الزامات بازگشت آرامش به لبنان

الزامات بازگشت آرامش به لبنان صباح زنگنه . تحلیلگر روابط خارجی لبنان به‌عنوان یکی از کشورهای مهم خاورمیانه، روزهای حساسی را می‌گذراند. بعد از اعتراض‌های این کشور که منجر به کناره‌گیری سعد حریری از نخست‌وزیری شد، بحث حضور چهره‌‌ای تکنوکرات و متخصص برای بهبود شرایط این کشور، از خواسته‌های اصلی معترضان بود. نزدیک به 40 درصد جوانان لبنانی با مشکل بی‌کاری مواجه بوده و بدهی لبنان به بانک‌ها، کشورهای مختلف و مؤسسات خارجی حدود 69 میلیارد دلار بر‌آورد می‌شود. لبنان فقط هشت میلیون نفر جمعیت دارد و این عدد بالایی برای بدهی خارجی محسوب می‌شود. در کنار اینها، وجود طبقه اشرافی و ثروت‎های افسانه‌‌ای مقامات سیاسی که از امکانات مادام‌العمر بهره می‌برند، فساد سیستمی را در این کشور ایجاد کرده است. پست‌‏های سیاسی نیز بین اقلیت‏‌های دینی و مذهبی تقسیم می‌شود؛ به این شکل که مسیحیان ریاست‌جمهوری، مسلمانان اهل سنت نخست‌وزیری و دولت و شیعیان پارلمان را در دست دارند. تبعیض در ارائه خدمات، سال‌هاست مردم را رنج می‌دهد و در کنار اینها، دخالت کشورهای غربی و عربی را نیز باید به فهرست مشکلات مردم لبنان افزود. در اعتراض‌های این کشور، مطالباتی مانند تغییر قوانین انتخاباتی و اقتصادی، بانک‌داری و حتی در سطحی بالاتر تغییر قانون اساسی لبنان مطرح شد و سرانجام پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، حسان دیاب به‌عنوان نخست‌وزیر، مورد اجماع گروه‌ها قرار گرفت. در همان ابتدا حمله شدیداللحن حریری به دیاب، نشان از علاقه‌مندی آنان به برهم‌خوردن شرایط لبنان داشت و این در حالی بود که برخی هم‌حزبی‌ها و متحدان حریری، دیاب را نخست‌وزیری توانمند برای لبنان می‌دانستند. ضلع دیگر مثلث، یعنی اهل تسنن نیز از وی حمایت کردند؛ اما همچنان برخی اعتراض‌ها در سطح مردم دیده می‌شود. دیاب یکی از مستقل‌ترین چهره‌های سیاسی لبنان است، اما تلاش شده به حزب‌الله و جنبش امل نسبت داده شود و احتمالا تیم حریری و حامیان بیرونی او نظیر سعودی‌ها در این مسئله نقش دارند. اینکه بدون دادن فرصت لازم به دیاب برای پیشبرد برنامه‌ها، همچنان معترضان در خیابان‌ها حضور پیدا می‌کنند، دست‌های پشت پرده برای ایجاد بی‌ثباتی در لبنان و ساختن یک حفره امنیتی در این بخش از خاورمیانه را فعال نشان می‌دهد. 
از منظر جامعه‌شناسی، لبنانی‌ها مردمانی شاد و آسان‌گیر به شمار می‌روند. آراستگی ظاهری، علاقه‌مندی به سرگرمی و تفریح، شادی‌های دسته‌جمعی در فضاهای عمومی در این کشور رایج است و این در تظاهرات‎ هم دیده می‌شود؛ حتی در جنگ‎های داخلی نیز این مسئله دیده می‌شد. اگرچه منابع اقتصادی خاصی به‌جز گردشگری در اختیار لبنانی‌ها نیست، اما به شیک‌پوشی و زندگی راحت مشهور هستند؛ حتی اگر کشور در حال جنگ باشد. مردم با حماسه مقاومت و ایستادگی روزگار می‌گذرانند و در‌عین‌حال، شادی‌‏های خود را هم تعطیل نمی‎کنند. همین روحیات باعث شده در این کشور، اعتراض‌ها به معنای مرسوم آن به خشونت کشیده نشود. آسیب به بانک‌ها، مراکز دولتی و بخش خصوصی کمابیش وجود داشت، اما این اعتراض‌ها معمولا تلفات جانی ندارد. به‌هر‌حال برای بازگشت آرامش و بهبود امور در لبنان، تغییر سیاست‌ها و رویه‌های دولت در ارائه خدمات به مردم، اهمیت بالایی دارد. باید دولت و ارکان آن به‌گونه‌‌ای عمل کنند که بستر اعتراض‌ها از میان برود و با تغییر برخی قوانین و رویه‌ها، خدمات بهتری به مردم ارائه شود.