روزنامه آرمان ملی
1398/10/18
دور تسلسل انتقام گيری، سطح بحران را بالاتر می برد
هدف آمريکا از ترور سردارسليماني چه بود؟ اين اتفاق چه پيامدي براي منطقه خاورميانه به همراه داشت؟باتوجه به چهره‌اي که از سردارسليماني در سطح منطقه و جهان ارائه شده بود به‌خصوص درباره مقابله ايشان با داعش که مورد نفرت مردم ايران و منطقه بود شهادت ايشان شکل اسطوره‌اي پيدا کرده است. به همين دليل نيز ترور سردارسليماني با واکنش شديد مردم ايران و منطقه مواجه شده است. با اين وجود بايد در نظر داشت که برخي اقدامات انتقام جويانه احساسي و هيجاني ممکن است بر خلاف اهدافي باشد که سردارسليماني به‌دنبال آن بود. مسائل نظامي نبايد با رويکرد احساسي و هيجاني همراه باشد و همواره بايد مبتني بر تعقل باشد. به همين دليل نيز نبايد شرايطي فراهم شود که عده‌اي که از مدت‌ها قبل به‌دنبال کشاندن ايران به يک جنگ فرسايشي بودند در چنين موقعيتي به هدف خود برسند و کشور را وارد يک جنگ خطرناک و فرسايشي کنند. واقعيت اين است که ممکن است در جنگ خسارت‌هاي سنگيني به کشور وارد شود. اين در حالي است که ايران و آمريکا مدت‌هاست که در وضعيت جنگي قرار دارند. از سوي ديگر دونالد ترامپ از زماني که روي کار آمده جنگ اقتصادي با ايران را نيز در دستور کار خود قرار داده و اين جنگ اقتصادي تاکنون آسيب‌هاي زيادي به اقتصاد ايران زده است. نکته ديگر اينکه در سال‌هاي اخير ايران و آمريکا در جنگ‌هاي نيابتي در کشورهايي مانند عراق، سوريه و يمن با هم برخوردهايي داشته‌اند. اين در حالي است که در نودونه‌درصد اين جنگ‌ها سردارسليماني موفق بوده اما به يک باره با اين حادثه عجيب مواجه شديم. منظور بنده از عجيب اين است که به هر حال افراد و گروه‌هايي بوده‌اند که از موقعيت جغرافيايي و مسير رفت و آمدهاي سردارسليماني اطلاع حاصل کرده‌اند و اين اطلاعات را در اختيار آمريکايي‌ها قرار داده‌اند. در شرايط کنوني مشاهده مي‌شود که همه به‌دنبال انتقام و تلافي اين ترور هستند. بدون شک تلافي اولين برخورد با چنين مسائلي است. با اين وجود مسئولان کشور در شرايط کنوني تصميمات مبتني بر عقلانيت و تدبير خواهند گرفت و از اين خون ريخته شده در راستاي منافع ملي و مردم استفاده خواهند کرد و در چنين صورتي است که اين خون گرانقدر به هدر نخواهد رفت. اين نکته را بايد در نظر گرفت که نبايد اقداماتي انجام شود که سبب مشکلات و مخاطرات جديدي براي کشور شود. در شرايط کنوني ايران در معرض يک تصميم حساس و سرنوشت‌ساز قرار گرفته، به همين دليل بايد از هرگونه احساسات و هيجانات خودداري کرد.
شما از عواملي سخن مي‌گوييد که ترور سردارسليماني را تسهيل کرده‌اند. اين عوامل چه بوده است؟
روشن است که آمريکايي‌ها نمي‌توانسته‌اند بدانند سردارسليماني در صبحگاه فلان روز وارد فرودگاه بغداد خواهد شد. اين در حالي است که ابومهدي المهندس، چهره معتبر و شناخته شده عراق نيز به استقبال سردارسليماني رفته و آمريکا هر دو را با هم ترور کرده است. از اين رو مي‌توان گفت چنين تروري با خبر گرفتن از موضع و موقعيت سردارسليماني و ابومهدي المهندس انجام شده است. در نتيجه به احتمال زياد کساني موقعيت سردارسليماني را به آمريکا گزارش داده‌اند و آمريکا با استناد به اين گزارش‌ها چنين اقدامي انجام داده است.
آيا گروه‌هاي در عراق چنين اقدامي را انجام داده‌اند؟
مردم عراق نيز مانند مردم ايران نسبت به رخ دادن اين اتفاق ناراحت و خشمگين هستند. اين مساله را به خوبي مي‌توان از نحوه تشييع جنازه سردارسليماني و ابومهدي المهندس متوجه شد. با اين وجود هنوز پشت پرده ماجرا به‌صورت دقيق مشخص نشده که عوامل خبر‌دهنده چه کساني بوده‌اند. به هر حال کشورهايي مانند عراق و سوريه در سال‌هاي اخير با ناآرامي‌هاي مختلفي دست به گريبان بوده‌اند و گروه‌هاي مختلفي نيز در اين کشورها وجود دارند. به همين دليل بايد منتظر ماند تا اخبار دقيقي از پشت پرده اين ترور منتشر شود و بررسي‌هاي ايران در اين زمينه تکميل شود.
براساس اطلاعات منتشر شده گزينه ترور سردارسليماني يکي از گزينه‌هاي جرج بوش پسر و باراک اوباما نيز بوده است. با اين وجود اين دو رئيس‌جمهور آمريکا به دلايلي از اين ترور خودداري کردند. چرا ترامپ دستور ترور سردارسليماني را صادر کرد؟
ترامپ فردي است که اميال شخصي خود را با منافع ملي آمريکا مخلوط مي‌کند. در ماه‌هاي گذشته سردارسليماني در يکي از سخنراني‌هاي مهم خود ترامپ را «قمارباز» خواند و خطاب به وي گفت: «حريف تو منم و روزي نيست که ما به شما فکر نکنيم». بنده معتقدم ترامپ از اين سخن احساس ناخوشايندي پيدا کرده و با اقدام به اين جنايت قصد داشته به ديگران ضرب شصت نشان بدهد. به‌نظر مي‌رسد صفتي که سردارسليماني درباره ترامپ به کار برده صحيح بوده و ترامپ قماري را آغاز کرده که در نهايت به ضرر وي و کشور آمريکا تمام خواهد شد.
آيا ترامپ با مشاهده جمعيتي که براي تشييع پيکر سردارسليماني به خيابان‌هاي شهرهاي ايران آمدند به خطايي که مرتکب شده پي برده است؟
تصور نمي‌کنم ترامپ به خطايي که مرتکب شده پي برده باشد. احتمالا ترامپ چنين جمعيت‌هايي را در ايران زياد ديده و از قبل مي‌دانسته که جمعيت گسترده‌اي براي تشييع پيکر سردارسليماني به خيابان‌ها خواهند آمد. هدف اصلي ترامپ از چنين اقداماتي حفظ و صيانت از اسرائيل است. اين در حالي است که ايران مدت‌هاست موجوديت اسرائيل را تهديد مي‌کند. واقعيت اين است که درگيري ايران با آمريکا و اسرائيل در چهل سال گذشته در سطوح مختلف وجود داشته که با ترور سردارسليماني به نقطه اوج رسيده است.
واژه «انتقام» اين روزها در بين اغلب فرماندهان نظامي و مسئولان جمهوري اسلامي وجود دارد. اين انتقام به چه صورت خواهد بود؟ آيا ايران منافع آمريکا در سطح منطقه را مورد حمله قرار خواهد داد و يا اينکه به سمت ترور شخصيت‌هاي سياسي و نظامي آمريکا خواهد رفت؟
به شخصه ميانه‌اي با خشونت ندارم اما معتقدم در شرايط کنوني همه بايد به منافع ملي و آينده ايران فکر کنند. واقعيت مهم اين است که اگر کشور نبايد وارد چرخه و تسلسل انتقام شود، هر چند پاسخ اجتناب‌ناپذير است اما ممکن است سطح انتقام به مرور زمان افزايش پيدا کند. آمريکا سردارسليماني را ترور کرده و به صراحت هم عنوان مي‌کند که اين اقدام توسط آمريکا صورت گرفته است. با اين وجود چه‌بسا اقدامات ديگري توسط آمريکا و يا رقباي ايران در منطقه در پشت شعارهاي انتقام‌جويانه انجام بگيرد و سبب گسترش تصاعدي درگيري‌ها شود. اين يک واقعيت غيرقابل انکار است که ممکن است انتقام سطح خشونت‌ها را بالا ببرد. از اين روست که گفته مي‌شود مسئولان بايد با تدبير و رعايت منافع ملي واکنش نشان دهند.
عدم واکنش متناسب ايران به اين ترور، ايران را در وضعيت انفعالي قرار نمي‌دهد؟
ايران بايد رويکرد عقلايي و منطقي را در دستور کار قرار بدهد. هر تصميمي که اتخاذ شود مي‌تواند به تحولات مهمي منجر شود و به‌همين دليل من به جاي واژه انفعال از واژه عقلانيت استفاده مي‌کنم. واقعيت اين است که آمريکا يک قدرت نظامي جهان است و خيلي از کشورها از آمريکا مي‌ترسند. ايران نشان داده که وحشتي از اين کشور ندارد اما براي مقابله با چنين قدرتي لازم است که به همه جوانب درگيري دقت شود. در يک مسابقه بوکس نيز دو هم‌وزن در مقابل هم قرار مي‌گيرند. گاهي تجربه شده که در يک مسابقه ممکن است يکي از طرفين وزن کمتري اما انگيزه و شور بيشتر داشته باشد و موفق هم بشود. در اين موضوع خاص و در شرايطي که تفاوت‌هايي در زمينه قدرت نظامي وجود دارد، اما پاي شرکاي ديگر براي رقيب در ميان باشد، ممکن است درگيري پيامدهاي منفي کنترل نشده‌اي داشته باشد. دقيقا از اين زاويه است که گفته مي‌شود خون سردارسليماني مي‌تواند منشأ برکات زيادي براي ايران باشد. ايران مي‌توان با تصميم عقلايي شرايطي را به وجود بياورد که موازنه قدرت در منطقه حساس خاورميانه کاملا به سود ايران رقم بخورد.
در حالي که سردارسليماني در خط مقدم مقابله با اسرائيل قرار داشت نقش اسرائيل را در ترور سردارسليماني به چه ميزان پررنگ مي‌دانيد؟ چرا اسرائيل در اين زمينه سکوت کرده است؟
بدون شک اسرائيل در اين ترور نقش بسيار زيادي داشته است. چه بسا رفت و آمدهاي سردارسليماني نيز توسط سرويس‌هاي اطلاعاتي و امنيتي اسرائيل که در آن تبحر دارند به آمريکا داده شده باشد. نکته ديگر اينکه ترور سردارسليماني سبب خاموشي جنگ ايران و اسرائيل نخواهد شد و چه بسا آن را شعله‌ورتر نيز مي‌کند. بدون شک از اين پس ايران عوامل اسرائيلي را در ترور سردارسليماني دخيل خواهد دانست و در اين زمينه عليه اسرائيل اقدام خواهد کرد. به هر حال جنگ داراي تعاريف خاص خود است. در جنگ ممکن است هر اتفاقي مانند کشته شدن فرماندهان بزرگ نيز رخ بدهد. اين اتفاق در همه جنگ‌هاي گذشته بشر نيز رخ داده است و هرگز نشان ضعف و قدرت نيست.
ترامپ مدعي است در صورت واکنش ايران پنجاه و دو مرکز فرهنگي ايران را مورد هدف قرار خواهد داد؟ آيا ترامپ توانايي چنين اقدامي را خواهد داشت؟ اين پنجاه و دو مرکز فرهنگي شامل چه مکان‌هايي خواهد بود؟
آمريکا چنين توانايي را دارد کما اينکه ايران نيز توانايي ضربه زدن به منافع آمريکا را دارد. با اين وجود اين سخنان ترامپ بيشتر جنبه رجزخواني دارد تا يک استراتژي تدوين شده براي جنگ با ايران. ترامپ به خوبي به اين نکته آگاه دارد که ايران به فرهنگ و تاريخ ديرينه خود متکي است و به آن مي‌بالد. اين مساله‌اي است که آمريکا فاقد آن است و يا در وضعيت ضعيف‌تري قرار دارد. به همين دليل نيز ترامپ روي نقطه حساس دست گذاشته است. وي به خوبي به پيامدهاي اين اقدام آگاهي دارد که اگر مراکز مهم فرهنگي و هويتي ايران را مورد هدف قرار بدهد سبب ناراحتي گسترده مردم ايران خواهد شد. به همين دليل اين مساله را بيشتر براي آزار وارد کردن به مردم ايران و شوک به مسئولان جمهوري اسلامي عنوان مي‌کند. بدون شک ترامپ از آسيب رساندن به آثار فرهنگي و تاريخي ايران سودي نخواهد برد و خود وي نيز به اين مساله آگاهي دارد. ترامپ بيشتر به‌دنبال اين است که ضرباتي به ايران وارد کند که پيامدهاي آن بلافاصله در زندگي مردم ايران آشکار شود. بنده معتقدم اين رجزخواني تبليغاتي هيچ‌گاه تحقق پيدا کند. با اين وجود هيچ‌بعيد نمي‌دانم که ترامپ به‌دنبال آسيب رساندن به زيربناهاي اقتصادي و اجتماعي ايران باشد. به همين دليل نيز بهترين کار اين است که از برخورد نظامي و درگيري تا آنجا که امکان داشته باشند خودداري شود.
سایر اخبار این روزنامه
گفت‌وگو با پاریس، تذکر به لندن
آمریکا به ظریف ویزا نمی‌دهد
سپهبد سلیمانی و سرمایه اجتماعی ایرانیان
سپهبد سلیمانی و سرمایه اجتماعی ایرانیان
ترامپ و حمله به مکان‌هاي فرهنگي
سردار سلیمانی اسوه وحدت ملی
پاسخ ملی به تروریسم ترامپی
وداع ١۱كيلومتری با فرمانده!
تبعات ترور شهروندان در اینستاگرام
۵۶ تن جان باختند؛ ۲۱۲ نفر مجروح
دور تسلسل انتقام گيری، سطح بحران را بالاتر می برد
اقدام ترامپ باعث خروج آمريكايی‌ها از عراق شد
همه فرماندهان پنتاگون تروريست شناخته شدند
