روزنامه آرمان ملی
1399/04/23
مشكلات اقتصادی با تصميمات راديكال حل نمی‌شود
رويکرد راديکالي مجلس اصولگرا چه پيامدهايي براي جريان اصولگرايي و کشور خواهد داشت؟ چرا دوباره گفتمان راديکاليسم بر اردوگاه اصولگرايي سايه افکنده است؟فضاي انتخابات مجلس يازدهم و نظارت استصوابي که در اين انتخابات وجود داشت، شرايطي را به وجود آورد که مي‌شد اين روزها را پيش‌بيني کرد. در شرايط کنوني ما با يک مجلس استصوابي مواجه هستيم که تقريبا به يك‌جور نامتعارف اداره مي‌شود. مجلس يازدهم به يک مجلس تک‌صدا تبديل شده که صداهاي مختلف از آن شنيده نمي‌شود. به همين دليل نيز خيلي زود با واکنش‌هاي اجتماعي و سياسي از درون مجلس مواجه خواهد شد. از سوي ديگر تعارض‌ها و دوگانگي‌هايي در بين نمايندگان مجلس وجود داشت كه در زمان انتخابات به خاطر رعايت مصالح و قرار گرفتن در ليست مشاهده نمي‌شد اما در آينده بسيار نزديک اين دوگانگي دروني اوضاع مجلس را سخت‌تر خواهد کرد. چگونگي وضعيت تعيين افراد در شعب تاييد اعتبارنامه‌ها، چينش نمايندگان در کميسيون‌ها و روساي آنان و رويکرد چگونگي انتخاب رئيس مجلس و ديگر افراد هيأت رئيسه از جمله معضلاتي است که نشان مي‌دهد در آينده با يک مجلس کم‌بهره مواجه خواهيم بود. به‌همين دليل نبايد منتظر عملکرد بهتر و متفاوتي از مجلس يازدهم نسبت به مجالس گذشته باشيم.
حتي اگر رئيس مجلس قاليباف باشد؟
حتي اگر مدير اين مجلس آقاي قاليباف باشد؛ چاره‌اي جز انتخاب آقاي دکتر قاليياف نداشتند. بنده به‌رغم اينکه انتقاداتي نسبت به عملکرد آقاي قاليباف داشته و دارم، اما معتقدم ايشان يک سروگردن از نمايندگان حاضر در مجلس يازدهم بالاتر است؛ لذا راديکال شدن مجلس يازدهم هيچ سود و فايده‌اي براي کشور، مجلس و مردم ندارد، بلکه سبب عميق‌تر شدن اختلافات و بحران‌هاي اقتصادي و اجتماعي جامعه و منجر به آشفتگي زندگي روزمره مردم خواهد شد.
چرا در حالي که مشکلات داخلي کشور و به‌خصوص مشکلات معيشتي و اقتصادي مردم روز به‌روز شدت پيدا مي‌کند موضوع سياست خارجي در اولويت نخست مجلس يازدهم قرار گرفته است؟
واقعيت اين است که مجلس نمي‌تواند هيچ تصميمي درباره سياست خارجي اتخاذ کند؛ چرا که تصميماتي که در گذشته گرفته شده و مورد نقد امروز نمايندگان مجلس يازدهم قرار گرفته است به راحتي قابل تغيير نيست و هيچ نتيجه مثبتي نيز بهتر از اين نخواهد داشت. متأسفانه در سال‌هاي گذشته همه سياست خارجي کشور به موضوع برجام گره خورد؛ اين در حالي بود که با به قدرت رسيدن ترامپ اين کشور از برجام و شوراي 1+5 خارج شد. از سوي ديگر کشورهاي اروپايي نيز رفتارهاي دوگانه‌اي درمورد برجام و خروج آمريکا از اين توافق اتخاذ کردند. در نتيجه موضوع برجام امروز با پيچيدگي‌هاي زيادي همراه شده است. تصميم‌گيري درباره چنين مسأله مهم و پيچيده‌اي از توان مجلس يازدهم خارج است. اين موضوع در مجلس گذشته نيز نقشي فرمايشي داشت چراکه در جاي ديگري در اين زمينه تصميم‌گيري خواهد شد. بنابراين خوب است بدانيم مجلس يازدهم فعلا با اين اوضاع وانفسا در سطحي نيست که بتواند درباره سرنوشت برجام تصميم‌گيري نهايي انجام بدهد. همانطور که قبلا اشاره کردم اين وضعيت درباره مجلس قبل هم وجود داشت و تنها به مجلس يازدهم اختصاص ندارد.
رويکردي که مجلس يازدهم نسبت به دولت در پيش گرفته است به چه ميزان در رفع مشکلات کشور و مردم نقش مثبت خواهد داشت؟
بنده سه ماه قبل در گفت‌وگو‌يي اين اوضاع را پيش بيني کردم که قيمت دلار در آينده به 25 هزار تومان خواهد رسيد. مشاهده کرديم که اين پيش‌بيني در حال وقوع است، بنابراين با رويکردي که دولت و مجلس در پيش گرفته‌اند به نظر مي‌رسد افزايش قيمت دلار همچنان ادامه داشته باشد. متأسفانه قيمت کالاها همچنان به شکل صعودي و به‌صورت «نمودار عمودي» افزايش پيدا مي‌کند. اين در حالي است که مجلس از قدرت کافي براي جلوگيري و رفع اين مشکلات برخوردار نيست. در نتيجه وضعيت اقتصاد ايران روز‌به‌روز شکل پيچيده‌تري به خود خواهد گرفت. به نظر مي‌رسد عملکرد واقعي مجلس يازدهم در راستاي حل مشکلات اقتصادي کشور تنها به چند افشاگري و اظهارات تند و فرمايشات بي‌منطق بعضي از نمايندگان بي‌تجربه خلاصه خواهد شد و اتفاق ديگري رخ نخواهد داد. با افشاگري و اظهارات راديکال نيز دغدغه‌هاي مردم رفع نشده و مشکلات اقتصادي آنها حل نمي‌شود؛ البته خوشبختانه ديروز مقام معظم رهبري به بعضي از اين رفتارهاي نمايندگان هشدار جدي دادند. امروز زندگي مردم با چالش‌هاي اقتصادي مواجه شده است؛ در حالي که وضعيت معيشتي مردم با همدلي و حذف تحريم‌هاي داخلي مي‌تواند با ثبات همراه شود و به آرامش برسد. در شرايط کنوني که کشورهاي جهان با بحران کرونا مواجه هستند مردم نياز به آرامش دارند؛ در صورتي که با نابساماني و عدم‌ثبات اقتصادي آرامش از مردم گرفته شده است. توليدکنندگان و همه کساني هم که در زمينه تجارت فعاليت مي‌کنند در وضعيت خوبي به سر نمي‌برند که آثار سوء اين وضعيت مستقيما به سوي مردم باز‌مي‌گردد.
دولت چرا به دنبال اين است که با افزايش قيمت دلار ابتکار عمل را از مجلس بگيرد؟آيا مجلس نمي‌تواند از وظايف قانونگذاري خود استفاده کند؟
مجلس يازدهم داراي چنين ظرفيت و پتانسيلي نيست. همان‌گونه که مجلس قبلي نيز چنين ظرفيتي نداشت. همانطور که قبلا گفتم واقعيت مطلب اين است که در شرايط کنوني اکثر مديريت اجرايي کشور از جمله دولت به صورت استصوابي اداره مي‌شوند. نوعا اين مديريت‌ها براي مردم دقيق و صد‌درصدي کار نمي‌کنند؛ بلکه براي مانـــدگاري خـــودشان کار مي‌کنند. در چنين شرايطي نيز مجلس دو راه بيشتر پيش‌روي خود دارد؛ يا بايد دست‌هاي خود را به عنوان تسليم بالا ببرد و شرايط موجود را بپذيرد يا اينکه به صورت انتحاري عمل کند. تکرار مي‌کنم شک نکنيد که مجلس يازدهم در مقابل همه مديريت‌هاي اجرايي، که باعث و باني اين اوضاع شده‌اند؛ به‌خصوص دولت نااميدي‌ها راهي جز انتحار ندارد. امروز همه کساني که در مديريت جامعه نقش دارند بايد براي به وجود آمدن وضعيت کنوني پاسخگو باشند. درست است که در ماه‌هاي گذشته کشور با تحريم‌هاي بين‌المللي مواجه بوده و هست؛ اما با اين وجود بخش مهمي از تصميم‌گيري‌ها درون کشور صورت مي‌گيرد که اتفاقا به همين بخش انتقادات جدي وارد است. ما بايد بين تحريم و خود‌تحريمي تفکيک قائل شويم. ما به دليل خود‌تحريمي و ناتواني در مديريت با تحريم‌هاي داخلي مواجه هستيم. مردم به اندازه‌اي که از تحريم‌هاي داخلي آسيب ديده‌اند، از تحريم‌هاي خارجي آسيب نديده‌اند. يکي از مهم‌ترين تحريم‌هاي داخلي فساد خانمان‌برانداز اداري است. دومين نشانه تحريم‌هاي داخلي حذف مردم و مشارکت‌هاي آنها در تصميم‌سازي‌ها و تصميم‌گيري‌هاي کشور است. نوع برگزاري و تأييد صلاحيت‌هاي انتخاباتي يکي ديگر از تحريم‌هاي داخلي است که مشارکت مردمي را کاهش داده است. جالب است که هزينه‌هاي اين بي‌تدبيري‌ها بايد توسط مردم پرداخت شود. بنابراين هشدار بنده اين است که تا زماني‌که باندهاي متصل به قدرت و ثروت همچنان برمسند قدرت هستند، اين هزينه‌ها همچنان به صورت ناخواسته توسط مردم پرداخت خواهد شد. جالب است که مردم شب مي‌خوابند اما هنگامي که صبح از خواب بيدار مي‌شوند، متوجه مي‌شوند قيمت‌ها چندين برابر شده است و آنها از اين تصميمات شوم بي‌خبر بوده‌اند. بدتر از آن اظهارات ناجوانمردانه مسئولان است که مي‌گويند ما هم خبر نداشته‌ايم. آيا مردم حق ندارند که سوال يا اعتراض کنند که تصميمات کجا گرفته مي‌شود، آيا خبر ندارند که به همين دلايل درآمد و ثروت مردم نسبت به گذشته يک‌چهارم شده است. مردم با آبرو و فهيم خوب مي‌دانند که سال‌هاست دست دولت و مديريت‌ها و سازمان‌هاي اجرايي کشور در جيب مردم است. تازه اين اقدام هم در جهت حل مشکلات دولت بوده؛ نه حل مشکلات مردم.
بـــا ايــن وضعيت چه چشم‌اندازي پيش‌روي وضعيت اقتصادي کشور وجود دارد؟
اگر واقع‌بينانه به موضوع نگاه کنيم وضعيت آينده نگران‌کننده است. امروز در عين حالي که کشور با مشکلات جدي مواجه است اما باندهاي متصل به قدرت و ثروت همچنان بدون‌پاسخگويي جهت عملکرد شوم‌شان در فضاي سياسي و اقتصادي کشور حضور ويژه دارند و در مناسبات سياسي و اقتصادي تأثيرگذار هستند. بدون‌شک ريشه بخشي از نابساماني‌هاي امروز جامعه به فعاليت کاسبکارانه باندهاي قدرت و ثروت باز مي‌گردد. قوه قضائيه عنوان مي‌کند قصد دارد با مفسدان اقتصادي برخورد کند، که اين امر بسيار ميمون و مبارک بوده و هست. اگر واقعا چنين اراده‌اي وجود دارد بايد با علل فساد برخورد شود نه صرفا با معلول. اين در حالي‌که مشاهده مي‌کنيم ابتدا معلول‌هاي فساد‌برانگيز را بيشتر محاکمه مي‌کنند. اما فساد زماني به صورت بنيادين ريشه‌کن مي‌شود که با علت‌ها و ريشه‌ها برخورد جدي صورت پذيرد. البته شايان ذکر است که محاکمه علت‌ها فقط و تنها به وسيله قوه قضائيه نبايد صورت گيرد. بايد همه ساختارهاي تصميم‌گير و تصميم‌ساز جامعه و مديريت‌هاي کلان اجرايي به اين نتيجه برسند که بايد با علت‌هاي فساد در جامعه برخورد شود.
نقش احمدي‌نژاد و حاميانش را در مسيري که مجلس يازدهم در پيش گرفته، چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟آيا احمدي‌نژاد تلاش مي‌کند از طريق مجلس خود را دوباره به عنوان يک چهره تاثيرگذار در انتخابات رياست‌جمهوري آينده معرفي کند؟
بسياري از نابساماني‌هايي که امروز در جامعه ايران وجود دارد ريشه در تفکراتي دارد که چشم به مديريت آينده جامعه دوخته‌اند. امروز بسياري از طيف‌هاي فکري و سياسي به دنبال پاسخ به اين سوال هستند که مديريت آينده کشور حتي در سطح رهبري به دست چه طيفي خواهد افتاد؟ اين مساله داراي اهميت بسياري است که همگان از آن غافل هستند. در چنين شرايطي برخي از باندهاي قدرت و ثروت وابسته به بيگانگان به دنبال رويکرد خطرناکي هستند که کسي براي اداره آينده کشور محبوب نماند تا بتوانند به اهداف خود برسند. به همين دليل نيز هر کسي که محبوبيت پيدا کند به اشکال مختلف در مقابل آن ايستادگي مي‌کنند و آبروي آن شخص را به مخاطره مي‌اندازند. اگر به گذشته عاقلانه توجه کنيم و عبرت بگيريم متوجه مي‌شويم هر رئيس‌جمهور يا مسئول درجه اول مانند روساي قواي سه‌گانه و وزيران و... که سرکار آمده‌اند در ابتدا از آنها استقبال خوبي صورت گرفته اما هنگام خداحافظي با بدرقه مناسبي مواجه نشده‌اند. در راستاي همين رويکرد نيز براي بسياري از افراد مطرح، به انحاي مختلف پرونده‌سازي صورت گرفته است. اين وضعيت در زمان حيات حضرت امام وجود نداشت. در آن مقطع زماني امام جمعه‌هاي شهرهاي مختلف داراي قدرت زيادي در مناطق خود بودند و بسياري از مشکلات مردم را حل مي‌کردند. از سوي ديگر بزرگان سياسي به‌رغم اينکه با هم اختلاف نظر داشتند اما در مديريت کلي جامعه نقش مثبت ايفا مي‌کردند. اگر وضعيت دوران جنگ تحميلي را با امروز مقايسه کنيم متوجه مي‌شويم باندهاي قدرت و ثروت در طول اين سال‌ها زمينه‌ساز نابساماني‌هاي زيادي در کشور شده‌اند. اين باندها، ضربات مهلکي به بخش‌هاي مختلف تصميم‌گيري کشور وارد کرده‌اند. متاسفانه اين وضعيت تا امروز نيز ادامه داشته است. ساختار اجرايي و بسياري از قوانين اجرايي کشور متناسب و در شأن جمهوري اسلامي که مي‌خواهد قله‌هاي رفيع سياسي و اجتماعي را عاقلانه فتح کند، نيست. ساختاري مناسب و سيستمي عاقلانه است که بتواند به جامعه حيات بخشد و آرامش ايجاد کرده و عدالت برقرار کند. اگر ساختارها دچار اشکال نبودند امروز وضعيت عدالت اجتماعي در جامعه ما به اين صورت نبود. قواي سه‌گانه و ديگر نهادهاي تصميم‌ساز و تصميم‌گير بايد در درون خود اصلاح شوند. هنگامي که مجلس را ضعيف مي‌کنيم و اجازه نمي‌دهيم تضارب آرا و افراد قوي در آن وجود داشته باشد، چگونه مي‌توانيم به حل مشکلات کشور و مردم اميدوار باشيم. شرايط به شکلي شده که بيشتر در ظاهر افراد مجيز‌گو امکان حضور در مجلس پيدا مي‌کنند. هر کسي هم پا روي دُم باندهاي ثروت و قدرت بگذارد رو به زوال خواهد رفت. اين رفتارها، منبعث از ساختارهاي غلط است. اين مثال را قبلا هم گفته‌‌ام تا زماني که موتور يخچال خراب است هر غذايي را در آن بگذاريد فاسد مي‌شود مگر جامد باشد که آن هم جايش در يخچال نيست. بنابراين تا زماني که ساختارها اصلاح نشده و دست باندهاي مخوف سياسي اقتصادي حذف نشود اين وضعيت همچنان باقي و ادامه خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
یکصــــدا باشیم
خروج از پروتكل اشتباهي ديگر مانند FATF
زیر پای پایتخت همچنان می‌لرزد
مشكلات اقتصادی با تصميمات راديكال حل نمی‌شود
هردو جريان پيش از «مرگ جامعه مدنی» گفت و گو كنند
بورس یک گام تا رویای دو میلیونی‌شدن
كنكور كرونا را شكست داد!
ايران و چين و سند راهبردي
تعامل دوسویه مجلس و دولت
از ظریف حلالیت بطلبید
تبعات خروج از پروتکل الحاقی
شورای‌عالی می‌تواند خود را بازسازی کند
