فراموش‌کده‌ای به نام بافت فرسوده

بیش از ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور در بافت‌های ناپایدار و نا ایمن زندگی می‌کنند که قرار بود از حدود ۱۵ سال قبل، سالیانه ۱۰ درصد نوسازی شود و با این‌که آماری در این خصوص در دست نیست بنا به گفته کارشناسان شاید ۱۵ درصد این هدف نیز محقق نشده باشد.طرح نوسازی و بهسازی  سالیانه ۱۰ درصد از بافت‌های ناکارآمد در  برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور گنجانده شده اما آن طور که باید و شاید طی حدود ۱۵ سال گذشته پیش نرفته است. قرار بود سالیانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های ناکارآمد نوسازی و بهسازی شود که البته آنچه به اجرا رسید فاصله زیادی با اهداف دارد.مهمترین اقدامی که دولت‌های گذشته برای دستیابی به این هدف انجام داده‌اند هر از گاهی افزایش رقم تسهیلات بافت فرسوده بوده که هم اکنون سقف آن به ۲۵۰ میلیون تومان برای  سازندگان حرفه‌ای به ازای هر واحد رسیده اما فقط ۵۰ میلیون تومان آن با یارانه دولت و نرخ سوده  ۹ درصد است و مابقی این مبلغ با سود ۱۸ درصد پرداخت میشود.طبق آماری که  مدتی پیش نژادبهرام، عضو شورای شهر تهران ارائه کرد ۴۰ درصد جمعیت تهران در بافت ناپایدار و فرسوده زندگی می‌کنند و به نوعی سکونت در فضای نسبتاً ناامن دارند. البته این را هم گفت که بودجه نوسازی پایتخت طی ۳ سال گذشته ۱۰ برابر افزایش یافته؛ رقمی که با توجه به افزایش هزینه‌های ناشی از تورم  مصالح ساختمانی نمی‌تواند تحول چندانی در نوسازی و بهسازی محسوب شود.
وعده احداث ۱۴۵ هزار مسکن ملی
 در بافت‌های فرسوده
وزارت راه و شهرسازی برنامه ریزی کرده تا ۱۴۵ هزار واحد مسکونی را در بافت‌های ناکارآمد و فرسوده احداث کند، از این تعداد ۱۰۰ هزار واحد توسط مردم و ۴۵ هزار واحد قرار است توسط شرکت بازآفرینی شهری ایران به عنوان یک مجموعه دولتی احداث شود اما شواهد و قرائن حاکی از آن است که برنامه طی یک سال گذشته آنطور که باید و شاید پیش نرفته است.کند بودن روند نوسازی و بهسازی را می‌توان به خوبی از تعداد فقره تسهیلات اختصاص یافته به  بافت‌های ناکارآمد مشاهده کرد. آنطور که مدیر امور اعتباری بانک مسکن آمار داده از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا ۱۵ مرداد ۱۳۹۹ فقط ۱۳ هزار و ۳۹۹ فقره تسهیلات در بافت‌های فرسوده به مرحله امضا رسیده است.نوسازی بافت‌های فرسوده با وجود آنکه آمار دقیقی از آن طی سال‌های گذشته ارائه نشده، بنا به اذعان مهدی عبوری، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری به دلیل تغییرات و نوسان‌های شاخص‌های کلان و رکود بی سابقه بازار مسکن و ساختمان، کند پیش رفته است.حسن محتشم، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان تهران خاطرنشان می‌کند: از حدود ۱۵ سال قبل قرار بود سالیانه ۱۰ درصد از بافت فرسوده نوسازی شود که باید چند سال قبل این هدف به طور کامل محقق می‌شد. اما طی این سال‌ها شاید ۱۵ درصد هم برنامه جلو نرفته باشد و این در حالی است که بیش از همین مقدار حاشیه نشینی اضافه شده است؛ یعنی در حوزه بازآفرینی نه تنها پیشرفت نکردیم بلکه عقب گرد داشتیم.در این بین ترکیب انباشت تقاضا با نوسانات اقتصادی، معجون تلخی را برای متقاضیان مسکن درست کرده است؛ تا جایی که برای کاستن از این تلخی به شهرهای اقماری پناه برده‌اند. براساس گزارش‌های میدانی، طی ماه‌های گذشته خرید و فروش مسکن در شهرهای اطراف تهران رونق گرفته و احتمالا باید منتظر باشیم تا حاشیه‌نشینی هم تشدید شود. مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری گفت: ۷۸۰ هزار خانوار در بافت تاریخی، حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار در بافت فرسوده و سه میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار در سکونتگاه‌های غیر رسمی زندگی می‌کنند.به گزارش شرکت بازآفرینی شهری ایران، مهدی عبوری در حاشیه بازدید از پروژه‌های بازآفرینی بروجرد همراه با عباس گودرزی و فاطمه مقصودی نمایندگان مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی در جمع خبرنگاران گفت: هم‌اکنون حدود ۱۴۸ هزار هکتار بافت فرسوده، سکونتگاه غیررسمی و بافت تاریخی در کشور وجود دارد. پنج میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی در این بافت‌ها ساخته شده است و جمعیتی بالغ بر ۲۰ میلیون نفر در این بافت‌ها زندگی می‌کنند.او ادامه داد: ۷۸۰ هزار خانوار در بافت تاریخی، حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار در بافت فرسوده و سه میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار در سکونتگاه‌های غیر رسمی


 زندگی می‌کنند.
ابلاغ ۱۰۰ هزار وام نوسازی خودمالکی در کشور
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با اشاره به این‌که دولت دوازدهم، اهمیت ویژه‌ای برای بازآفرینی در محدوده‌های محلات هدف قائل است و در این راستا حمایت‌های خوبی از پروژه‌های بازآفرینی شهری انجام می‌دهد، گفت: در سال جاری حدود ۱۰۰ هزار فقره وام نوسازی به‌صورت خودمالکی در سراسر کشور ابلاغ شده است. مبلغ این تسهیلات در شهرهای بالای ۲۵۰ هزار نفر مانند خرم‌آباد ۵۰ میلیون تومان است که با سود ۹ درصد به متقاضیان پرداخت می‌شود؛ همچنین ۵۰ میلیون تومان دیگر با سود ۱۸ درصد در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.وی با اشاره به تسهیلات در نظر گرفته شده برای نوسازی بافت‌های فرسوده یادآوری کرد: این وام برای انبوه‌سازان صاحب‌صلاحیت حدود ۲۲۰ میلیون تومان است. همچنین صدور پروانه برای آن‌ها کاملاً رایگان است، هزینه‌های نظام مهندسی نیز از مرحله طراحی و نظارت بر اجرا مشمول ۵۰ درصد تخفیف می‌شود.عبوری با اشاره به بافت‌های تاریخی استان لرستان که در مجاورت بافت‌های مسکونی قرار دارند، تصریح کرد: در ستاد ملی بازآفرینی فعالیت‌هایی را در این خصوص در دست اقدام داریم، از جمله قرار است بین دستگاه‌های متولی این دو موضوع یعنی سازمان میراث فرهنگی، ستاد گردشگری، وزارت راه و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت کشور تفاهم‌نامه‌ای منعقد شود تا کار بازسازی در اماکنی که بافت تاریخی و بافت مسکونی فرسوده همپوشانی دارد، به شکل همزمان انجام شود.او با بیان اینکه در این خصوص پروژه‌هایی از قبل نیز آغاز شده است، توضیح داد: این پروژه‌ها در قالب ستاد بازآفرینی شهرستان، ستاد بازآفرینی استان و مصوبات ستاد ملی بازآفرینی در دست اجراست، هم اکنون در استان لرستان حدود ۵۰ میلیارد تومان پروژه در دست اجرا داریم.معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در بازدید امروز چند پروژه را در دستور کار قرار دادیم، اظهار کرد: امروز در شهر بروجرد از محله طباطبایی‌ها، بازار قدیمی، اراضی دشت لاله، امامزاده جعفر، دره غریب و خیابان‌های مرکزی شهر و محلاتی که به شکل مصوب، هدف بازآفرینی شهری قرار گرفته‌اند بازدید کردیم. پروژه‌های خوبی با اولویت‌های زیربنایی، روبنایی از قبیل احداث سرای محله، سرانه ورزشی، خانه بهداشت، مدرسه و نیز توسعه فضای سبز در دستور کار قرار گرفته است.