روزنامه آفتاب یزد
1399/01/18
تصمیمات مسئولان برای عادی سازی فعالیتهای اقتصادی و عادی جامعه نگرانی متخصصان را در پی داشته است و احتمال موج شدیدتری از کرونا را هشدار میدهند
راه جدای سیاسیون از پزشکان؟آفتاب یزد- گروه سیاسی: بیش از یک ماه و نیم است که رسما ایران با کرونا در نبرد است، نبردی نابرابر با دشمنی نامرئی و ناشناخته! فعلا از استرالیا گرفته تا کانادا از اروپا تا ژاپن بسیاری از تیمهای تحقیقاتی به دنبال یافتن واکسن و دارو هستند، پیشرفتهایی بدست آمده اما در عمل بازهم کرونا یکه تازی میکند و تنها راه، تعطیل کردن بسیاری از مشاغل و قرنطینه است. در ایران از همان ابتدا این موضوع مناقشه برانگیز بود، یعنی وقتی یکم اسفند رسما اعلام شد که کرونا به ایران نفوذ کرده بسیاری خواستار قرنطینه شدند اما دولت در این زمینه واکنشهای مختلفی داشته که به عبارتی در یک نمودار سینوسی قابل مشاهده است. اولین واکنش را حسن روحانی در ششم اسفند داشت. رئیس جمهور، گزارش وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مهار و تلاش در مسیر ریشه کنی بیماری کرونا در کشور را امیدوارکننده خوانده و تصریح کرده بود:«از روز شنبه (10 اسفند 98) کار و فعالیت در کشور باید به صورت آنچه که در هفتههای گذشته جریان داشته، ادامه یابد و هراس افکنی و تلاش برای به تعطیلی کشاندن کشور، توطئه دشمنان است. هرکجایی اگر این ستاد موردی را از شنبه لازم دید، اگر مدرسهای، دبیرستانی، دانشگاهی، محل اجتماعی، مورد خاص را اگر تشخیص داد خودش اعلام میکند، بنابراین از روز شنبه همه روالها به صورت عادی در کشور خواهد بود مگر مورد خاص با شرایط ویژه که خود ستاد ملی آنها را اعلام میکند.» اما روزهای بعد کرونا چنان فراگیر شد که مجالی برای این موضوع که روال عادی شود نداد نه تنها در ایران که در بسیاری از نقاط جهان روال غیرعادی شد. البته موضوع شاید چندان غیرقابل پیش بینی هم نبود چرا که پزشکان و متخصصان همان موقع گفتند که آنچه عادی است در واقع شیوع ویروسی به شدت مسری به نام کرونا است. سه روز بعد از سخنان روحانی یعنی در جمعه نهم اسفند 98 اعلام شد که مدارس تعطیل خواهند بود. وزیر بهداشت نیز گفت هفته سختی در پیش داریم و پیک کرونا از راه خواهد رسید. سعید نمکی در همان تاریخ گفت:« بر اساس بررسی اپیدمیولوژیک از رصدهای ملی و بینالمللی، پیک اصلی بیماری در هفته و روزهای آتی است. آمارها حاکی از رشد ۵۵ درصدی روزانه افراد مبتلا به ویروس کووید- ۱۹ در هفته گذشته در ایران دارد. اگر این روند ادامه یابد، احتمال دارد تعداد مبتلایان در پایان هفته جاری از مرز ۸ هزار نفر نیز بگذرد.» در واقع آنچه متخصصان گفتند با آنچه سیاسیون گفتند و میخواستند تطبیق نداشت! با این حال موضوع به همینجا ختم نشد بار دیگر درحالی که بسیاری هشدار میدادند تعطیلیهای عید فرصت مناسبی برای قرنطینه سراسری است اما رئیس جمهور در جلسه ستاد ملی مدیریت کرونا گفت:«امیدواریم آنچه در این جلسه گفته شد از پیک این بیماری و عبور از این پیک که خودِ آقای دکتر نمکی هر زمان لازم دیدند، این را برای مردم توضیح بدهند، در مجموع آمار و ارقامی که در جلسه گفته شد، امیدوارکننده است.» در گزارشی در تاریخ 27 اسفند 98 در «آفتاب یزد» نوشتیم که اگرچه نباید ناامیدی در جامعه ایجاد کرد اما صرفا با امید کار پیش نمیرود و نیاز به تدبیر هم هست. بالاخره دولت در نیمه تعطیلات سال نو با متخصصان سرسازگاری پیدا کرد و قوانین تقریبا سفت و سختی درباره منع تردد و قرنطینه برقرار کرد. جریمه 500 هزار تومانی برای متخلفان برقرار شد و گفته شد دهها هزار خودرو با این طرح مجبور به بازگشت به خانههای خودشان شدند و خیلیهای دیگر هم متحمل جریمه شدند. همین دیروز سرهنگ عین الله جهانی درباره آخرین آمارها از اعمال قانون خودروها در اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی گفت:«از زمان آغاز اجرای این طرح و ابلاغ آن به پلیس تا پایان روز ۱۶ فروردین ماه ۲۷ هزار و ۴۵۱ دستگاه خودرو، ۵۰۰هزار تومان جریمه شدهاند. او ادامه داد:«همچنین ۳۱۷۲ دستگاه خودرو نیز توقیف شده است که این خودروها همانطور که قبلا هم گفته شده بود، به مدت یک ماه در پارکینگ خواهند بود.» تصور اینکه اگر این طرح اجرا نمیشد چقدر بر میزان مبتلایان افزوده میشد خود قابل تامل است که اگر دولت به نصحیت و توصیه بسنده نکند و پای کار بیاید چقدر میتواند مثمر ثمر باشد. اما این روال سینوسی آسان گیری و سخت گیری تا امروز ادامه دارد، یعنی با گذشت بیش از 45 روز که کرونا وارد شده است. گویی برخی سیاسیون در یک طرف خط قرار گرفتهاند و متخصصان امر در طرف دیگر! در جدیدترین مورد حالا دیروز دوباره دولت دستورهایی را داده که بار دیگر پزشکان را نگران کرده است. روحانی با بیان اینکه در تولید از ابتدا با هیچ مانعی مواجه نبودیم و این مراکز همچنان با رعایت پروتکلهای بهداشتی فعالیت خود ادامه میدهند، اظهار کرد:«امروز پیشنهاداتی درباره فعالیتهای اقتصادی و کسب و کارها مطرح شد که در نهایت پیشنهادات به تصویب ستاد قرار گرفت؛ بر این اساس تصویب شد که در استانهای کشور بجز تهران کسب و کارهای کم ریسک میتوانند از ۲۳ فروردین فعالیتهای خود را آغاز کنند، اما کسب و کارهای پر ریسک از جمله مراکز ورزشی، استخرها و مراکزی که نیاز به حضور جمعیت دارند فعلا تا اطلاع ثانوی همچنان تعطیل باقی میمانند تا بعداً درباره آنها تصمیم گیری شود.» او درباره وضعیت فعالیت کسب و کارها در استان تهران نیز خاطرنشان کرد: «در جلسه امروز تصویب شد که در استان تهران فعالیتهای اقتصادی از روز شنبه ۳۰ فروردین آغاز شود.» وی گفت:«برای بازگشایی فعالیتهای کسب و کارها بر اساس پیشنهاد وزارت بهداشت و درمان تصمیم گرفتیم که به صورت پلکانی عمل کنیم. در خصوص فعالیت ادارات دولتی نیز مصوب شد از هفته آینده یعنی ۲۳ فروردین فعالیت ادارات به این صورت باشد که دو سوم از کارمندان در محل کار خود حضور خواهند داشت و یک سوم دیگر مجاز هستند که در محل کار خود حضور پیدا نکنند؛ در این مصوبه تاکید شد که نسبت به افرادی که سن بالا دارند و همچنین به بیماریهای زمینهای مبتلا هستند اولویتها لحاظ شود.» رئیس جمهور همچنین دیروز افزود:« در میان وزارتخانههای دولت اختلافی نیست ممکن است چیزی را در جایی پیدا کنند و با شیطنت به رسانههای خارج از کشور منتقل کنند و آنها نیز این مسئله را بزرگ کنند، اما هیچ اختلافی در این زمینه نداریم. برخلاف دعوت بدخواهان و ضد انقلاب که مردم را دعوت میکند به این که بین سلامت و فعالیت اقتصادی یکی را باید انتخاب کرد این مردود و ناصواب است؛ چرا که هم فعالیتهای اقتصادی و هم پروتکلهای بهداشتی هر دو در کنار هم قابل اجرا هستند، فعالیتهای اداری و اقتصادی و تولیدی ما باید در جریان باشد، اما پروتکلهای وزارت بهداشت باید مورد تاکید و توجه قرار بگیرد.»
> اگر فاصله گذاری حفظ نشود...
این اظهارات درحالی است که به نظر میرسد پزشکان و متخصصان چندان موافق نیستند. مسعود یونسیان متخصص اپیدمیولوژی، در تماس تلفنی با برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، گفته:«نمیتوانیم اعلام کنیم پیک بیماری کرونا را رد کرده ایم یا خیر، زیرا اپیدمی با ماهیت پیش رونده، افزایشی، مختصری کاهشی و دوباره افزایشی است و ممکن است چند بار تکرار شود. او ادامه داد: هنوز به مرحله کنترل بیماری کرونا یا به مرحله ثبات ابتلاء به این بیماری نرسیده ایم. اگر ۱۰ برابر تعداد مبتلایان، آزمایش از افراد گرفته شود میتوانیم امیدوار باشیم که خوب عمل میکنیم و هنوز نمیتوانیم همه تماسها را شناسایی کنیم. او افزود:«اگر پیش از رسیدن به مرحله کنترل بیماری محدودیتها را کنار بگذاریم، شیوع ویروس کرونا ادامه خواهد یافت و تبعات اقتصادی و سلامتی بیشتری خواهیم داشت.» علاوه براین صحبتهای معاون آموزشی بیمارستان مسیح دانشوری که از همان ابتدای شیوع کرونا در خط مقدم مبارزه با این بیماری بود نیز قابل تامل است. دکتر پیام طبرسی میگوید:«با تعطیلی برخی اماکن از جمله مدارس، دانشگاهها و بقاع متبرکه و برگزار نکردن نمازهای جمعه در فروردین ماه تا حدودی از انتقال ویروس جلوگیری شد اما از سویی دیگر دولت در فروردین ماه قصد مسدود کردن جادهها را داشت که این طرح به موقع اجرایی نشد و متاسفانه مردم اقدام به سفرهای نوروزی کردند و کنترل بیماری سخت شد.» معاون آموزشی بیمارستان مسیح دانشوری تهران خاطرنشان کرد:«عمر اپیدمی هر ویروس 2 ماه است و کشورهایی از جمله چین و ژاپن که قرنطینه سخت گیرانه اجرا کردند توانستند در دو ماه این ویروس را فروکش کنند اما کشور ما باید قرنطینه سختگیرانه و کنترل جدی را پیش بگیرد تا بتوان این بیماری را فروکش کرد.» او تاکید کرد:«اگر مردم به روال عادی خود ادامه دهند و دولت هم قرنطینه را بردارد تا 2 یا 3 هفته آینده پیک دوم را شاهد خواهیم بود و متاسفانه در پی آن با افزایش مرگ و میر مواجه میشویم.»
> یک یادآوری!
حال با توجه به اینکه متخصصان معتقدند نباید عجله کرد و با توجه به اینکه میتوان گفت بخشی از راه را برای کنترل بیماری رفته ایم چرا به اهمیت اینکه اندکی دیگر طرح فاصله گذاری و محدودیتهای تردد ادامه نیابد سوالی مهم است. شاید لازم باشد برگردیم به شعارها و وعدههای انتخاباتی حسن روحانی در سال 92. در لیست وعدههای آن زمان رئیس جمهور آمده بود:« مشکل از مدیریت و تصمیمگیریهای فردی و عدم مشورت آغاز میشود. مگر یک نفر یا یک جمع کوچک قادرند کشور ایران را در شرایط توطئه جهانی اداره کنند؟ ما نیاز به همگان و بهترینها داریم، ما نیاز به مشورت دانشگاهیان و بهترین کارشناسان داریم.» روحانی همچنین گفته بود:«باید از صاحبنظران استفاده کنیم در دولت من نه تنها از کارشناسان دولتی استفاده میشود بلکه از بخش خصوصی و کارآفرینان نیز استفاده خواهد شد.» در واقع این وعدههای روحانی از یک موضوع مهم نیز پرده برداری میکرد. اینکه پیش از او نیز در سیستم اجرایی کشور استفاده از نظرات متخصصان و توجه به تصمیم گیری جمعی مورد توجه نبود. روحانی آمد که این سیستم را تغییر دهد اما گویا خود او در این سیستم جذب شده است. مسئولانی که در بزنگاههای سیاسی گویی نمیتوانند به نظرات متخصصان و کارشناسان گوش دهند و دیدگاه خود را ارجح میدادند. این رویه گویی خود یک اپیدمی است و میان مدیران و مقامات در سطوح مختلف شیوع
پیدا کرده است.
> مصداق اقتصادی!
در دولت روحانی پیش از این نیز چنین موضوعی را شاهد بودیم. وقتی به دلیل تحریمها یکباره قیمت ارز جهش یافت دولت تصمیم گرفت دلار را تبدیل به کالایی انحصاری با قیمت غیرقابل تغییر 4200 تومان کند موضوعی که در آن موقع متخصصان اقتصادی گفتند صحیح نیست اما دولت از آن حمایت کرد. به عنوان نمونه حیدر مستخدمین حسینی به عنوان یک کارشناس در رابطه با ماجرای نحوه تصمیمگیری دولت در سال ۹۷ برای تعیین ارز ۴۲۰۰ تومانی و اینکه این نرخ از کجا آمد، میگوید:«قطعا نمیشود گفت این روش و شیوه اتخاذشده مورد تایید است، حتی اگر از مقامات رسمی سوال شود هیچ کدام از آنها این روش را تایید نمیکنند. مدل کار میبایست اینگونه باشد که بانک مرکزی گزارش کارشناسی را ارائه میکرد و اینکه قرار است چه اتفاقاتی رخ دهد، در نهایت هیات وزیران بر اساس این نظرات کارشناسی آن را تکمیل کند.» این اقتصاددان با بیان اینکه استفاده از چنین روشهایی در حوزههای دیگر نیز نادرست تلقی میشود، گفت:«باید فضای کارشناسی به خصوص در مسائل اقتصادی حاکم باشد تا بتوان از آن دفاع کرد و قطعا در جامعه نیز با اقبال بیشتری همراه است. اینکه در یک نشست ۱۰۰ تومان یا ۲۰۰ تومان قیمت ارز را بالا و پایین ببریم، مدل قابل قبولی نیست.» دولت تصمیم گرفته ارز 4200 تومانی برای کالاهای اساسی را در سال بعد نیز تخصیص دهد، موضوعی که با توجه به کمبود درآمدهای دولت - علی الخصوص درآمدهای ارزی که با کاهش فروش نفت بسیار کم شده- عجیب به نظر میرسد، با این حال مسئولان دولتی همچنان بر ادامه تخصیص این ارز پرحاشیه اصرار دارند. در آذر سال 98 محمد حسن نژاد عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفته بود:«پارسال ۱۴ میلیارد دلار ارز 4200 تومانی به کالاهای اساسی اختصاص داده شد در حالی که کف قیمت دلار در بازار آزاد، ۱۱ هزار و ۲۰۰ تومان بوده است. بنابراین اگر ۱۴ میلیارد دلار را در 7000 تومان ضرب کنیم، ۹۸ هزار میلیارد تومان یارانه ارزی پرداخت شده و این سود به دلالان رسیده است.» بنابراین گاهی یک تصمیم بدون درنظر گرفتن همه جوانب امر میتواند تبعات بسیار منفی داشته باشد حتی اگر نیت تصمیم گیرنده خیر باشد.
> شتاب نکنیم!
در ماجرای کنونی بحران کرونا نیز دولت به دنبال این است با توجه به مشکلات اقتصادی که در جامعه وجود دارد، از رکود طولانی اقتصاد جلوگیری کند تا بیش از این اقتصاد کشور و معیشت مردم تحت فشار قرار نگیرد. اما حسن روحانی میتواند با تاکید بر روی صندوق توسعه ملی گاه مشاهده شده از آن میلیونها دلار برای واحدهای برون مرزی صداوسیما کمک شده، این بار نیز از این صندوق استفاده کند کمی به وضعیت سروسامان بدهد، آنطور که کارشناسان میگویند اگر فقط دو تا سه هفته دیگر قرنطینه یا همین فاصله گذاری اجتماعی به نحو نه 100 درصدی بلکه مانند نیمه دوم تعطیلات سال نو هم پیش برود گشایشهای بسیاری را برای غلبه بر کرونا فراهم آورد. اگرچه باید به فعالیت اقتصادی توجه کرد اما اگر موج گسترده تری از کرونا بیماران را فرابگیرد، جدای از اینکه تعداد بیشتری از مردم جان خود را از دست میدهند سوال این است که آیا مسئولان میدانند در این صورت چه رکودی منتطر اقتصاد است؟ چه سرمایهای باید در بخش درمان هزینه شود؟ چه فشاری بر کادر درمان میآید که به عنوان مهمترین متخصصان سرمایه انسانی کشور محسوب میشوند؟ در واقع اهمیت توجه به نظرات کارشناسان همان موضوعی که روحانی خودش در بدو امر حضور در پاستور وعده داده بود حلقه مفقوده بسیاری از تصمیمات در میان مسئولان است، واقعا لازم است در بسیاری از تصمیمات از
«من» به «ما» برسیم!
سایر اخبار این روزنامه
مراقبت از سالمندان مبتلا به کرونا از تراژدی در فرانسه تا بحران در ایتالیا
حفظ نفوذ منطقه ای ایران
مصوبه ای ناکارآمد برای بنگاههای اقتصادی
تصمیمات مسئولان برای عادی سازی فعالیتهای اقتصادی و عادی جامعه نگرانی متخصصان را در پی داشته است و احتمال موج شدیدتری از کرونا را هشدار میدهند
پرداخت بیمه بیکاری به بیکارشدگان کرونا
نظر 12 دانشمند بین المللی در مورد جهان پس از کرونا
تمسخر نبود اما عذرخواهی میکنم
کرونا؛ مغلوب دموکراسی کره جنوبی یا دیکتاتوری چین؟
وقتی تفاوتها آشکار میشوند
جهان در پسا کرونا چگونه خواهد بود؟
چراکره جنوبی نمونه است ؟
دولت در دو راهی اقتصاد و سلامت
زندگی مسالمتآمیز با کرونا
آشفتگی اداری
جلسه مزد شورایعالی کار دورکار شود
دولت در دو راهی اقتصاد و سلامت
آشفتگی اداری
محکی برای چین و روسیهد