روزنامه آفتاب یزد
1398/12/22
«کرونا» ی بی‌محل
آفتاب یزد - گروه فرهنگی: روز گذشته مهدی شادی زاده کارگردان سینما که پروژه ساخت و نصب مجسمه عباس کیارستمی را دنبال می‌کند، گفت: «تمامی اقدامات برای نصب مجسمه عباس کیارستمی زیر تک درخت معروف انجام شده و قرار بود اواسط اسفند ماه مراحل نصب انجام شود.» این عکاس در ادامه اظهاراتش خاطرنشان کرد: «طبق صحبت‌هایی که با شهرام شریفی مدیر کل سازمان میراث فرهنگی شهرستان دماوند صورت گرفت به دلیل جلوگیری از شیوع کرونا، روستای «آرو» در دماوند بسته شده است به همین دلیل مجسمه اواسط فروردین ماه سال آینده نصب میشود.»اگر از خوانندگان صفحه فرهنگی روزنامه باشید، حتما می‌دانید که طی سالی که در روزهای پایانی آن هستیم گزارش‌هایی را در خصوص درختی که به تک درخت عباس کیارستمی مشهور است منتشر کرده و به واکاوی مسائل مختلفی که درباره این درخت در طول تقریبا یکسال گذشته رخ داده، پرداخته ایم.
ماجرا از هشت ماه (تیرماه سال جاری) پیش آغاز شد. البته استارت اولیه تک درخت کیارستمی و اینکه چرا موضوع تک درخت برای هنرمندی مانند او مطرح شده به زمانهایی برمی گردد که این کارگردان در زمانی که در قید حیات بود در سفرهایی که به نقاط مختلف می‌کرد از تک درخت‌هایی که در سر راهش بودند، عکاسی می‌کرد و اصولا به این کار علاقه فراوانی هم داشت چه آنکه اگر مصاحبه‌های این هنرمند فقید را دیده یا شنیده باشید همیشه درباره علاقه‌اش به طبیعت و خصوصا درختان صحبت می‌کرد. یکی از این تک درخت‌هایی هم که کیارستمی بارها از آن عکاسی کرده تک درختی است که این هنرمند
در سفرهایش به دماوند (روستای آرو) با آن مواجه شده
و به قول معروف انس و الفتی با آن گرفته بود. پس از درگذشت کارگردان «خانه دوست کجاست؟»
در تیرماه سال 1395 یعنی سه سال پیش از تیرماهی
که در ابتدای این پاراگراف به آن اشاره کردیم هنرمندان زیادی به صورت جسته گریخته بر آن شدند که ادای دینی به این کارگردان صاحب سبک سینمای جهان بنمایند. به همین دلیل هر از گاهی
یک فیلمساز مستند تلاش می‌کرد تا از زاویه
دید خودش جهان بینی و ایدئولوژی کیارستمی را در مقابل دوربین به تصویر بکشد و البته از این رهگذر بتواند نام این هنرمند ارزنده را حتی پس از درگذشت او در محافل هنری جهان زنده نگه دارد. یکی از این افراد مهدی شادی زاده کارگردان سینما بود که در تیرماه سال جاری در مراسم رونمایی از اکران خصوصی فیلمش «همراه با باد» خبر داد که تک درخت عباس کیارستمی (همان درختی که در روستای آرو قرار دارد) اواخر تیرماه به یاد این کارگردان فقید ثبت میشود. اما این اتفاق در آخر تیرماه نیفتاد و این ماجرا تا نزدیک دو ماه بعد مسکوت و البته بلاتکلیف ماند تا آنکه سعید نجاتی کارگردان سینما در آیین اختتامیه فصل عباس کیارستمی که 24 شهریور در پردیس سینمایی سیتی سنتر اصفهان برگزار شد طی سخنانی از تک درخت دیگری به نام عباس کیارستمی پرده برداری کرده و گفته بود: «پیش‌تر خبر ثبت تک‌درختی در منطقه دماوند به نام عباس کیارستمی رسانه‌ای شده بود اما باید اعلام کنم تک‌درخت کیارستمی که در فیلم «خانه دوست کجاست» شاهد آن هستیم، در روستای «کوکر» از توابع گیلان قرار داشته و خبر رسمی ثبت آن در فهرست میراث فرهنگی کشور نیز طی روزهای آینده منتشر میشود.»
البته همان زمان شهرام شریفی - مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان دماوند - در گفت‌وگویی با تاکید بر اینکه باید براساس مستندات و مدارک حرف بزنیم، اظهار کرده بود: «یک اشتباه یا یک سوءتفاهم رخ داده است، درختی که در گیلان از آن صحبت میشود نیز قابل ثبت است چون در فیلم‌های کیارستمی وجود داشته، هر چند گفته میشود آن درخت از بین رفته و باید فضای گذشته را با جابه‌جایی درخت‌های دیگر احیا کنند. ضمن اینکه برای ثبت هر اثر به یکسری پشتوانه‌ها نیاز داریم. نخست از سوی تعدادی از علاقمندان کیارستمی به ما اعلام شد که در منطقه دماوند درختی وجود دارد که کیارستمی از آن عکاسی‌های زیادی انجام داده و حتی عکس‌های آن را در جشنواره‌های مختلف به نمایش درآورده است، در واقع این درخت در کارهایش یک نوع الهام بوده است. بنابراین نیاز داشتیم تا برای اثبات این اطلاعات، مستنداتی به ما ارائه شود که دوستان این کارگردان و برخی سینماگران از جمله بنیاد سینمایی فارابی، مدارکی را به ما دادند و به ما ثابت شد که این همان درخت کیارستمی است که با ساسان توکلی فارسانی در آخرین مواردی که او عکاسی کرده، وجود دارد. حتی فیلم‌ها و صحبت‌هایی که کیارستمی درباره‌ی این درخت انجام داده نیز موجود است، درختی که قدمتی طولانی دارد و شرایط کامل ثبت را هم داراست.»
با این حال و با اینکه مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان دماوند در شهریورماه سال جاری اعلام کرده بود که تک درختی که در روستای «آرو» شهرستان دماوند قرار دارد واجد شرایط ثبت ملی است اما گویا نه تنها تاکنون این اتفاق رخ نداده بلکه اظهاراتی که مهدی شادی زاده در بهمن ماه سال جاری عنوان کرد حکایت از اضافه شدن تندیسی از عباس کیارستمی در کنار تک درختی که قرار بود در تیرماه ثبت ملی شود، دارد. این کارگردان پنجم بهمن ماه بدون اشاره به اظهارات هشت ماه پیش خود (تیرماه سال جاری) درباره تازه‌ترین اقدامات صورت گرفته در خصوص تک درخت کیارستمی گفته بود:
«قرار است از چند روز آینده احمد عرب‌بیگی ساخت مجسمه عباس کیارستمی را آغاز کند که کار آن اواخر بهمن تمام میشود و زیر تک درخت نصب خواهد شد. در کنار آن پیشینه تک درخت و بیوگرافی عباس کیارستمی نصب و به نام این کارگردان برجسته ثبت میشود. شادی زاده در ادامه بیان کرده بود: «تک درخت یکی از نمادهای آثار عباس کیارستمی است که در آن زمان تصمیم گرفتم این درخت زیبا را از طریق اداره میراث فرهنگی ثبت کنم زیرا بعد از فوت عباس کیارستمی نمادی از تک درخت در چند نقطه دنیا از جمله کالیفرنیا ثبت شده است و مهم‌ترین سوال این بود که چرا در کشور خودمان آن را به اسم عباس کیارستمی ثبت نمی‌کنیم.» وی در پایان خاطرنشان کرده بود: «در ابتدا فقط به صورت یک جرقه ذهنی بود ولی بعد از مدتی تصمیم قطعی گرفتم. تک درختی که ما در عکس‌های عباس کیارستمی می‌بینیم قدمت ۵۰۰ ساله دارد و در روستای «آرو» در دماوند قرار دارد. در ابتدا خیلی‌ها اعلام آمادگی و همکاری کردند تا اینکه با شهرام شریفی رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان دماوند صحبت کردیم و ایشان به عنوان مدیر کل هنری این پروژه ما را در تمام مراحل یاری و از هر نظری حمایت کردند. »
> هفت روز بعد
12 بهمن ماه بود که بالاخره تلاش‌ها نتیجه داد اما تک درخت عباس کیارستمی فقط در شهرستان دماوند به ثبت رسید. خبری که رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان دماوند از آن رونمایی کرده و گفته بود: «این درخت مورد توجه عباس کیارستمی قرار گرفته بود و این کارگردان بزرگ در فصول مختلف از این درخت عکاسی کرده و علاقه زیادی به این درخت داشت. به همین دلیل ما پیگیر کارهای ثبت این درخت شدیم و نامه نگاری‌های زیادی با بخشداری، فرمانداری و دهیاری روستای آرو انجام دادیم. شریفی در ادامه افزوده بود: «خوشبختانه این درخت واجد شرایط ثبت بود و کارهای ثبت شهرستان انجام شد و پرونده را برای ثبت ملی ارسال کردیم که شورای ثبت باید نظر دهد که قابلیت ثبت ملی را دارد یا ندارد. همچنین پرونده‌های زیادی به شورای ثبت می‌رود و شورای ثبت دو ماه یک بار تشکیل میشود در نتیجه باید کمی منتظر باشیم. »
> سرنوشت مجسمه کیارستمی چه شد؟
همانطور که در میانه این گزارش مطرح کردیم مهدی شادی زاده در تاریخ 5 بهمن عنوان کرده بود که تا پایان بهمن مجسمه عباس کیارستمی نیز در کنار درختی که هنوز به ثبت ملی نرسیده قرار گرفته و هر دو با هم به ثبت خواهند رسید. اتفاقی که نه تنها با پایان یافتن بهمن ماه رخ نداد که اکنون با توجه به جدیدترین اظهارات کارگردان «همراه با باد» به دلیل شرایطی که ویروس کرونا پدید آورده مشخص شد که حتی تا پایان اسفندماه هم نباید منتظر آن باشیم و اما و اگرهایش به اواسط فروردین ماه سال آینده (اگر اظهارات شادی زاده را جدی بگیریم) موکول خواهد شد.
سوال اینجاست که چه اتفاقی افتاده است و اساسا ریش و قیچی دست چه کسی است که برای ثبت ملی یک درخت و قرار دادن یک مجسمه از هنرمندی شاخص و جهانی مانند کیارستمی باید یکسال صبر کرد؟ واقعا اگر کار نامه‌رسانی این ماجرا را به دست کبوترهای نامه بری که قرنها پیش نوشته‌های افراد را جابجا می‌کردند محول می‌کردیم حداکثر سه ماه پیش کار ثبت ملی این تک درخت به پایان رسیده بود. اما حال که در قرن 21 و در اوج تکنولوژی و دیجیتال هستیم یا هنوز نامه به دست مسئول مربوطه نرسیده تا امضای نهایی را برای ثبت ملی این اثر روی آن انجام دهد یا نامه نهایی این ماجرا هنوز در کارتابل مقام مسئولی که با این موضوع ارتباط مستقیم دارد، مانده و در حالیکه خاک می‌خورد قرار است در اولین روز کاری به مرحله نهایی برسد. حال این اتفاق چه زمانی خواهد افتاد، خدا داند.
سایر اخبار این روزنامه
از چین درس نگرفتیم از ایتالیا بیاموزیم
قیمت خانه تکان نمی‌خورد
ریاست ستاد مقابله با کرونا از وزیر بهداشت به حسن روحانی تغییر کرد
این رشته سری دراز دارد...
قدمی برای زندگی
افزایش نگران‌کننده آمار فوتی‌ها بر اثر مصرف الکل
سخت‌ترین دوران اقتصادی تاریخ معاصر را در چند ماه آینده خواهیم داشت
خیابان‌های تهران شلوغ شده است!
دومای روسیه بدون حتی یک رای مخالف رفع محدودیت در نامزدی ریاست جمهوری را تصویب کرد
آفتاب یزد و کرونا
خانه نشینی را به فرصت تبدیل کنیم
نقش مسئولین درآرامش و اضطراب اجتماعی
«کرونا» ی بی‌محل
خسته نشدید؟
