لبخند بورس به معامله‌گران خرد

سرویس اقتصادی جوان آنلاین: شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران با جهش ۳۹ هزار و ۳۰۴ واحدی، بیشترین رشد روزانه را در تاریخ معاملات به ثبت رساند و در میانه کانال ۹۱۷ هزار واحد قرار گرفت، همچنین ارزش معاملات در این روز بیش از ۷ هزار میلیارد تومان بود که موجب شد ارزش کل بازار بورس تهران در محدوده ۳ هزارو ۴۵۰ هزار میلیارد تومان قرار گیرد و ارزش معاملات فرابورس نیز ۹/ ۳ هزار میلیارد تومان بود که ارزش کل بازار نیز به بیش از هزارهزار میلیارد تومان رسید. درحالی بیش از ۱/ ۷ هزار میلیارد تومان در بورس و ۹/ ۳ هزار میلیارد تومان در فرابورس دست به دست شد که مجموع ارزش معاملات این دوبازار در روز گذشته به ۱۱ هزار میلیارد تومان رسید. این در حالی بود که ارزش معاملات خرد نیز با توجه به عدم عرضه اکثر صف‌های خرید به حدود ۹/ ۸ هزار میلیارد تومان رسید، از این‌رو عمده معاملات روز گذشته دو بازار فوق به معامله‌گران خرد تعلق داشت.
به دنبال تشدید حمایت مقامات دولتی از بازار سرمایه، رشد قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بازار بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس بدون هر گونه اصلاحی در حال پیشتازی است اگر همین روند در بازار سرمایه ادامه پیدا کند، بعید نیست که جهش‌های روزانه شاخص کل ارتفاع بیشتری یابد به‌طوری که شاخص کل در آینده‌ای نه‌چندان دور رکورد ۸ میلیون واحد را بزند. همزمان با اینکه شاخص‌های بازار سرمایه بدون هر گونه اصلاحی جهش می‌یابد این نگرانی در جامعه مطرح است که کم‌کم بازار‌هایی که تا پیش از این دلار را مبنای تغییرات قیمت خود قرار می‌دادند از این به بعد بر اساس تورم‌های تند در بازار سهام نرخ‌های خود را تغییر دهند، کما اینکه به‌رغم تشدید رکود در بازار مسکن، اما کم‌کم مالکان و برخی از مشاوران املاک کاهش ارزش ریال در برابر سهام‌های موجود در بازار سرمایه را بهانه افزایش نرخ‌های پیشنهادی خود قرار داده‌اند. در همین راستا عده‌ای به مزاح می‌گویند تنظیم نرخ‌ها بازارهایی، چون مسکن، اجاره‌بها، موادغذایی و خودرو را دست بانک مرکزی دهید تا همانند بازار ارز، طلا و سکه قیمت در این بازار‌ها را کنترل کند. در این میان با وجود اینکه گمانه‌زنی‌ها در رابطه با کسری بودجه عمومی بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی سال جاری در بین نمایندگان مجلس، کارشناسان و مراکز پژوهشی بالا گرفته‌است، به نظر می‌رسد اختلاف‌نظر‌ها در دولت در رابطه با محل تأمین بودجه در شرایط کنونی اقتصادی نیز تشدید شده‌است، گویی عده‌ای معتقدند باید از استقراض مستقیم از بانک مرکزی برای تأمین بودجه پرهیز شود، زیرا هم اکنون بخش دولت به سیستم بانکی در حدود ۳۸۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد و عوامل اینچنینی باعث شده حساب سرمایه سیستم بانکی کشور در حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان منفی قرار گیرد (البته رقم مذکور برای زمانی است که ذخایر پولی و بانکی برای تأمین مالی اقتصاد در شرایط کرونا کاهش نیافته بود).
از این‌رو با توجه به تمهیداتی که نویسندگان بودجه سال ۹۹ در رابطه با تأمین مالی از محل بازار سرمایه در نظر گرفته‌اند عده از کارشناسان معتقدند در عین حالی که باید کلیه هزینه‌های غیر‌ضروری در کشور حذف شود باید از بازار سرمایه برای تأمین مالی دولت و بخش‌های عمومی غیر دولتی بهره‌برداری شود، این در حالی است که انتشار اوراق مالی، عرضه اولیه اموال و دارایی‌های دولتی، فروش سهام دولت در شرکت‌هایی که هم اکنون در بازار سرمایه حضور دارند، فروش زمین‌ها و ساختمان‌های مازاد دولت و شرکت‌های وابسته به دولت، اخذ مالیات از مجموع دارایی، درآمد و عایدی سرمایه جزو راهکار‌های موجود است؛ البته مدیران شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت نیز باید متعهد شوند همزمان با کنترل هزینه‌های جاری و سرمایه‌گذاری در جهت افزایش بهره‌وری و سودآوری، حداقل به میزان تورم عمومی یا سود سپرده بانکی، سودآوری داشته باشند. هر چند کسری بودجه با توجه به جنگ اقتصادی و تحریم‌ها، شیوع ویروس کرونا، افت نرخ جهانی نفت و برخی از کامودیتی‌ها یکی از مهم‌ترین مسائل روز اقتصاد ایران است،، اما بیم آن می‌ر‌ود که دولت از دو مسیر استقراض شدید از سیستم پولی و سیستم سرمایه و سیستم بیمه‌ای کشور بخواهد کسری بودجه خود را تأمین کند و در واقع دولت‌های آتی را با انبوهی از بدهی داخلی و خارجی سود‌دار روبه‌رو کند، بدین ترتیب دلسوزان کشور در هر پست و مقامی باید بهترین راهکار تأمین مالی کسری بودجه دولت را مورد ارزیابی و معرفی قرار دهند تا از این شرایط خطیر مالی کشور عبور کند.
رشد بازار طی ۱۴ ماه گذشته در حالی در بین محافل عمومی داخل و خارجی خبر‌ساز شده‌است که برخی از کارشناسان معتقدند بازار سرمایه باید در جهت تأمین مالی بودجه نقش‌آفرینی جدی داشته باشد، اما بدین شرط که دولت نیز در رابطه با بازدهی، بهره‌وری و هزینه‌کرد این منابع بهترین عملکرد را از خود به نمایش بگذارد، زیرا تأمین مالی از مسیری، چون نشر اوراق اخزا سود‌دار است و در زمان سر‌رسید این اوراق مناسب نیست که این اوراق را با نشر اوراق جدید تسویه کرد. به هر ترتیب با توجه به اینکه دولت، بانک‌ها و مجموعه‌های صندوق‌های بیمه‌ای، چون سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری با کمبود نقدینگی و دارایی‌های سمی (غیرنقد‌شونده در بازار فیزیکی) روبه‌رو هستند، جذب نقدینگی در بازار سرمایه فرصتی ایجاد کرده‌است تا این دارایی‌ها به شکل اوراق بهادار تحت قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا قرار گرفتن در ذیل دارایی‌های شرکت‌های بورسی نقد شوند منتها با این شرط که از این دارایی‌ها در مسیر تولید بهره‌برداری شود، زیرا اگر این دارایی‌ها صرفاً در جهت تأمین مالی بهره‌برداری شوند، بازار سرمایه بعد از مدتی از رونق خواهد افتاد و اگر بازار سرمایه صرفاً با جهش قیمت دارایی همراه شود و خبری از تولید، اشتغال و توسعه در شرکت‌ها نباشد اقبال عمومی به این بازار کاهش خواهد یافت. به هر روی رشد این روز‌های بازار سرمایه ایران در شرایطی اتفاق می‌افتد که اغلب بورس‌های جهانی به دلیل شرایط ناشی از کرونا یا در رکودند یا اینکه با بسته‌های محرک پولی و مالی چندین هزار میلیارد تومانی سر پا هستند.


در جریان معاملات روز گذشته شاخص کل با قرار گرفتن در میانه کانال ۹۱۷ واحد رکورد تازه‌ای را ثبت کرد و بالاترین میزان جهش روزانه در تاریخ بورس رقم خورد. ارزش بازار بورس اوراق بهادار تهران به محدوده ۳۵۰۰ هزار میلیارد تومان نزدیک شد، گفتنی است ابتدای سال ۹۸ ارزش بازار سهام بیش از ۳۳۰ شرکت حاضر در بورس به ۷۰۰ هزار میلیارد تومان هم نمی‌رسید، اما در کمتر از ۱۴ ماه گذشته بازار با رشد ۵ برابری روبه‌رو شده است، در جریان معاملات اولین روز کاری هفته، بازار سهام یکپارچه مثبت آغاز به کار کرد و در نهایت با ورود نقدینگی و هیجان در بازار، دماسنج بازار سرمایه با جهش ۳۹ هزار و ۳۰۴ واحدی، بیشترین رشد روزانه را در تاریخ معاملات به ثبت رساند و وارد کانال ۹۱۷ هزارتایی شد. درحالی بیش از ۱ /۷ هزار میلیارد تومان در بورس و ۹/۳ هزار میلیارد تومان در فرابورس دست به دست شد که ارزش معاملات خرد نیز با توجه به عدم‌عرضه اکثر صف‌های خرید به حدود ۹ /۸ هزار میلیارد تومان رسید.
در این رویداد نماد شرکت‌های هلدینگ خلیج فارس، فولاد مبارکه، ملی مس، شستا، سرمایه گذاری خوارزمی، فولا خوزستان و تاپیکو بیشترین اثر مثبت ۳ هزارو ۱۱۳ تا ۹۹۲ واحدی را بر شاخص داشتند و بیشترین حجم معاملات به بانک تجارت، توسعه مولد نیروگاهی جهرم، سرمایه‌گذاری خوارزمی، تاپیکو به همراه سرمایه‌گذاری غدیر به ترتیب با داد و ستد بیش از ۳۷۵، ۲۰۹، ۱۸۱، ۱۷۲ و ۱۶۵ میلیون سهمی تعلق گرفت.