روزنامه ایران
1399/06/06
از قصه زندگی بزرگان برای ساخت جهانی بهتر غفلت نکنید
مریم شهبازی
خبرنگار
«پیامبران و قصه‌هایشان» مجموعه‌ای 26 جلدی است از حسین فتاحی که با همراهی نشر«قدیانی» منتشرشده؛ آن‌هم برای گروه سنی شش تا یازده سال که چند مرتبه‌ای هم در فهرست آثار توصیه‌شده از سوی نشریاتی همچون مجله «رشد» قرارگرفته است. او به سراغ 26 فرستاده خدا رفته تا در خلال بازگویی فرازهایی از زندگی‌شان، کودکان را متوجه کارهایی کند که انجام آنها فقط خاص قهرمان قصه‌ها نیست، کارهایی که فتاحی هر یک از آنها را برای ترسیم جهانی بهتر، پیش روی بچه‌های امروز و آدم‌بزرگ‌های فردا کافی می‌داند.
چه مبنایی در انتخاب قهرمان‌های داستان‌هایتان دارید؟
راستش مهم‌ترین مسأله برای من این است به سراغ بزرگانی بروم که بازگویی زندگی‌شان درس‌هایی برای بچه‌ها داشته باشند. البته فقط سراغ مباحث دینی نمی‌روم. در تاریخ و ادبیات کلاسیک، همچون شاهنامه و مثنوی هم با قصه‌های زیادی طرف هستیم که پر از درس‌هایی برای زندگی بهتر هستند. بعضی از این آدم‌ها آنقدر بزرگ هستند که حتی نیازی به تبلیغ آنها نیست؛ همین‌که از زندگی‌شان برای بچه‌ها بنویسیم کافی است تا آنها را به الگویی خوب برای نسل آینده تبدیل کنیم.
و مجموعه 26 جلدی پیامبران را با همین نگاه نوشتید؟
بله، در این مجموعه از پیامبرانی گفته‌ام که هرکدام از آنها به‌تنهایی یک الگوی تمام و کمال هستند. قصه‌های این مجموعه از حضرت آدم(ع) شروع میشود تا به پیامبرانی همچون ادریس(ع)، موسی(ع) و عیسی(ع) می‌رسد و درنهایت با پیامبر اسلام(ص) هم پایان می‌یابد.
پس ماجرای این مجموعه با نافرمانی از سجده به آدم شروع میشود!
بله، وقتی شرایط امروز جهان را مطالعه می‌کنیم می‌بینیم که هنوز همان مشکلات را داریم. آغاز هر جلد با مقدمه مختصری برای معرفی هر پیامبر خداست، بعد هم تا جایی که درک بچه‌ها اجازه می‌داده به سراغ چند پرده از زندگی‌شان رفته‌ام. برخوردی که با مردم و حتی حیوانات و محیط اطرافشان داشته‌اند نوشته‌ام. اگر ما آدم‌بزرگ‌ها اینها را به‌خوبی یاد گرفته بودیم اینقدر برای محیط‌زیست و همدیگر مشکل درست نمی‌کردیم. اصلاً شاید جهان امروزمان، دنیایی به‌مراتب قشنگ‌تر و حتی شبیه رؤیاهایمان بود. این کتاب‌ها را به هدف ترسیم دنیایی بهتر پیش روی فرزندانمان نوشتم. اینکه بچه‌ها ببینند همه پیامبران امور زندگی‌شان را خودشان انجام می‌داده‌اند و از این بابت آدم‌های عادی بوده‌اند خیلی مهم است. حضرت موسی چوپانی می‌کرده که اتفاقاً شغل راحتی هم نیست و دیگران هم‌شغل‌هایی ازاین‌دست، مثل خیاطی و... حتی در خلال این داستان‌ها تا حدی هم زمانه هر پیامبر و سرزمینی را که در آن مبعوث شده بودند نشان دادم.
با این حساب بچه‌ها در این کتاب تا حدی هم با نگاه تاریخی طرف هستند.
بله، البته فقط تا جایی که نیاز بوده. سختی‌ها، بردباری و حتی رسالتی را که هر پیامبر بر عهده داشته هم تا حدی برای بچه‌ها بازگو کرده‌ام. خیلی مهم است که بچه‌ها بدانند کسی که عنوانش پیامبر و راهنما هست چه کسی بوده! هرچند که کار راحتی نبود، اینکه نثر و قصه پالایش و کودکانه شود و بخش‌هایی که برای بچه‌ها هم جذاب باشد و هم قابل‌فهم انتخاب شود هم کار به نسبت سختی است. در خلال چنین کارهایی می‌توانیم حتی یک کودک 10 ساله را تشویق کنیم که: «تو هم می‌تونی کار بزرگی که فلان پیامبر خدا انجام داده انجام بدی.» این مهم‌ترین اتفاقی است که از چنین کتاب‌هایی می‌توان انتظار داشت.
از این مجموعه که بگذریم، از تألیف داستان‌های دینی به‌دنبال چه تأثیری بر مخاطبان کودک و نوجوان هستید؟
اینکه چقدر موفق بوده‌ام نمی‌دانم، اما مهم‌ترین هدفی که از نوشتن داستان‌هایی با مضامین دینی، تاریخی و حتی برگرفته از ادبیات کلاسیک‌مان دنبال می‌کنم این است که وجوه مختلف انسانیت را به آنان نشان بدهم. با این‌حال نباید فراموش کرد که بچه‌ها به خواندنی‌های متنوعی نیاز دارند، از داستان‌های فانتزی گرفته تا حتی علمی، تخیلی و ترسناک و دراین بین داستان‌های برگرفته از آموزه‌های دینی هم اگر اصولی و به‌دور از افراط وتفریط باشند اثر بسیار خوبی به‌جای می‌گذارند. چگونگی تألیف داستان‌های دینی- تاریخی آنقدر مهم است که من‌بعد از حدود پانزده سال کار مداوم جرأت کردم به این عرصه قدم بگذارم، آن اوایل حتی سراغ بازنویسی و بهره‌گیری از ادبیات کلاسیک هم نمی‌رفتم، می‌دانستم که این قبیل کارها تجربه زیادی می‌خواهد.
پس تنها با وجه آموزشی ادبیات داستانی موافق نیستید؟
بله، ما حق نداریم دنیای کودکان را محدود کنیم، بویژه در عرصه ادبیات که کار درستی نیست.اصلاً اگر با چنین نگاهی جلو برویم قادر به انتقال هیچ پیامی نخواهیم بود. چه در جایگاه پدر و مادر و چه در جایگاه نویسنده یا... باید تلاش کنیم تا آنان را با همه جنبه‌های زندگی آشنا کنیم. به این منظور نه‌فقط زندگی پیامبران و ائمه می‌تواند راهگشا باشد بلکه با نشان دادن بخش‌هایی از زندگی انسان‌هایی که حتی از بزرگان دینی نیستند اما انسان‌های بزرگ و اثرگذاری بوده‌اند هم الگوهای خوبی پیش روی مخاطبان کم سن و سال می‌گذارد.
بیشتر چه وقت‌هایی سراغ تألیف این قبیل داستان‌ها می‌روید؟ حتماً باید در شرایط خاصی باشید یا فرقی ندارد؟
نه، فرقی ندارد. شاید باورتان نشود اما من اغلب داستان‌هایم را در تحریریه‌هایی شلوغ و مکان‌های پر رفت‌وآمدی همچون کیهان بچه‌ها نوشته‌ام. برعکس خیلی دوستان که به محل خلوتی پناه می‌برند من به سراغ شلوغ‌ترین مکان‌ها می‌روم. نه!
و توصیه‌تان برای پدر و مادرهای جوان در انتخاب آثار خوب چیست؟
یکی از این راه‌ها شناسایی ناشران خوب کودک و نوجوان است که شاید درنهایت به 10 مؤسسه هم نرسند، اغلب ناشران حرفه‌ای در انتخاب کتاب‌ها از نظر کارشناسان کمک می‌گیرند. از سوی دیگر مدتی که برای خرید کتاب اقدام کنند به مرور نویسندگان و مترجمان خوب را می‌شناسند؛ شبیه روندی که خودمان در خرید کتاب‌های بزرگسال طی می‌کنیم. در این بین بعضی رسانه‌ها هم هستند که برای ادبیات کودک و نوجوان جایگاه قائل هستند. کتاب‌هایی که اینها معرفی می‌کنند هم معمولاً از سطح متوسط بالاتر هستند. از طرف دیگر فعالیت تشکل‌های کودک و نوجوان و نتیجه جایزه‌های ادبی هم می‌تواند راهنمای خوبی باشد.
سایر اخبار این روزنامه
ایام تاسوعا و عاشورای حسینی(ع) را تسلیت می‌گوییم
روحانی: ملت ایران، ملت امام حسین (ع) است
یادداشت ها و گزارش‌هایی درباره ایام تاسوعا و عاشورا و عزاداری شهادت امام حسین (ع) در «ایران» امروز
مراسم عزاداری شب هفتم محرم الحرام برگزار شد
توافق گروسی در تهران
برق 8/4 میلیون خانوار مجانی شد
دارایی مردم با <دارا دوم> برگشت
استقلال فاتح دربی کرونایی
نذر سلامتی زیر چراغ روشن هیأت‌های عزاداری
تعزیه یک تئاتر تمام عیار است
روا نیست شیفتگان اهل بیت(ع) بیمار شوند
از قصه زندگی بزرگان برای ساخت جهانی بهتر غفلت نکنید
اخطار مازندران و گیلان به سفیران کرونا
ناکامی حداکثری امریکا
5 اقدام مهمی که دولت قبل از پایان فعالیت باید تکمیل کند
سلام ایران
