نشست حقوق بشر اسلام به ابتکار مرکز وکلا قوه قضائیه با حضور تعدادی از نمایندگان مجلس و متخصصین حقوقی دانشگاه‌ها برگزار شد

مرکز وکلا به دنبال ترسیم نقشه راه حقوق بشر اسلامی
آفتاب یزد- گروه سیاسی: حقوق بشر یکی از پرچالش‌ترین مباحثی است که به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم مورد توجه ویژه دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی قرار گرفته است. سازمان ملل یکی از شناخته شده‌ترین سازوکارهایی است که در زمینه حقوق بشر فعال است. دولت‌های مختلفی نیز در این زمینه از نگاه خود درباره حقوق بشر دیدگاه‌هایی دارند. این دیدگاه‌ها گاه به هم نزدیک است و گاهی نیز از یکدیگر دور هستند. در ایران موضوع حقوق بشر در چارچوب حقوق بشر اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از ویژگی‌های اصلی حقوق بشر اسلامی ایجاد خطوط تفکیک با حقوق بشری است که در غرب مورد تاکید و ترویج قرار گرفته است. در اعلامیه اسلامی حقوق بشر درباره نگاه و دیدگاه آن به حقوق بشر آمده است:« حقوقی» که هدفش حمایت بشر در مقابل بهره کشی و ظلم بوده و تاکید بر آزادی و حقوق او در حیات شرافت مندانه‌ای دارد که با شریعت اسلامی هماهنگ است. با اعتقاد به این که بشریتی که به بالاترین درجات علم مادی رسیده است, پیوسته و در هر زمان نیازمند تکیه گاهی ایمانی جهت پاسداری از تمدن خود و عامل حمایت‌کننده از حقوق خویش می‌باشد و با ایمان به این که حقوق اساسی و آزادیهای عمومی در اسلام جزئی از دین مسلمین است, پس هیچ احدی به طور اصولی حق متوقف کردن کلی یا جزئی یا زیرپا نهادن یا چشم پوشی کردن از احکام الهی تکلیفی که خداوند از راه کتابهای خود نازل نموده و خاتم پیامبرانش را فرستاده و به وسیله او پایان و اختتامی برای رسالت آسمانی به عمل آورده است، ندارد.» در سال‌های اخیر تلاش برای حرکت در این مسیر و ترویج شاخص‌های حقوق بشر اسلامی افزایش یافته است. یکی از نهادهایی که در این زمینه فعال شده و با برنامه ریزی به دنبال بهبود مسیر در ارائه راهکارهای تئوری و عملی حقوق بشر اسلامی گام برداشته است مرکز وکلا، کارشناسان رسمى و مشاوران خانواده قوه قضائیه است که با هدف اراه نقشه راه در این مسیر سلسله فعالیت‌هایی علمی و تخصصی را در کنار جلسات با مسئولان مختلف در دستور کار قرار داده است. در واقع مرکز وکلا به دنبال این است که با ایجاد پیوند میان مسئولین و نخبگان دانشگاهی مفهوم حقوق بشر اسلامی را ترویج دهد و بتواند این مفهوم را به عنوان یک آلترناتیو نسبت به حقوق بشر غربی به جامعه و البته فراتر از مرزها معرفی کند. در همین راستا همزمان با فرارسیدن روز حقوق بشر اسلامى، عصر امروز، نشست حقوق بشر اسلامى با حضور تعدادى از نمایندگان مجلس شوراى اسلامى، اساتید دانشگاه و حقوقدانان در مرکز وکلا، کارشناسان رسمى و مشاوران خانواده قوه قضائیه برگزار شد. در این دیدار که با حضور دکتر علی بهادری جهرمی رئیس مرکز وکلا و چند تن از نمایندگان مجلس با حضور تعدادی از حقوقدانان برگزار شد. طرفین با گفتگو درباره چالش‌های موجود در مسیر پیاده‌سازی و ترویج حقوق بشر اسلامی پرداختند و همچنین راهکارهایی که بتوان حقوق بشر اسلامی را به عنوان یک اصل مهم در میان جامعه و افکار عمومی شناساند مورد گفتگو قرار گرفت. بهادری جهرمی در این جلسه با تاکید بر اینکه مرکز وکلا با اراده‌ای قوی‌تر از همیشه به دنبال این است تا با همکاری میان وکلا، حقوقدانان و مسئولان مربوطه به دنبال پیاده‌سازی حقوق بشر اسلامی برود همچنین استفاده از ظرفیت‌های مجلس به عنوان نهاد قانون‌گذار و نظارتی را یکی از ظرفیت‌های مهمی دانست که می‌تواند در راستای تقویت جایگاه حقوق بشر اسلامی میان مسئولان در رده‌های مختلف و همچنین جامعه نقش آفرین باشد. او افزود:«مهمترین مولفه حقوق بشر اسلامی به نظر من تاکید منطقی آن بر «کرامت انسانی» است. کرامت انسانی، حلقه مفقوده حقوق بشر غربی است. به دلیل همین کمبود هم هست که در پروسه عملی حقوق بشر غربی، در مواردی، حقوق بشر نقض می‌شود. یعنی به اسم حقوق بشر، اتفاقات ضد حقوق بشری می‌افتد. یک مثال خیلی بارز در این رابطه بحث اتانازی است. غربی‌ها اسم این قتل را گذاشته‌اند قتل از روی ترحم! یعنی یک انسان زنده را که هنوز نفس می‌کشد، به اسم حقوق بشر به قتل می‌رسانند و برای آن توجیه حقوقی هم درست کرده‌اند. اگر کرامت انسانی در حقوق بشر غربی جایگاهی داشت، هیچ گاه چنین مباحثی در نظام حقوقی غربی رخ نمی‌داد.» بهادری در ادامه اظهار داشت:« همه این‌ها مسئولیت ما را به عنوان یک کشور اسلامی و داعیه‌دار در مباحث حقوق بشری سنگین‌تر می‌کند. یعنی ما باید در کنار یک کار رسانه‌ای گسترده، منطق قوی خودمان را در حقوق بشر به دنیا عرضه کنیم که اگر این اتفاق به صورت حرفه‌ای و ساختاری صورت پذیرد، مطمئناً با استقبال فضا‌های حقوقی جهانی مواجه خواهد شد، چون منطبق با فطرت انسانی است و راه خودش را باز می‌کند. به نظر من چالش عمده حقوق بشر اسلامی همین موضوع عرضه به محیط‌های حقوقی در عرصه بین‌المللی است.» دراین جلسه زهره الهیان نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و رئیس کمیته حقوق بشر مجلس یازدهم نیز حضور داشت. او در این جلسه گفت:«برگزاری چنین جلساتی بسیار می‌تواند مثمر ثمر باشد در واقع همکاری با حقوقدانان و متخصصان در این حوزه یک پشتوانه علمی و کارشناسی برای مجلس برای مباحث حقوقی و به ویژه حقوق بشر خواهد بود.» او افزود:«با توجه به شکل گرفتن کمیته حقوق بشر مجلس یازدهم بدنه کارشناسی که با مرکز وکلا در ارتباط است، می‌تواند کمک بسیار بزرگی برای مجلس باشد تا از دیدگاه‌های این کارشناسان برای پیشبرد اهداف استفاده کرد.» الهیان با تاکید بر اینکه نگاه ما به حقوق بشر متفاوت از حقوق بشر غربی است با اشاره به تاریخچه‌ای از فعالیت‌های کمیته حقوق بشر در مجلس هشتم، گفت:«یکی از وظایف ما این است که بتوانیم حقوق بشر اسلامی را به خوبی به جهان معرفی کنیم که در واقع در مجامع بین‌المللی بتوان نسبت به اتهاماتی که علیه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد دفاع کنیم.» در این جلسه دیگر نمایندگان مجلس نظیر محمدرضا دشتی، منصور شکرالهی و الهام آزاد نیز حضور داشتند. در پایان این جلسه با تاکید مرکز وکلا بر اینکه در راه پیاده‌سازی حقوق بشر اسلامی باید فراتر از جلسات گام برداشت و مرکز وکلا مصمم به انجام آن است‌ در گفتگو با نمایندگان مقرر شد پیش‌نویسی از نتایج این جلسه نوشته شده و در مذاکره با نمایندگان مجلس تفاهمنامه‌ای میان مرکز وکلا، کارشناسان رسمى و مشاوران خانواده قوه قضائیه با مجلس و به ویژه کمیته حقوق بشر امضا شود. این جلسه که اولین مورد کارگروهی در زمینه ایجاد نقشه راه برای حقوق بشر اسلامی به ابتکار مرکز وکلا بود قرار است در آینده نیز با سلسله بحث‌هایی میان کارشناسان ومسئولان مربوطه ادامه یابد.