امریکا از مردم ما می‌ترسد نه سلاح ما

گروه سیاسی/ ارجاع پرونده توافق هسته‌ای به شورای امنیت با خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای موسوم به «ان‌پی‌تی» رو به رو می‌شود. این موضوعی است که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز گذشته در حاشیه حضورش در مجلس و در گفت‌و‌گو با «خانه ملت» مطرح کرد. وزیر خارجه با بیان اینکه ایران پنج گام در راستای کاهش تعهدات برجام برداشته است و قرار نیست گام دیگری برای کاهش تعهدات بردارد، گفت: «در صورتی که اروپایی‌ها به تعهدات خود برگردند ایران هم کاهش تعهدات را متوقف می‌کند اما اگر اروپایی‌ها به رویه خود براساس بازی‌های سیاسی ادامه دهند، ما امکانات متعددی داریم». به‌گفته ظریف طبق نامه رئیس جمهوری در اردیبهشت 1397 درباره برجام اگر این موضوع به شورای امنیت ارجاع شود، خروج ایران از «ان‌پی‌تی» مطرح خواهد بود اما پیش از آن برنامه‌های دیگر را می‌توان در دستور کار قرار داد.
 تهدید خروج به «ان‌پی‌تی» از سوی ظریف چند روز پس‌از آن مطرح شد که سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان که از کشورهای طرف توافق هسته‌ای هستند، در بیانیه‌ای مشترک رسماً از فعال شدن سازوکار رفع اختلاف در توافق برجام خبر داده‌اند. بر اساس مکانیسم حل اختلاف برجام که در بند 36 و 37 این توافق آمده است، اگر هر یک از سه کشور اروپایی امضاکننده برجام به این نتیجه برسند که ایران توافق را نقض کرده می‌توانند روند بررسی اختلاف را به جریان بیندازند که ظرف مدتی کمتر از ۶۵ روز این مسأله به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد و این شورا ممکن است از سرگیری سریع تحریم‌ها علیه ایران را تصویب کند. پس از آن، شورای امنیت نیز
۳۰ روز فرصت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آنها قطعنامه صادر کند. اگر در این مدت، شورای امنیت نتواند در این خصوص قطعنامه صادر کند، تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام برقرار شده بودند، به‌طور اتوماتیک بازمی‌گردند. نکته مهم، این است که طرح مسأله در شورای امنیت و تصمیم‌گیری درباره بازگشت تحریم‌ها، قابل وتو نیست. مقام‌های ایرانی، رجوع اروپا به این سازوکار را به‌دلیل اینکه ایران قبلاً آن را به جریان انداخته و به نتیجه‌ای نرسیده، غیر موجه می‌دانند. مضاف بر اینکه اساساً ایران برجام را نقض نکرده و کاهش تعهدات هسته‌ای آن نیز ذیل خود برجام انجام شده است. حالا ظریف اعلام کرده است چنانچه پرونده تحریم‌های هسته‌ای ایران در شورای امنیت به جریان بیفتد، گزینه قابل اعتنای دیگری برای ایران جز خروج از «ان‌پی‌تی» وجود نخواهد داشت.
«ان‌پی‌تی» از جمله معاهدات لازم الاجرای بین‌المللی است که ایران در همان سال تصویب معاهده در ۱۹۶۸ به عضویت آن در آمده است. بر اساس این پیمان که کشورهای جهان را به دو گروه دارای سلاح هسته‌ای و فاقد سلاح هسته‌ای تقسیم می‌کند، قدرت‌های هسته‌ای متعهد شدند که در ازای تعهد کشورهای غیرهسته‌ای به عدم تولید و گسترش سلاح‌های هسته‌ای، تحت هیچ شرایطی این سلاح‌ها را علیه کشورهای غیر هسته‌ای استفاده نکرده و از هرگونه تهدید علیه امنیت و منافع ملی آنها اجتناب ورزند. با این حال، پیش‌بینی شرط خروج کشورهای عضو معاهده راه گریزی است برای هر یک از کشورهای هسته‌ای یا غیرهسته‌ای که به‌دنبال تحقق اهداف هسته‌ای خود هستند. چه طبق بند اول ماده دهم «ان‌پی‌تی»، هر یک از اعضا باید حق داشته باشد در اجرای حاکمیت ملی خود در صورتی که احساس کند مواردی در رابطه با موضوعات این معاهده، منافع حیاتی کشورش را به‌خطر انداخته است، از معاهده خارج شود. این در حالی است که طبق آنچه در متن این توافقنامه آمده است، این تنها خود کشور مدعی خروج از معاهده است که تشخیص می‌دهد چه مواردی جزو منافع ملی و حیاتی آن کشور بوده و چه مواردی جزو موارد فوق‌العاده هستند که منافع فوق را تهدید می‌کنند. این در واقع همان راه گریز از اجرای تعهدات موجود در متن «ان‌پی‌تی» است که به نوعی دست کشورهای عضو معاهده را در تفسیر مفاد آن تا حد امکان باز گذاشته است. اینک ایران در شرایطی گزینه خروج از «ان‌پی‌تی» را به‌عنوان یک هشدار مطرح کرده که برجام به‌عنوان یکی از جلوه‌های بارز تضمین امنیتی جهت عدم تولید سلاح هسته‌ای در چارچوب اهداف «ان‌پی‌تی» قادر به حفظ منافع ملی ایران از جمله امنیت اقتصادی و سیاسی آن نبوده و تحت تأثیر عهدشکنی امریکا و سیاست فشار حداکثری این کشور متزلزل شده است. از این منظر می‌توان طرح خروج ایران از «ان‌پی‌تی» را به‌عنوان نتیجه ناکامی قدرت‌های هسته‌ای برای تضمین منافع حیاتی یکی از اعضای «ان‌پی‌تی»، قابل درک دانست. با خروج احتمالی ایران از این پیمان، امکان نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران منتفی می‌شود. در چنین موقعیتی، هیچ دلیل حقوقی بر غیرقانونی بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران وجود نخواهد داشت. این همان موقعیتی است که ایران را در شرایط کشورهایی همچون پاکستان، هند، اسرائیل و کره‌شمالی قرار خواهد داد که برنامه‌های هسته‌ای آنها به لحاظ قانونی و تحت هیچ شرایطی نمی‌تواند تحت نظارت کشورهای دیگر و سازمان بین‌المللی انرژی اتمی قرار گیرد. حال باید دید روند تحولات جاری درباره برجام، ایران را به سمت و سوی تصمیم‌گیری برای خروج از «ان‌پی‌تی» خواهد برد یا نه.


از نخستین واکنش ها به هشدار صریح ایران،«سرگئی ریابکوف»، معاون وزارت خارجه روسیه با بیان اینکه «زیر سؤال بردن پایبندی ایران به اِن.پی.تی صحیح نیست»، گفت:«معاهده عدم اشاعه ابزاری مهم برای امنیت جهانی است. ما امیدواریم چنین چیزی (خروج ایران از اِن.پی.تی) رخ ندهد».

امریکا از مردم ما می‌ترسد نه سلاح
گروه سیاسی/ محمد جواد ظریف در نزدیک به 7 سالی که عهده دار وزارت امورخارجه بوده، رکورددار حضور در مجلس و پاسخ به سؤالات نمایندگان بوده است. با این حال توضیحات او تاکنون همواره نمایندگان را قانع کرده؛ چنان که در صحن علنی دیروز مجلس هم دو رأی‌گیری مجزا درباره توضیحاتش به سؤالات دو نماینده مجلس انجام شد که در هر دو مورد باز هم مجلسی‌ها قانع شدند و مخالفان رئیس دستگاه دیپلماسی در دادن کارت زرد به او ناکام ماندند. ظریف برای پاسخ به سؤال مجتبی ذوالنوری، نماینده اصولگرای قم و سید جواد ساداتی‌نژاد، نماینده اصولگرای کاشان به بهارستان رفته بود. در این میان البته سؤال محمد جواد ابطحی از دیگر نمایندگان مخالف دولت که از جلسه گذشته (12 آبان ماه) نیمه کاره مانده بود نیز مطرح شد. در نهایت با توضیحات ظریف، ذوالنوری سؤالش را به رأی نگذاشت اما ساداتی‌نژاد و ابطحی سؤال خود را به رأی گذاشتند که در هر دو مورد نمایندگان حاضر در مجلس اعلام کردند توضیحات وزیر خارجه قانع‌کننده بوده است. سؤال ذوالنوری درخصوص علت بیان مطالب بی‌اساس و هزینه ساز و در تضاد با منافع و امنیت ملی، از جمله توانایی امریکا در از کار انداختن سیستم دفاعی صرفاً توسط یک بمب و نیز ایراد اتهام پولشویی به نظام از سوی ظریف بود. سؤال ساداتی‌نژاد از وزیر امور خارجه هم در رابطه با اقدامات انجام شده از سوی این وزارتخانه برای مقابله با اقدامات مداخله‌جویانه دشمنان در حوادث دی ماه سال 96 بود که به گفته خودش قابل تعمیم به اتفاقات بعدی هم هست. سؤال ابطحی که در جلسه گذشته مطرح شده و ظریف هم به آن پاسخ داده بود درباره چرایی ایراد اتهام پولشویی در کشور از طرف ظریف بود. وزیر خارجه در جلسه 12 آبان اگرچه پاسخ مبسوطی به اتهام پولشویی داد اما قبل از شنیدن بخش دوم سخنان نماینده سؤال‌کننده جلسه علنی را ترک کرد. دیروز ابطحی سؤال خود را به رأی نمایندگان گذاشت و ظریف هم توضیح داد که در جلسه قبلی به خاطر جلسه اضطراری شورای عالی امنیت ملی با حضور شهید سلیمانی به منظور بررسی آخرین تحولات عراق مجبور به ترک جلسه مجلس شده است. او البته توضیح داد اگر سوء‌تفاهمی برای نمایندگان پیش آمده از آنها عذرخواهی می‌کند.
اجتهاد در تحلیل، مقلد در عمل
ظریف در پاسخ به سؤال مجتبی ذوالنوری گفت: بنده افتخار می‌کنم در خارج از کشور محکم‌ترین دفاع‌ها را از همه سیاست‌های جمهوری اسلامی داشتم. چه خودم در این سیاست‌ها نقش داشته باشم، چه نداشته باشم، من بارها اعلام کردم که همه ما در تحلیل باید مجتهد باشیم اما در عمل باید مقلد باشیم و من با دفاع از تمام سیاست‌های جمهوری اسلامی به نقش خود عمل کردم، هیچ کس به اندازه من از توان موشکی جمهوری اسلامی دفاع نکرده است. به گزارش ایرنا، وی با اشاره به اینکه صحبت‌های او را بزرگنمایی و تقطیع کرده‌اند، گفت: عرض بنده در مورد توان موشکی ایران همان سخن امام راحل در سال اول انقلاب است، ایشان معتقد بودند آنچه انقلاب و کشور ما را حفظ می‌کند حضور و حمایت مردم است نه چیز دیگر. بر همین اساس من در سخنرانی کوتاه خود در دانشگاه تهران پس از تقدیر از توانمندی‌های نظامی کشور تأکید کردم آن چیزی که کشور ما را حفظ می‌کند سلاح‌های نظامی، که در مقابل توان تسلیحاتی امریکا چندان قوی نیست نخواهد بود، بلکه فرهنگ و ایثار مردم است که انقلاب را حفظ می‌کند. وزیر خارجه با انتقاد از یک خبرگزاری که سخنان او را تقطیع کرده بود اضافه کرد: از منابع موثق عرض می‌کنم یکی از مراکز تصمیم‌گیری امریکا ضمن طراحی دقیق انهدام مرکز «فردو» این سؤال را مطرح کرده که پس از تخریب فردو چه می‌شود و آنان به این جواب رسیدند که پس از این اتفاق مردم ایران متحدتر و منسجم‌تر می‌شوند و وقوع این اتفاق زیان بیشتری برای امریکا دارد، این تأیید سخنان رهبر معظم انقلاب است که فرمودند شهید سلیمانی از سردار سلیمانی برای انقلاب مؤثرتر است.
تفاوت بودجه نظامی امریکا و ایران
رئیس دستگاه دیپلماسی با تأکید بر اینکه باید پیروزی خون بر شمشیر را باور داشته باشیم، اظهار داشت: من در صحبت‌های خود درباره توان موشکی ایران چیزی را نفی نکردم بلکه در اثبات چیز دیگری صحبت کردم این یک واقعیت است که امریکا سالانه دو تریلیون دلار هزینه نظامی می‌کند در حالی که ایران ۱۶ میلیارد دلار برای توان دفاعی خود هزینه می‌کند ما این را باید باور کنیم که همان گونه که امام راحل فرمودند امریکایی‌ها از مردم ما می‌ترسند نه از سلاح ما، توان دفاعی ما برای دنیا مشخص است.
دامن نظام از پولشویی پاک است
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود در مورد پولشویی در ایران هم گفت: من در آنجا ضمن مبرا دانستن نظام و دولت جمهوری اسلامی از اتهام پولشویی تأکید کردم منابعی در ایران پولشویی انجام می‌دهند اما این به خاطر تحریم‌های امریکاست؛ زمانی که از بانک کونلون ۶ درصد برای یک ترنز اکشن کمیسیون در نظر گرفته است اما با ۱۵ تا ۲۰ درصد این ترنز اکشن برای ایران هزینه برمی دارد ۱۴ درصد اختلاف کجا می‌رود؟ امریکایی‌ها باید بدانند که با تحریم خود باعث شدند چنین پولشویی‌هایی در ایران تقویت شود. وی با خطاب قرار دادن نماینده سؤال‌ کننده گفت: چرا جنایت امریکا را در تقویت پولشویی به پای ظریف می‌نویسید این واقعیت است که چنین مراوداتی که به‌دلیل تحریم ناچار به انجام آن هستیم پولشویی است اما دامن نظام از این مسأله پاک است و این پولشویی‌ها گردن امریکاست.
ظریف ادامه داد: برخی رژیم‌های کوچک نیز در منطقه ما هستند از رژیم صهیونیستی گرفته تا برخی رژیم‌های کوچک منطقه که ادعا می‌کنند ایران صرف نظر از اینکه چه کسی در آن حاکم باشد، بزرگتر از حد لازم است، گفتند که ایران زیادی از حد بزرگ است؛ که ان‌شاءالله این ایران بزرگ که ۷ هزار سال بزرگ بوده ۷هزار سال دیگر بزرگ خواهد بود و آنها هم همین ذره یا کمتر خواهند بود.