دردهای کهنه حاشیه مشهد

مسیر را حداقل10 ،20باری آمدم اما هنوز در بزرگراه به جز تابلوی جاده سرخس نام دیگری نمی بینم. نمی دانم یک تابلو چقدر هزینه دارد که این دو شهرک با این همه جمعیت از آن محروم اند. پنج شنبه گذشته دقیقا به همان مکانی می رویم که یک سال قبل با اهالی آن  مفصل و در چند جلسه برای مشکلاتشان صحبت کردیم، تا ببینیم رفت و  آمدها و صحبت هایمان به کجا رسیده است .از ترافیک همیشگی ابتدای ساختمان به زحمت عبور می کنم و در یکی از خیابان های شهرک شهید باهنر با مردم همکلام می شوم. انگار قد خواسته هایشان با وجود برخی اقدامات صورت گرفته در آن جا قد کشیده و آرزوهایشان هم بزرگ تر شده است.  ساختمان ها و پشت بام هایشان آهسته آهسته در حال بلند شدن و خانه های یکی دو طبقه قدیمی ساز، که هرکدام یک آلونک نوساز هم بالای سقفشان در حال بنا شدن است! آلونکی که بدون توجه به خطرات ناشی از آن به صورت غیر مجاز ساخته می شود و به موازات آن مشکلات مردم نیز افزایش می یابد.
 
مطالبه ایجاد فضای سبز
دو پسر جوان جلوی آرایشگاه شان ایستاده اند و یکی از آن ها سطلی را پر آب کرده و پای درخت می‌ریزد، می‌پرسم مگر کسی نیست که این درخت ها را آب بدهد؟ با لهجه شیرین مشهدی می‌گوید: نه دداش، بی اشگل( نوعی قسم)  از عید درختا ره آب نددن! همی که بعضی وقتا کاسبا مین یک کم آب پای درخت می‌ریزن وگرنه هیچکی به فکر ای درختای به ای بزرگی نیست، خشک بره کی جواب مده؟ بینویس ای پیاده روی کوچه هارم بین درست کنن، نمشه روش راه رفت،  دمت گرم .
همکارش هم می گوید: پارکی هم قرار است در انتهای کوچه مخابرات ساخته شود، پشت دیوارهای آستان قدس و ادامه می دهد: یک پارک خیلی بزرگ قرار است در زمین های آستان ساخته شود که می گویند با آستان قدس هماهنگی هایش را انجام دادند و چند روز قبل هم کامیون ها آمدند و زمین را صاف کردند که امیدوارم زودتر آن را بسازند اما نباید درختان بولوار را فراموش کنند هرچیز جای خودش. خانم دیگری از اهالی محل می‌گوید: ایجاد یک پارک بزرگ و مناسب از مطالبات اصلی مردم شهرک است. جایی که بتوان با خیال آسوده کمی استراحت کرد و بچه ها نیز بازی کنند.
ملکی که به جای درمانگاه شد پاتوق


یکی دو کوچه پایین تر جلوی در مسجد چند نفر از قدیمی های محل را می بینم که معتمد محله هستند و قبلا هم با آن ها صحبت کرده بودیم، نشانی می دهم تا یادشان بیاید که سال گذشته هم کلام بودیم و برایم از مشکلات گفتند، می گویند از حق نگذریم ما از سالی که گذشت در مجموع راضی هستیم، حداقل آقایان مسئول آمدند و حرفمان را شنیدند، خود شهردار هم آمده و با ما جلسه گذاشته و درباره مشکلات صحبت کردیم، همین جاده آخر شهید بسکابادی یکی از خدمات خوبشان است که باید از آن نام ببریم، اما هنوز مشکلاتی هم  وجود دارد، اولا که الان محرم است، اما کار فرهنگی نمره اش در این جا ضعیف است، هرچه کردیم خودمان با بضاعت کم مسجد بوده، هیچ کمکی نشده، نکته دیگر این که این جا ورودی مشهد است، اما شرایط نابه سامان کال شهرک شهید باهنر واقعا زیبنده نیست، وضعیت این کال مشخص نمی شود، یک مرکز درمانی و بیمارستان نداریم و تا روستای میامی هیچ مرکز بهداشت و درمانی نیست، یک حمام قدیمی کمی جلوتر قرار دارد که متروکه است و پاتوق معتادها شده است، هر وقت رفتیم چندین نفر درون آن افتاده بودند، وی مدعی می شود:  این زمین متعلق به یک سازمان است و آن طور که از اهالی شنیدم چند وقت پیش خیری آمده و حاضر بوده چند میلیارد تومان برای ساخت یک درمانگاه شبانه روزی مجهز هزینه کند اما در نهایت  توافق حاصل نمی شود ، واقعا ما مشکل داریم و از مسئولان می خواهیم  به مشکلاتمان رسیدگی کنند.
تقاطع غیر هم سطح مصلی مطالبه جدی اهالی
یکی دیگر از اهالی محل بیان می کند: تقاطع غیر هم سطح مصلی به خیابان حر می رسد که در حال احداث است، اگر این کار انجام شود اقدام بزرگی است و شما دیگر برای ورود به شهرک شهید رجایی و باهنر شاهد ترافیک  نخواهید بود و با این که ترافیک در این جا یک مشکل جدی است برطرف خواهد شد اما جاده رضویه که همین چند روز قبل افتتاح کردند 35 سال طول کشید، دست آخر هم ظاهرا شهرداری دست به کار شد و این مشکل را حل کرد. واقعا نگرانیم این کار خوب، روی زمین بماند و همین طور رها شود و معلوم نیست ما آن را ببینیم یا نه، می ترسم عمرم دیگر قد ندهد تا ببینم این طرح به نتیجه می رسد. خواهش می‌کنیم این پروژه را روی زمین نگذارند.
بوی همیشگی فاضلاب
جلوی یک سمساری فرش سه در چهاری پهن شده که خانمی در حال نگاه کردن به آن است ، رویش قدم می زند و خوب نگاهش می کند، هر از گاهی گوشه‌ شالش را بالا می آورد و جلوی دهان و بینی اش  را می‌گیرد، جلو که می روم و از مشکلات محل می‌پرسم می گوید: همین بوی گندی که دارد خفه ام می کند، متوجه نمی شوی؟ از اول تا آخرخیابان های اطراف، درون همه کوچه ها و جوی های آب همین وضع است، فاضلاب از خانه ها بیرون می ریزد و در کوچه ها جاری می شود و این بو در کل محل پخش شده، نه روی آن را می‌پوشانند نه فکر دیگری  می کنند، سر شب هم سگ های ولگرد امانمان را بریده اند.
یکی دیگر از ساکنان از کوچه های فرعی این طور گلایه می کند: آسفالت پیاده رو اصلی خوب است و مشکلی ندارد اما داخل کوچه ها افتضاح است، پیاده رو مناسبی در کوچه ها نداریم و واقعا  با مشکلات زیادی برای رفت و آمد  مواجه هستیم.
مطالبه سنددار شدن اراضی و املاک
به سراغ یکی از خانه هایی می‌روم که کارگران و صاحبخانه با هم مشغول ساخت و ساز بام هستند، پیرمردی با لباس خاکی کارگری می گوید:  یکی از مشکلاتی که برای دریافت پروانه ساخت داریم  همین است که نمی توانیم سند مالکیت ارائه کنیم،  این ملک را من سال 62 ساختم، آن زمان این جا هیچ آبادی نداشت و شرایط زندگی بسیار سخت بود، تمام کوچه ها خاکی و تا همین چند سال اخیر هم همین طور بود، از سال گذشته کمی به این جا بیشتر رسیدگی شد و  به خصوص آسفالت انتهای این بولوار که انجام و این شهرک به طرق وصل شد این محدوده هم با ارزش تر شد اما تا قبل از این ها حتی آب و برق  هم نداشتیم و خودمان با دوندگی همه چیز را برای این جا فراهم کردیم, همه این زحمات را ما کشیدیم و یک زمین خالی را تبدیل به آبادی کردیم حالا به خاطر همین زحماتمان باید چندین برابر پول خرج کنیم، بروید ببینید زمین هایی که همین کوچه پشتی هست چه وضعی دارد، فقط شده محل تجمع معتادها و کارتن خواب ها، این طور خوب بود؟ هزار بار هم شکایت کردیم که این بلوکه هایی که شما مثلا برای حفاظت از املاکتان گذاشتید محل تجمع کارتن خواب ها شده، به ما می گویند فنس می کشیم، آن زمان که فنس را همان افراد می دزدند و می شود محل دپوی زباله !
مطالبه قدیمی اهالی شهرک شهید رجایی
خانمی با بچه خردسالش از مغازه لباس فروشی بیرون می‌آید، از مشکلات محله که می‌پرسم انگار منتظر بوده، سفره دلش را سریع باز می‌کند و با ترسی که در چشمانش موج می‌زند می‌گوید: "انتهای این خیابان مرکز هر نوع خلافی هست، هوا که تاریک  می شود ما دیگر نمی توانیم از خانه بیرون بیاییم . مدام نگران بچه ام هستم که بلایی سرش نیاید، مردم این شهرک بسیار شرافتمندانه زندگی می کنند اما برخی افراد بزهکار و بعضا فاقد هویت این جا آمده اند و مواد مخدر می فروشند.گاهی اوقات هم سر همین مسائل با هم درگیر می‌شوند و نزاع های خونین راه می اندازند گاهی هم  تسویه حساب با تفنگ انجام می شود، با کمی ناامیدی ادامه
می دهد: هرروز تعدادشان بیشتر می‌شود و خانه ها را با قیمت بالاتر از ارزش واقعی اش می خرند و جلوتر می آیند، همسایه ها هم که اعتراض می کنند می گویند ناراحتی؟ ملکت را بفروش و برو...
مسئولان فکری به حال مسکن حاشیه نشینان بکنند
وارد یک مغازه می‌شوم، یک کارگر بازنشسته است که از این محل گذران زندگی می‌کند، از گلایه ها بابت گرانی اجناس و هزینه برق مغازه که بگذریم، در ادامه می‌گوید: در این منطقه شهرداری اجازه‌ ساخت و ساز غیرمجاز به کسی نمی دهد و سخت گیری می کند، در همین خیابان های اطراف که جست و جو کنید حداقل 10مورد پلمب ساختمان یا مغازه را می‌بینید. البته این ساختمان ها همگی قدیمی هستند و تقریبا بنای جدید نداریم و شاید غیر استاندارد باشد اما مردم ضعیف این جا نمی‌توانند برخی هزینه ها را انجام دهند، از طرفی هزینه اجاره هم بالاست، حتی اگر شهرداری برخی حقوق خود را دریافت نکند یا تخفیف دهد هزینه مهندسان ناظر بسیار زیاد است. تقاضای ما این است که مسئولان شهری فکری به حال مسکن حاشیه نشینان بکنند با این اجاره های کمرشکن تامین مسکن از نیازهای اولیه ماست.
در حال حرف زدن هستیم که یکی دیگر از اهالی از جلوی مغازه رد می‌شود، پیرمرد صدایش می ‌کند تا او توضیحات را دقیق تر بدهد، ظاهرا این مرد میان سال همین چند وقت اخیر خانه اش را ساخته، موضوع را که می فهمد می گوید:درست است که این ساختمان ها خطر دارد و با یک زلزله کوچک ممکن است خراب شود اما واقعا چاره ای نداریم. تا دلتان بخواهد این جا پشت بام سازی غیر مجاز هست و بام فروشی رونق  دارد.
مسئولان باید در زمینه تهیه مسکن محرومان بیشتر حمایت کنند.
رضا شیران: درمان مشکلات حاشیه مشهد نیازمند تعریف ساختار و ضابطه مند شدن پروژه هاست
رضا شیران نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس دهم در گفت و گو با  خراسان با اشاره به مشکلات عدیده حاشیه مشهد اظهار کرد: اقدامات خوبی در سال های اخیر درباره جمعیت میلیونی حاشیه شهر مشهد انجام شده است، اما مشکلات این منطقه از شهر مشهد نیازمند طراحی ساختارها و الگومند شدن پروژه هاست.وی افزود: از جمله مشکلات اساسی مردم حاشیه نشین نبود اقامتگاه های ایمن است که باید مسئولان شهر چاره ای اساسی درباره آن بیندیشند.  رضا شیران ادامه داد: با توجه به شیوع کرونا، رعایت مسائل بهداشتی، اجرای طرح های جمع آوری فاضلاب و جلوگیری از ورود فاضلاب خانگی به داخل کوچه ها نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.