کرونا سایه‌به‌سایه کودکان کار

اين روزها کودکان زباله‌گرد همچنان مشغول کار هستند و مي‌توان از هر پنج سطل زباله، يکي از آنها را ديد که در حال جست‌وجو در داخل سطل است. با چند نفر اين کودکان که صحبت مي‌کنيم متوجه مي‌شيم که برخي از آنها محصل هستند، اما به‌دليل اينکه پدرانشان از شغل‌هاي روزمزد همچون پيک موتوري، کارگري ساختمان، دستفروشي و... بيکار شده‌اند مجبورند به دستفروشي و زباله‌گردي روي بياورند. از سوي ديگر تعداد بچه‌هاي دستفروش در خيابان‌ها زيادتر از گذشته شده، در ميدان منيريه يکي از آنها را مي‌بينيم، او مي‌گويد که از شهرري به تهران مي‌آيد و کلاس پنجم دبستان است و در محله‌شان کار کردن امري عادي است؛ اما تا به حال پدر و مادرش به او اجازه کارکردن نداده‌اند تا اينکه کرونا سر و کله‌اش پيدا شد: «بابام با موتورش کار مي‌کرد اما قبل از عيد به‌خاطر بيکاري و اجاره خانه مجبور شد بفروشتش. از 25 اسفند بيکاره، کسي هم ديگه بهش پول قرض نمي‌ده، يه هفته پيش مامانم راضيش کرد تا من بيام سرکار و روزانه 15هزار تومان درآمد دارد! »
از اينکه خانواده‌مان بيمار شوند مي‌ترسيم
هرچند زباله‌گردي ممنوع شده اما هنوز هم تعدادي از آنها را در سطح خيابان مي‌بينيم. زباله‌گردهايي که مي‌گويند از اينکه خودمان بيماري بگيريم چندان نگران نيستيم اما از اينکه خانواده‌مان به سبب ما بيمار شوند مي‌ترسيم. استفاده از ماسک و دستکش براي زباله‌گردي اهميت بسياري دارد و هم اکنون با ممنوعيت زباله‌گردي مي‌توانيم اميدوار باشيم که شيوع ويروس کرونا کمتر شود، البته بسياري از همين زباله‌گردها توجه چنداني به مسائل بهداشتي ندارند و در مقابل عده‌ بسياري از آنها براي حفظ سلامتي خود و خانواده‌شان اين موضوع را جدي گرفتند.
سايه کرونا بر فقرا


بسياري از کارشناسان احتمال شيوع کرونا را نزد کارتن خواب‌ها، زباله‌گردها و کودکان خيابان قوي‌تر مي‌دانند. در اين رابطه يک فعال حقوق کودکان به «آرمان ملي» مي‌گويد: فقرا به‌دليل محيط زندگي و فقدان امکانات درماني و دارويي، آسيب‌پذيرتر از سايرين هستند و در زمان بيماري‌هاي اپيدميک به توجه ويژه‌اي نياز دارند. فرشيد يزداني مي‌‌افزايد: در تهران بيش از 3500 محل اسکان و مددسرا براي کارتن‌خواب‌ها و بي‌خانمان‌ها وجود دارد که در صورت ابتلاي يک فرد، مي‌تواند به سرعت باعث شيوع بيماري شود. طبق آمار، 20 تا 25‌درصد جمعيت ايران نيز حاشيه‌نشين هستند. جمعيتي با امکانات آموزشي و درماني نازل و توان جسمي نامناسب به‌دليل کمبودهاي تغذيه‌اي. کودکان و بزرگسالاني نيز که از راه فروشندگي در مترو امرار معاش مي‌کنند، به علت ارتباط گسترده با جامعه و حضور در اماکن عمومي در معرض تهديد و خطر هستند. اين فعال حقوق کودکان کار يادآوري کرده که زباله‌گردها، ائم از کودک يا بزرگسال در کمپ‌ها زندگي مي‌کنند، در گودهاي پر از زباله، ميکروب و بو به سرمي‌برند و امکانات درماني و دارويي ندارند. يزداني ضمن تقبيح کار کودکان، از دولت خواسته که لوازم بهداشتي، دستکش، لوازم ضدعفوني و ماسک رايگان در اختيار اين قشر بگذارد و افزود: محل‌هاي اسکان زباله‌گردها متاسفانه به شدت نامتناسب است و بايد فکري به حال محل‌هاي اسکان موقت شهرداري‌ها کرد. اين جمعيت اگر درگير شوند، کمتر مقاومت بدني را مقابل بيماري کرونا خواهند داشت. آنها حتي امکان اينکه بتوانند هر دفعه به‌طور مرتب دست‌‌هايشان را بشويند، نخواهند داشت. فرشيد يزداني يادآور شده که بخشي از جامعه، نه وقت تماشاي تلويزيون را دارد و نه حتي دستش به تلويزيون يا تلفن هوشمند مي‌رسد. او خواستار جدي گرفته شدن آموزش‌هاي فردي و ويژه به اين قشر شده و از آمادگي تشکل‌هاي غيردولتي براي بحث‌هاي اموزشي خبر داده است.
سايه کرونا بر سر کودکان کار
مينا جندقي، عضو هيات مديره انجمن حمايت از حقوق کودکان، خواستار توجه هرچه بيشتر به بهداشت، سلامت، آموزش و نحوه اسکان کودکان زباله‌گرد شده است. او مي‌گويد: کودکان زباله‌گرد و کساني که در خيابان يا مترو دستفروشي مي‌کنند، بدون ماسک و دستکش در سطح شهر در تردد هستند، تغذيه نامناسبي دارند و محل سکونت‌شان نيز در جوار زباله‌هاست. از طرفي اين کودکان باتوجه به نوع تغذيه، استراحت ناکافي و مواجهه با انواع استرس‌ها و فشارهاي رواني در مقابل بيماري آسيب‌پذيرتر هستند. اين کودکان در صورت ابتلا به بيماري نيز، به‌دليل هزينه‌هاي سنگين درماني و مشکلات پذيرش کودکان بدون اوراق هويتي امکان مراجعه به مراکز درماني ندارند. وي در ادامه خواستار توجه سازمان بهزيستي براي تامين سرپناه کودکان کارتن خواب و بي‌خانمان و حمايت‌هاي لازم از آنها شده و گفته است: اين کودکان هر روزه در خيابان‌هاي شهر حضور دارند اما ارتباط آنها با جامعه بسيار کم است.