روزنامه آرمان ملی
1398/10/17
درخواست سه كشور اروپايي براي برگشت ايران به برجام
درخواست E3 از ايران: به تعهدات برجام بازگرديدروسيه: گام پنجم ايران تهديدآميز نيست
آرمان ملي: توافقي که حاصل 12 سال مذاکره مداوم ميان ايران و غرب بود، دو روز پس از شهادت سردار سليماني در آستانه فروپاشي قرار گرفت. دولت ايران شامگاه يکشنبه با صدور بيانيه‌اي اعلام کرد که ديگر هيچ تعهدي در حوزه فني براي توسعه صنعت هسته‌اي خود ندارد و از اين پس صرفاً بر اساس «نياز کشور» در خصوص پيشبرد برنامه هسته‌اي تصميم‌گيري مي‌کند. همچنين ايران اعلام کرد که کماکان به همکاري با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ادامه خواهد داد. بر اساس بيانيه دولت، در کنار چهار گام قبلي اکنون ديگر محدوديتي در حوزه عملياتي (شامل ظرفيت غني‌سازي، درصد غني‌سازي، ميزان مواد غني‌شده، و تحقيق و توسعه) براي ايران وجود ندارد، ايران هنوز به بحث نظارت و بازرسي‌ها دست نزده است و اجراي داوطلبانه پروتکل الحاقي همچنان ادامه دارد. محمدجواد ظريف در توئيتر نوشت: «به عنوان پنجمين و آخرين گام جبراني ذيل پاراگراف 36 برجام، از اين پس، تعداد سانتريفيوژها هيچ محدوديتي نخواهد داشت. اين گام در چارچوب برجام است و همه پنج گام در صورت اجراي موثر تعهدات متقابل، برگشت‌پذير است. همکاري کامل ايران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ادامه خواهد يافت». در اين شرايط بسته به عمل اروپا از يک سو ايران مي‌تواند سطح غني‌سازي را تا 20 درصد يا حتي بيشتر افزايش دهد و با اضافه کردن حدود 10 هزار سانتريفيوژ انبار شده به سايت‌هاي فعال، بر ميزان ذخايز اورانيوم غني‌سازي شده خود بيفزايد. اين يعني با اينکه جمهوري اسلامي پايان تعهدات هسته‌اي خود را اعلام کرده، نقض برجام صورت نگرفته و اينکه در ميدان اجرا کدام محدوديت‌ها در چه سطحي رعايت نشوند به گذر زمان و عکس‌العمل 1+4 بستگي دارد؛ اروپا مي‌تواند انتخاب کند که با فعال‌سازي مکانيسم حل اختلاف موجود در توافق هسته‌اي، پرونده ايران را به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ارجاع دهد و در مقابل همانطور که از سوي سيدعباس عراقچي وعده داده شده، تهران نيز دکترين هسته‌اي خود را تغيير دهد. همچنين اروپا مي‌تواند به جاي رفتن به سوي فعال‌سازي مکانيسم حل اختلاف، تلاش کند تا منافع اقتصادي جمهوري اسلامي از برجام تأمين شود و در مقابل ايران نيز به تعهدات خود بازگردد. با اين وجود، شواهد و ظواهر امر حاکي از آن است که اروپا دست‌کم در شرايط فعلي نه مي‌تواند و نه مي‌خواهد گامي در راستاي تأمين منافع اقتصادي جمهوري اسلامي و کاهش آسيب تحريم‌ها بردارد. هانس کريستينسن، مدير پروژه اطلاعات هسته‌اي در فدراسيون دانشمندان آمريکايي در تحليل گام پنجم ايران توئيت کرد: «در حال حاضر برداشتن اين گام از سوي ايران به معني خروج از برجام يا حرکت به سوي ساخت سلاح هسته‌اي نيست؛ چرا که کماکان آژانس مي‌تواند با نظارت پيوسته و دائم بر فعاليت‌هاي ايران هر اقدامي را گزارش کند». علي واعظ، مدير پروژه ايران در گروه بين‌المللي بحران نيز معتقد است: «هر چند ايران از پايان تعهدات هسته‌اي در حوزه فني سخن گفته اما هنوز غني‌سازي 20 درصدي را از سر نگرفته و اين يعني همچنان اميدوار است که از طريق ديپلماتيک راهي براي حفظ توافق هسته‌اي پيدا شود». اريک بوئر، عضو پيشين شوراي امنيت ملي آمريکا نيز با علي واعظ هم نظر است. او به «سي‌ان‌ان» مي‌گويد: «اقدام ايران مانوري براي حفظ برجام است، آنها تصميم گرفتند تا پس از شهادت سليماني با اقدامي تهاجمي‌تر نظير آغاز غني‌سازي 20درصدي دنيا را تحريک نکنند و درهاي ديپلماسي را باز بگذارند». او همچنين تأکيد دارد که «آنچه ايران مطرح مي‌کند مهم نيست بلکه آن چيزي اهميت دارد که در عمل اتفاق مي‌افتد». مايکل سينگ، تحليلگر ارشد انستيتو واشنگتن نيز در اين باره معتقد است که هنوز نمي‌توان برجام را پايان يافته دانست و مي‌افزايد: «اگر ايران در عمل گامي به سوي افزايش خلوص اورانيوم و افزايش تعداد سانتريفيوژها برندارد، همچنان مي‌توان به تلاش‌هاي ديپلماتيک اميدوار بود اما اگر گامي عملي برداشته شود آنگاه مي‌توان گفت که زمان پايان توافق برجام فرارسيده است».
بيانيه تروئيکاي اروپايي
اولين واکنش طرف غربي برجام به گام پنجم کاهش تعهدات ايران، صدور بيانيه بود. سه کشور اروپايي گروه موسوم به «E3» در بيانيه مشترکي با طرح ادعاي واهي «انجام اقدامات خشونت‌آميز توسط ايران» خواستار پرهيز از آنها شده و خواستند «رعايت مفاد گنجانده شده در توافق هسته‌اي سال 2015 با قدرت‌هاي جهاني را از سر بگيرد». به نوشته رويترز، در اين بيانيه که سه کشور فرانسه، انگليس و آلمان اعلام کردند بر اهميت کاستن از تنش‌ها در عراق و ايران و عزم خود براي مبارزه با داعش تاکيد مي‌کنند، آمده است: «ما بر تعهد خودمان در ادامه مبارزه با گروه داعش که يک اولويت است تاکيد مي‌کنيم. اين ضروري است که ما ائتلاف مربوط به آن را حفظ کنيم. از مقام‌هاي عراق مي‌خواهيم به روند تامين پشتيباني لازم از اين ائتلاف ادامه دهند». اين سه کشور همچنين اعلام کردند: «ما آماده ادامه مذاکرات با همه طرف‌ها به منظور مشارکت در کاستن از تنش‌ها و برقراري مجدد ثبات در منطقه هستيم».
گام ايران تهديدآميز نيست
در سوي ديگر وزارت خارجه روسيه در بيانيه‌اي تأکيد کرد که به عقيده مسکو، گام پنجم ايران در جهت کاهش تعهد به توافق هسته‌اي اقدامي تهديدآميز نيست. به نوشته «رويترز»، سخنگوي وزارت خارجه روسيه اظهارکرد که تصميم ايران براي کنار گذاشتن محدوديت‌هاي باقي‌مانده در زمينه غني‌سازي اورانيوم، تهديدي در زمينه منع اشاعه ايجاد نمي‌کند. بنا بر اين گزارش، مسکو همچنين تأکيد کرد که همچنان به توافق هسته‌اي و اهداف آن متعهد است و براي کار بر روي آن آمادگي دارد. در بخش ديگري از بيانيه روسيه آمده است: «غلبه بر چالش‌هاي پيش روي جامعه بين‌الملل در زمينه اجراي برنامه جامع اقدام مشترک، نيازمند اراده سياسي و پاسخ جمعي قدرتمند، خصوصا از سوي اعضاي اين توافق است.» مسکو در ادامه اشاره کرده است که در صورت رفع چالش‌هاي به وجود آمده ناشي از تحريم‌هاي آمريکا، ايران مي‌تواند اجراي برجام را از سر بگيرد. ترامپ اما همچنان سر جنگ دارد و در توئيتي با حروف بزرگ نوشته است که «ايران به بمب هسته‌اي دست نخواهد يافت».
سایر اخبار این روزنامه
كشمكش كنگره و ترامپ
حاج قاسم، قهرمانی فراموش نشدنی
حاج قاسم، قهرمانی فراموش نشدنی
واکنش يونسکو به تهديد اماکن فرهنگي ايران
قدر این مردم را بدانید
اين تازه اول عشق است...
جهان حيرت كرد
درخواست سه كشور اروپايي براي برگشت ايران به برجام
رکورد ۷ساله طلای جهانی شکسته شد
خروج آمریکا از عراق عملی میشود؟
سپهبد سليماني نماد وحدت ملي بود؛ نه جناحي
واکنش يونسکو به تهديد ترامپ علیه اماکن فرهنگي ايران
فرونشست زمین تخت جمشید و حرم عبدالعظیم را تهدید می‌کند
