کرونا؛ سلاح جدید جنگ تجاری علیه ایران

در روزهاي گذشته انتشار نامه‌اي از مديرکل گمرک ايلام خطاب به مديرکل دفتر صادرات گمرک که در آن از بسته‌شدن مرز مهران و معطلي محموله‌هاي صادراتي سخن گفته شده بود، خبرساز شد. در نامه روح‌ا... غلامي به تاريخ 30 بهمن‌ماه 98 آمده است‌: «احتراما با عنايت به مشکلات حادث‌شده در گمرک عراق و عدم ورود کاميون خالي عراقي جهت بارگيري محموله‌هاي صادراتي به محوطه تجاري و همچنين معطلي بيش از 1000 کاميون در پارکينگ، خواهشمند است دستور فرماييد تا اطلاع ثانوي از ارسال کالا به مقصد اين گمرک خودداري نمايند. بديهي است به محض رفع مشکل در اسرع وقت اطلاع‌رساني لازم صورت خواهد گرفت.» عضو هيات‌مديره اتاق مشترک بازرگاني ايران و عراق گفته است که در حال حاضر، دو مرز مهران و پيرانشهر بسته هستند و مرزهاي ديگر ايران با عراق با مشکلي مواجه نبوده‌اند. سيدحميد حسيني در گفت‌وگو با فارس دليل بسته‌شدن مرز پيرانشهر را نيز بارش برف اعلام کرده است. با اين حال او اعلام کرده است که به‌دليل شيوع کرونا در کشورمان ورود مسافران ايراني به عراق ممنوع شده و اين محدوديت تا استقرار تيم پزشکي در مرزهاي عراق ادامه خواهد داشت اما انتقال کالا‌هاي ايراني به عراق از مرزهاي شلمچه، پرويزخان، چذابه و باشماق ادامه دارد. رئيس اتاق بازرگاني ايران و عراق نيز در گفت‌وگو با ايلنا، دليل اصلي تعطيلي مرز مهران در استان ايلام را تغيير رئيس گمرک عراق عنوان کرده و ادعاي بسته‌شدن مرزها به دليل شيوع کرونا را شيطنت رسانه‌اي دانسته است. شعبان فروتن، نايب‌رئيس اتاق مشترک ايران و عراق نيز به ايرنا گفته است که دليل تعطيلي مرز مباحث استاندارد بوده است. علي شريعتي، صادرکننده نيز در اين زمينه اظهارکرده است: بررسي‌ها نشان مي‌دهد تعطيلي اين مرز به‌دليل رفتار برخي تجار ايراني در حوزه استاندارد بوده است که اين تقلب در حوزه کاشي و سراميک رخ داده است. او افزوده است: برخي تجار اسناد جعلي ارائه کرده‌اند و در نتيجه طرف عراقي مرز را براي بررسي و بازگشت آن به حالت قانون‌مداري بسته است، اما اعلام شده که مرز از فردا بعد از حل‌شدن مشکل کاميون‌ها که تعدادشان هم کم نيست، بازگشايي خواهد شد.
خوراکسازي رسانه‌اي عليه تجارت ايران
رئيس صندوق بين‌المللي پول هشدار داده است که اقتصاد چين در اثر گسترش ويروس کرونا در فصل نخست سالجاري ميلادي ضربه خواهد خورد. با اين حال شايد ضربه اصلي را نه خود کرونا که تبليغات گسترده جهاني در اين باره و دامن زدن به شايعات پيرامون آن، به اقتصاد چين وارد کرده است. زيان‌هاي اقتصادي چين از ويروس کرونا يا اخبار آن، تنها به تعطيلي موقت 70 هزار سينما در سراسر اين کشور و توقف بيش از دو ميليارد سفر در يک بازه کوتاه‌مدت خلاصه نمي‌شود. آسيب‌هاي جدي اين کشور از زمين‌خوردن صنعت توريسم، تعطيلي برخي صنايع براي رعايت اصول قرنطينه و بهداشت و مواردي از اين دست سبب کاهش توليد، صادرات و در نهايت زيان‌هاي بزرگ اقتصادي شد که توانست اصلي‌ترين رقيب اقتصادي آمريکا در جهان را از اهداف خود دور کند. به عبارت ديگر، آنچه جنگ تعرفه‌اي آمريکا با چين نکرد، کرونا به انجام رساند! اکنون نيز زمان بازي روي اقتصاد ايران فرا رسيده است. تشنج در راه تنفس ايران که تحت تحريم‌ها هر روز با مشکلات جديدي روبه‌رو مي‌شود، مي‌تواند بزرگترين شريک تجاري در ميان همسايگان، يعني عراق را از ايران دور کند. اين همان کاري‌ست که در تمام ماه‌هاي گذشته و درگيري‌هاي سياسي داخلي عراق و ايجاد مرزبندي‌هاي شيعه و سني در اين کشور توسط رقباي ايران، به موفقيت نرسيده بود. اما ايجاد وحشت عمومي در اين کشور مي‌تواند بازار کالاهاي ايراني در عراق را به نابودي بکشاند. شايد بتوان گفت که انتشار اخباري و شايعات پيرامون کرونا در اين مقطع زماني تنها خوراک داخل مرزهاي ما نباشد و در واقع، براي آن سوي مرز تدارک ديده شده است. هدفگذاري ايران در تجارت با عراق 20 ميليارد واردات و صادرات در طول يک سال بوده است که تا کنون توانسته از فراز و نشيب‌هاي ساخت دست رقباي منطقه‌اي در اين کشور، جان سال به‌در برد.
تداوم صادرات ايران به عراق


در تازه‌ترين اطلاع، دبير شوراي اطلاع‌رساني گمرک نيز اعلام کرده است که بسته شدن مرز مهران و معطلي کاميون‌هاي صادراتي در اين مرز ربطي به شيوع ويروس کرونا ندارد. سيدروح‌ا... لطيفي در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به سابقه جابه‌جايي کالا از ايران به عراق اظهارکرد: از سال‌هاي گذشته کاميون‌هاي ايراني وارد عراق نمي‌شدند و کاميون‌هاي عراقي با پلاک عراق در گمرکات ايران بارگيري و کالاها را به عراق منتقل مي‌کردند. او افزوده است: اخيرا در استان‌ واسط عراق (با مرکزيت کوت) تخلفات اداري رخ داده و تعدادي از مسئولان در اين استان دستگير شدند که مسئولان گمرک هم جزو افراد دستگير شده‌، بودند. اين موضوع باعث شده تصميم‌گيري در اين استان عراق که همجوار استان ايلام ايران قرار دارد، دچار مشکل شود و کاميون‌هاي خالي عراق نتوانستند از دوشنبه گذشته وارد مرز مهران براي تحويل بار شوند. با اين حال، آخرين اخبار حاکي از آن است که برخي تجار و تشکل‌هاي صنفي در حال مذاکره با معاون استانداري استان واسط هستند و مشکل به‌زودي حل خواهد شد. در واقع مذاکراتي هم توسط بخش خصوصي، مقامات استاني و اداره کل گمرک ايلام و تجار طرفين صورت گرفته و پيش‌بيني مي‌شود اين مشکل طي يکي دو روز آينده برطرف شود. با اين حال نگراني از وضعيت صادرات کالاهاي ايراني به عراق بالا گرفته است. گفته مي‌شود وضعيت سلامتي کاميون‌داران ايراني در مرزها با عراق مورد بررسي قرار مي‌گيرد اما اين به معناي توقف صادرات به اين کشور نيست. به گفته محمد لاهوتي، رئيس کنفدراسيون صادرات ايران هرچند شيوع کرونا در رفت و آمد هيات‌هاي تجاري مي‌تواند محدوديت‌هايي را به‌وجود بياورد، اما دست‌کم در کوتاه‌مدت بر بازار صادراتي ايران تاثيري نگذاشته است.