روزنامه ابتکار
1399/01/16
«ابتکار» سازوکار حمایت دولت از کسب و کارها در شرایط بحران کرونا را بررسی کرد ماموریت غیر ممکن درمان اقتصاد
کیمیا نجفیبا دست به دست شدن اخبار درخصوص کرونا نگرانی در خصوص سلامت افراد به دل‌ها راه پیدا کرد، اما با گذشت زمان و شیوع این ویروس نه تنها حوزه سلامت دچار بحران شد بلکه بسیاری از مشاغل و اقتصاد کشور هم تحت تاثیر قرار گرفت و صاحبان مشاغل را با نگرانی روبه‌رو کرد. حالا بسیاری از کسب‌وکارها نفس‌های آخر خود را می‌کشند. در این میان دولت هم اقداماتی را برای حمایت از افراد در نظر گرفته، اما مسئله مهم این است که دولت با توجه به کم شدن درآمدهای نفتی، بحران اقتصادی در جهان و کسری بودجه‌ای که بسیاری از کارشناسان به آن اشاره می‌کنند، چطور می‌تواند عوارض کرونا بر معیشت افراد و کسب‌وکارها را جبران کند؟
به گزارش «ابتکار»، حدود سه ماه پیش بود که تصویر کرونا در چین نمایان شد و پس از آن بسیاری از کشورها را با خود هم مسیر کرد. این ویروس سرعت سرایت بسیاری بالایی دارد و به همین دلیل به سرعت آمار مبتلایان را افزایش داد. همانطور که قبلا اشاره شد این ویروس در گام نخست سلامت افراد و در گام بعدی اقتصاد کشورها را نشانه گرفت. ایران هم از این قاعده مستثنی نبود و اکنون با پیامدهای ناشی از کرونا دست به گریبان شده است. در این میان دولت با تمام توان تلاش می‌کند تا بتواند این بحران را مدیریت کند. اما با تمام تلاش‌ها این‌روزها معیشت افراد بیش از پیش با چالش همراه بوده و آنطور که گفته میشود برآورد عمق خسارات و ضربه بحران کرونا بر اقتصاد به آسانی انجام نمی‌گیرد. حال مدیریت و کنترل دولت بیش از هر زمان دیگری دارای اهمیت است. به گفته صاحب‌نظران و کارشناسان کنترل شیوع ویروس کرونا نیازمند کم شدن ارتباطات انسانی غیرضروری با هدف قطع زنجیره شیوع کرونا است، البته باید اشاره کرد که این روند به کاهش بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی در کشور منجر میشود و با کم شدن فعالیت‌های اقتصادی هزینه‌های گزافی به دهک‌های مختلف تحمیل خواهد شد. اولین سیاست برای کنترل ویروس کرونا قرنطینه خانگی بود که پیشنهاد کردند، این اقدام موثر در حالی مطرح شد که قرنطینه خانگی را میتوان یک شوک برای نیروی کار در نظر بگیریم. بسیاری از کسب و کارها و مشاغل به دلیل محدودیت تردد مردم ضررهای قابل توجهی را متحمل شدند. در این میان مشاغلی مانند تاکسی‌های اینترنتی، برخی از اصناف در سطح خردهفروشی، کارگاه‌ها و مشاغل خدماتی آسیب جدی دیده‌اند و بسیاری از آنها ناچار به تعطیلی یا تعدیل نیروهای خود در ایام پایانی سال شدند. از سوی دیگر هتل‌ها و رستوران‌ها که هر سال در آستانه سال جدید کسب و کار پررونقی داشتند، با رکود شدیدی مواجه شدند و سال را با سکوت در کسب‌وکار خود آغاز کردند. از دیگر مشکلات می‌تواند به از بین رفتن توازن میان عرضه و تقاضا برای کالا و یا خدمات مختلف اشاره کرد، چراکه شوک عرضه، شوک تقاضا را به همراه خواهد داشت. در پی این ماجرا و تعطیلی بسیاری از کسب وکارها، ما با پدیده تعدیل نیروی کار، کاهش درآمد افراد و کاهش تقاضا روبه‌رو شدیم. مشکلاتی که می‌تواند پایه‌های یک اقتصاد را به لرزه در بیاورد. اما پیامدها به این موارد محدود نمی‌شود، مشکلات معیشتی کارگران روزمزد از جمله مسائلی بود که در ابتدای این بحران مورد توجه بسیاری از رسانه‌ها قرار گرفت. این در حالی است که مشاغل غیررسمی مانند بساطی‌ها و دستفروشان نیز از وضعیت موجود نهایت آسیب را دیده‌اند و به نظر می‌رسد که این اقشار بیش از هر قشر دیگری نیازمند حمایت از سوی دولت هستند. حال اگر بخواهیم مشکلات را با نگاهی دقیق‌تر بررسی کنیم می-توانیم به وضعیت مرزها بپردازیم. بسته شدن مرزهای زمینی به بهانه کرونا نیز بر نوسان قیمت ارز، کاهش صادرات و واردات تاثیر خواهد داشت. به عبارتی دیگر کاهش و توقف صادرات محصولات به دلیل بسته شدن مرزها یا ممنوعیت واردات از سایر کشورها به کاهش تولید و فروش منجر می‌گردد و مشکلات بسیاری را به وجود خواهد آورد. با توجه به این مسائل دولت با چه اقداماتی می‌تواند خسارات وارده به اقتصاد و معیشت شهرواندان را جبرن کند؟
بررسی اقدامات دولت
پس از شیوع ویرس کرونا دولت با اقداماتی سعی در کاهش میزان خسارت ناشی از این بحران بوده است. دوازدهم فروردین سال جاری محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جهمور در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما از اقدامات دولت برای حمایت از جامعه در شرایط بحرانی گفت: «پس از دستورالعمل تعویق اقساط تسهیلات بانکی در مرحله دوم بسته حمایتی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی که برابر ۳ درصد تولید ناخالص ملی کشور است برای حمایت از اقتصاد کشور تصویب کردیم. بخشی از این مبلغ به صورت بلاعوض و بخشی از آن به صورت تسهیلات با نرخ سود ۱۲ درصد پرداخت میشود. 25 هزار میلیارد تومان از این رقم از منابع ملی و ۷۵ هزار میلیارد تومان از منابع بانکی است. با توجه به اینکه درآمد نفتی کشور به یک هشتم درآمد نفتی در سال ۹۰ رسیده، اما شرایط مدیریت شده است و بنگاه‌های حمل و نقل، گردشگری، فرهنگی، آموزشی، رستوران‌ها و ... برای دریافت این تسهیلات در اولویت هستند.» وی در بخش دیگری از صحبت‌ها به تعدیل نیروهای کار اشاره کرد و ادامه داد: «شرط استفاده بنگاه‌ها از تسهیلات با نرخ ۱۲ درصد این است که کارکنان خود را تعدیل نکرده باشند. بنگاه‌های آسیب‌پذیر از کرونا نگران تسهیلات قبلی خود نیز نباشند و کارکنان خود را حفظ کنند. این بنگاه‌ها اگر تسهیلاتی با نرخ ۱۸ درصد نیز دارند می‌توانند تسهیلات با نرخ ۱۲ درصد را نیز دریافت کنند البته میزان این تسهیلات به حفظ کارکنان آنها بستگی دارد.»
نهاوندیان گفت: «برای ۳ میلیون جمعیت سطح پایین درآمدی جامعه، سرانه ۲۰۰ هزار تومان در ماه برای هر نفر به مدت ۴ ماه پرداخت میشود و ۴ میلیون خانوار نیز که در سطح بالاتری قرار دارند می‌توانند بدون هیچ تشریفاتی به بانک‌ها مراجعه و ۲ میلیون تومان تسهیلات برای گذراندن امور زندگی خود در این دوره دریافت کنند.
پرداخت این مبلغ باید به سرعت از طرف بانک‌ها انجام شود و بانک مرکزی این موضوع را به آنها ابلاغ کرده است.»
از سوی دیگر رئیس جمهوری در نشست هیئت دولت از اختصاص حدود ۱۰ میلیارد دلار برای رفع مشکلات کسب و کارهای آسیب دیده ناشی از کرونا خبر داد و از مسئولان خواست تا نظارت بر قیمت‌ها تشدید شود. این در حالی است که پیش از این فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی از پرداخت تسهیلات بانکی دو ساله به صاحبان کسب و کار خرد خانگی و غیرخانگی را یکی دیگر از برنامه‌های دولت گفته بود: «وام قرض‌الحسنه‌ای با سود پایین نیز برای این اقشار در نظر گرفته شده که دولت بخشی از آن را پرداخت می‌کند و بخشی را خود بانک‌ها جبران می‌کنند و این وام‌ها هم به حدود چهار میلیون خانوار پرداخت میشود».
دولت برای حمایت از اقشار مختلف جامعه و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ اقداماتی را در دستور کار قرار داد اما با توجه به مشکلات داخلی همچون کسری بودجه، کاهش درآمد نفتی و بحران اقتصادی که گریبان اقتصاد جهان را گرفته است آیا دولت می‌تواند از پس مشکلات موجود برآید؟ بسیاری از کارشناسان گذر از شرایط فعلی را برای دولت بسیار دشوار می‌دانند، این در حالی است که برخی دیگر از صاحب‌نظران معتقدند دولت با اقدامات گفته شده می‌تواند مشکلات را به حداقل برساند، به گفته آنها تنها راه عبور از این بحران اقداماتی منسجم و برنامه‌ریزی شده از سوی مسئولان است.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» برنامه‌های نوروزی صدا و سیما را مرور می‌کند
«دوپینگ» تلویزیون در «عصر جدید» کرونایی!
محمدعلی وکیلی
کرونا و دگرگونی ارزش‌ها!
«ابتکار» سازوکار حمایت دولت از کسب و کارها در شرایط بحران کرونا را بررسی کرد
ماموریت غیر ممکن درمان اقتصاد
مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با «ابتکار» از موانع پیش‌پای دولت در تصمیم‌گیری می‌گوید
آغاز و پایان سخت دولت
بسته نظام بانکی برای جهش تولید مسکن مشخص شد
اعطای ۱۴۰ هزار وام مسکن ملی
حواشی شیوع کووید 19 برای ایرانی ها در روزهای ابتدایی سال 99 بررسی شد
تحول تقابل کرونایی
«ابتکار» تازه‌ترین تحرکات نظامی ایالات متحده در منطقه را بررسی می‌کند
کابوس دوباره جنگ خلیج‌فارس
در پیام نوروزی سال جدید
رهبر انقلاب سال ۱۳۹۹ را سال «جهش تولید» نامگذاری کردند
در تماس با ۷ عضو کابینه و رئیس کل بانک مرکزی اعلام شد
دستورات رئیس‌جمهوری در مدیریت کرونا و کمک به کسب و کارهای آسیب دیده
میرسلیم:
اقتصادمان در حال غرق‌شدن نیست که کسی بخواهد نجاتش بدهد
آیا می‌توانیم شاهد نظارت گسترده در برخی از کشور‌های اروپایی باشیم؟
مبارزه با کرونا یا نقض آزادی‌های مدنی در اروپا
