تلاش كرملين براي بازگرداندن آمريكا به برجام

آرمان ملي- مطهره شفيعي: رئيس دفتر رئيس‌جمهور از پيشنهاد چندين کشور براي ميانجيگري ميان ايران و آمريکا خبر داد. محمود واعظي در خصوص پيشنهاد سرگئي لاوروف وزير امورخارجه روسيه مبني بر ايفاي نقش ميانجيگري بين ايران و آمريکا براي مذاکره مستقيم، گفت:‌ ما با آمريکايي‌ها بناي مذاکره نداريم و ما خيلي روشن موضع‌مان را اعلام کرديم. ما اعلام کرديم که اگر آمريکايي‌ها به اشتباهات خود پي بردند و فهميدند که در قبال ايران راه غلطي را از طريق تحريم‌ها پيش رفتند، اين را با شهامت اعلام کنند، بگويند ما اشتباه کرديم. رئيس دفتر رئيس‌جمهور با بيان اين مطلب که تنها آقاي لاوروف نبوده که اين پيشنهاد را داده و کشورهاي ديگري نيز تلاش کردند تا براي اين مساله راه‌حلي پيدا کنند، تصريح کرد:‌ آمريکايي‌ها بايد به برجام برگردند و در چارچوب برجام صحبت کنند درغير اين‌صورت، هر اقدام ديگري باشد نتيجه نمي‌دهد. گفتني است وزير امور خارجه روسيه از آمادگي مسکو براي ايجاد شرايط و حمايت از گفت‌وگو بين ايران و آمريکا، در صورت تمايل هر دو کشور خبر داد و بار ديگر تلاش واشنگتن براي تمديد تحريم‌ها عليه تهران را غيرقانوني و بي‌نتيجه ناميد.
تابويي که قصد شکستن ندارد
مذاکره ايران و آمريکا تابويي است که ظاهرا قصد شکسته شدن ندارد؛ در مقاطع خاصي بحث مذاکره دو کشور از سوي آمريکا گرم و البته سيل شايعات است که از سوي دلواپسان ايراني و آمريکايي منتشر مي‌‌شود. سال 92 يک مکالمه تلفني رئيس‌جمهور ايران با همتاي آمريکايي مذاکره قلمداد شد، اين گفت‌وگوي تلفني در 5 مهر 1392 مصادف با 27 سپتامبر 2013 و به مدت 15 دقيقه‌ بود و در خلال اولين سفر حسن ‌روحاني به نيويورک، در فرودگاه جان اف کندي نيويورک انجام گرفت. اين تماس تاريخي از اين بابت که نخستين تماس تلفني پس از قطع روابط اين دو کشور از سال 1979 به‌شمار مي‌رفت اهميت يافت. روحاني سال گذشته درباره محتواي اين گفت‌وگو توضيح داد: «مشاوران و همراهان من در سفر نيويورک مرا قانع کردند که براي پيشرفت در مذاکرات، جواب تلفن رئيس‌جمهوري آمريکا را بدهم. انجام اين کار مورد ترديد من بود، اما همه مشاوران من به اتفاق اين نظر را دادند و پذيرفتم. در نتيجه در آخرين لحظاتي که در حال ترک نيويورک بودم، رئيس‌جمهوري آمريکا به من زنگ زد و من جواب او را دادم. اين صحبت کوتاه، يک لوکوموتيو بسيار قوي براي حرکت قطار مذاکره بود و ما چارچوب را با وي مطرح کرديم و او در اين گفت‌وگوي تلفني سه موضوع را مطرح کرد که به او گفتم که راجع به سه موضوع آمادگي براي مذاکره نداريم اما اگر موضوع اول که هسته‌اي است، انجام شد و شما آن را درست اجرا کرديد، موضوع دوم و سپس موضوع سوم در دستورکار مذاکره قرار خواهد گرفت. اين حرکت باعث شد در کمتر از 100 روز به توافق موقت ژنو رسيديم و تحريم‌ها به‌طور موقت برداشته شد» پس از آن با وجود تلاش‌هاي آمريکا، ديگر مذاکره‌اي ميان روساي دو کشور انجام نشد.
نه ايران به مذاکره با ترامپ


رئيس‌جمهور کشورمان سال گذشته به تمايل آمريکا براي مذاکره با ايران چنين اشاره کرد: «آمريکايي‌ها در ذهن سران کشورها اين موضوع را جا انداخته بودند که همه کارها با گفت‌وگو درست مي‌شود و اشکال از طرف ايران است و نمي‌خواهد مذاکره کند. آمريکا مي‌خواست باري را که بر دوش داشت به ايران منتقل کند و اين را نه يک نفر از سران بلکه تمام کساني که با من ديدار داشتند، گفتند و خواستار اين بودند که ملاقات با رئيس‌جمهور آمريکا را قبول کنم.» حسن روحاني ادامه داد: «مي‌خواستيم اين توطئه و نقشه را بشکنيم و به همه دنيا بگوييم که براي ملاقات و ارتباط مشکلي نداريم، بلکه مي‌خواهيم ابتدا رئيس‌جمهور آمريکا تمامي تحريم‌ها را بردارد و ساعتي بعد ملاقات خواهيم کرد.»
مذاکره امتيازي براي پيروزي در انتخابات
اين روزها پيروزي در انتخابات رياست‌جمهوري تنها هدف دونالد ترامپ است و با توجه به روحياتي که دارد از اقدامي براي نيل به اين هدف چشم‌پوشي نمي‌کند اما گاهي رفتارها و وعده‌هاي او متناقض است چنانکه از يک‌سو وعده توافق با ايران سه هفته پس از انتخابش به‌عنوان رئيس‌جمهور را مي‌دهد و از سوي ديگر به وضع تحريم عليه کشورمان مي‌پردازد. دولت آمريکا بعد از خروج از «برنامه جامع اقدام مشترک» يا برجام تحريم‌ها عليه ايران را از سر گرفته و به سياست‌هايي تحريک‌آميز عليه ايران، از جمله ترور سردار قاسم سليماني، فرمانده نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي روي آورده است. ترامپ وعده داده بود با خروج از برجام و پيگيري سياست موسوم به «کارزار فشار حداکثري» ايران را به حضور پاي ميز مذاکره براي رسيدن به «توافقي بهتر»- با وجود او مجاب خواهد کرد. درحالي‌که بيش از 2 سال از اين وعده مي‌گذرد دولت آمريکا در تحقق اين هدف ناکام مانده و به همين دليل ترامپ به‌خصوص در آستانه انتخابات رياست‌جمهوري ماه نوامبر از سوي گروه‌هاي مختلف در آمريکا آماج انتقادات قرار گرفته است. منتقدان ترامپ او را به نداشتن راهبرد در قبال ايران، تشديد بي‌مورد تنش‌ها با اين کشور و جدا کردن مسير آمريکا از متحدانش متهم کرده‌اند و به دليل همين فشارها وعده توافق با ايران را مي‌دهد اما همگان مي‌دانند توافق يک‌طرفه معنايي ندارد و ايران حاضر نيست پذيراي توافقي باشد که عزت، منافع و مصالح ايران زير سوال رود. بايدن هم وعده بازگشت به برجام درصورت پيروزي در انتخابات را سر داده است. مشاور کانديداي دموکرات انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا مطرح کرده بود که سياست آمريکا براي آغاز مذاکرات با ايران بايد تغيير کند.