکس‌العمل طبيعي است همانطور که گفته مي‌شود پاسخ کلوخ انداز، سنگ است. کسي که اقدامي مي‌کند بايد فکر تبعات آن را هم بکند. اگرچه اين کار از نظر حقوق بين‌الملل نمي‌تواند مورد باشد ولي طبيعتا وقتي کشوري به خودش اجازه مي‌دهد مراکز نظامي کشور ديگري را بمباران مي‌کند طبيعتا طرفداران آن گروه‌ها دست به چنين اقداماتي مي‌زنند. تاکيد مي‌کنم اين حرف به معناي درست بودن اين عمل نيست ولي در حقوق بين‌الملل درستي يا نادرست بودن عمل‌ها اينگونه سنجيده نمي‌شود بلکه منشا شروع چنين بحراني و اقداماتي که منجر به چنين حرکاتي مي‌شود، مورد توجه قرار مي‌گيرد. بحث ما با آمريکا يک موضوع ولي بحث عراق و ايران موضوع ديگري است. يعني هرنوع ناامني در عراق در ناامن شدن ايران تاثير مي‌گذارد و بالعکس. ما دو کشور همسايه هستيم و امنيت و ثبات‌مان با هم گره خورده و نسبت نزديکي دارد. بنابراين بايد دقت کنيم بحث ايران و آمريکا به تنهايي نيست بلکه بحث اين است که سرنوشت مردم عراق براي ايران مهم است و سرنوشت مردم ايران براي عراق و دو کشور همسايه نمي‌توانند بگويند خانه همسايه آتش گرفته و به من ربطي ندارد! چون حتما آتشش به ما هم سرايت خواهد کرد. بنابراين ايران بايد هرچه زودتر تلاش کند تا اين بحران مديريت و حل شود. اين وضعيت نه به نفع ايران و نه به نفع عراق و نه به نفع آمريکا و نه هيچ کشور ديگري و تنها داعشي‌ها و تکفيري‌ها و گروه‌هاي تروريستي از اين فضا استفاده خواهند کرد.