علل چهارگانه سفر بورل به تهران

جمهوري اسلامي ايران و اتحاديه اروپا بر سر چهار مساله اساسي با يکديگر اختلاف نظر دارند و به نظر مي‌رسد سفر جوزف بورل، مسئول هماهنگ کننده سياست خارجي اتحاديه اروپا به تهران در راستاي اين چهار چالش اساسي باشد و براي گفت‌وگو در مورد آن‌ها رايزني‌هاي خود را با مقامات مختلف آغاز کرده است. نخستين مساله مورد مناقشه برجام است که قطعا در مورد حفظ آن مذاکراتي با مسئولان ايراني انجام خواهد داد. در اين ديدار بر سر بازنگري در مورد تعهدات طرفين احتمالا صحبت خواهد شد. پس از خروج آمريکا از برجام اين تعهدات به مهم‌ترين چالش طرفين تبديل شده است. در همين راستا اينستکس و کانال مالي ما بين ايران و اتحاديه اروپا نيز قطعا در ذيل اين مبحث مورد رايزني قرار مي‌گيرد. اروپايي‌ها نخستين مبادله مالي را در اين چارچوب انجام دادند و قصد توسعه اين راهکار را دارند و بارها اعلام کرده‌اند با استفاده از اين قالب قصد دارند تا ارتباط مالي ايران را در عرصه بين‌المللي گسترش دهند. مقوله دومي که در مورد آن قطعا رايزني مي‌شود کاهش تعهدات هسته‌اي ايران است. زيرا سياستي که جمهوري اسلامي آن را تجربه کرد و گام‌به‌گام با آن پيش رفت، طبعا مورد قبول طرف‌هاي اروپايي نيست. بنابراين قطعا در اين راستا نيز مذاکره خواهند کرد. طبق معمول اينگونه ديدارها و سفرها در مورد مسائل منطقه‌اي نيز صحبت خواهد شد که خود به تنهايي ده‌ها موضوع مختلف را در خود جاي مي‌دهد و بسيار پر چالش و بحث برانگيز نيز خواهد بود. اين روزها شاهد هستيم کشور عراق وارد فضاي سياسي جديدي شده است. از سوي ديگر ناآرامي‌هاي لبنان و حالت گذاري که در آن قرار گرفته و مساله يمن نيز مورد بحث قرار خواهد گرفت. مقوله بسيار مهم ديگري که ذيل اين مباحث مطرح خواهد شد گروه‌هاي شبه نظامي و تندرو موجود در منطقه است. بعد از شهادت سپهبد سليماني اين مقوله نيز دوباره نگراني‌هايي را ايجاد کرده و شاهد بوديم پس از آن اتفاقات بسيار مهمي رقم خورد از جمله حمله موشکي ايران به پايگاه عين‌الاسد که پس از آن عملا ديگر احساس امنيت در منطقه نمي‌کنند و هر روز ضربه‌اي مهلک بر پيکره آن‌ها وارد مي‌شود که آخرين آن حمله به مقامات ارشد آن‌ها در افغانستان است. مجموعه اين‌ها وضعيت را به سمتي سوق داده است تا اتحاديه اروپا بخواهد براي کاهش آن‌ها با ايران وارد گفت‌وگو شود. بايد دقت کرد که اروپايي‌ها خارج از تعهداتي که با آمريکا دارند قدمي بر نخواهند داشت. به نظر نمي‌رسد اتحاديه اروپا نقشي مستقل از سياست‌هاي آمريکا بتواند ايفا کند. اين کشورها در عملکرد خود معمولا هماهنگ عمل مي‌کنند و گاهي سياست‌هايي همچون پليس خوب و بد را اجرا مي‌کنند و بايد به اين سياست‌ها به خوبي توجه کرد.