روزنامه آرمان ملی
1399/06/22
بافت سنتی جماران، بخشی از تاريخ ايران
آرمان ملي- منيره چگيني: اين روزها محله جماران در کانون توجه قرار گرفته و بحث لغو محدوديت ارتفاعي محله جماران داغ‌تر از گذشته دنبال مي‌شود. بسياري بر اين باورند که فضاي سنتي اين محله که يادگار روزهايي است که بنيانگذار انقلاب اسلامي در آنجا ساکن بوده است، بايد حفظ شود و از سوي ديگر برخي از ساکنان و مسئولان آن به محدوديت ارتفاعي اين منطقه خوش‌آب و هواي تهران اعتراض دارند. شهرداري و شوراي شهر تهران خواستار محدوديت ارتفاعي و بکر ماندن اين منطقه هستند و نمي‌خواهند جماران به سرنوشت منطقه 22 دچار شود و در مدت چند سال صدها برج جاي درختان و بافت روستايي آن را بگيرد. در گزارشي که روز گذشته در همين صفحه با عنوان «ماموريت حفظ کوچه باغ‌هاي جماران» منتشر شد، زهرا نژاد‌بهرام، عضو هيات رئيسه شوراي شهر تهران به «آرمان ملي» گفته بود: «در اين محله کلا 140 پلاک وجود دارد که حدود 20 تا 30 پلاک ساکنان قديمي محله هستند و بقيه ساکنان جديد محله به حساب مي‌آيند و ساکنان قبلي رفته‌اند. براي برخي از پلاک‌ها که متعلق به مالکان قبلي است، مي‌توان تمهيدات جديدي در نظر گرفت. بايد بتوانيم هويت شهر و ارزش‌هاي آن را حفظ و نگهداري کنيم. شهرداري تهران روي طرح توسعه کار کرده، ولي اين طرح در کوچه پس‌کوچه‌هاي تصميم‌گيري، گير افتاده است و نتوانسته به برنامه‌اي عملياتي تبديل شود». در سال 1380 شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران، بر اساس برنامه سوم توسعه و در راستاي طرح بهسازي (تفصيلي ويژه) بافت پيراموني حسينيه و بيت امام خميني (ره) و به منظور حفظ هويت بافت تاريخي بافت مذکور، ضوابط و مقرراتي را براي ساختوساز در محلات منتهي به اين مکان مشخص کرده است. در آن سال‌ها شوراي عالي معماري و شهرسازي مصوبه‌اي را به تصويب رساند که محدوده جماران هم از نظر امنيتي و هم از نظر فرهنگي با توجه به ميراث معاصر ثبت و محدوديت‌هاي آن نيز تثبيت شد، وجود بيت و حسينيه امام خميني(ره) در جماران به عنوان ميراث فرهنگي و ميراث معنوي مورد توجه قرار گرفت و به همين علت املاک مجاور و حريم بيت و حسينيه جماران داراي محدويت‌هايي شد، به‌گونه‌اي که املاکي که دقيقا در کنار بيت و حسينيه امام خميني قرار داشتند بايد براي ساختوساز پروانه آنها از ميراث فرهنگي استعلام گرفته مي‌شد. اما همه اين موضوعات، از تخريب ملک رياست‌جمهوري در اواخر خرداد امسال و تخريب بناي طبقه غيرمجاز نهاد رياست‌جمهوري آغاز شد. اين روزها بيش از هر زمان ديگري زمزمه‌هايي به گوش مي‌رسد که بعد از يک‌ماه از فروکش‌کردن نسبي ماجراي لغو غيرمنتظره محدوديت‌هاي ارتفاعي در جماران، بار ديگر داستاني از نو آغاز شده و احتمال اجراي اين تصميم، مجددا مطرح شده است. شواهد نشان مي‌دهد اين پرونده هنوز در کميته‌هاي کارشناسي مشترک دولت و مديريت شهري باز بوده و در حال رسيدگي است.حفظ بافت سنتي جماران اولويت دارد
اهالي منطقه جماران حرف ديگري دارند. دغدغه آنان همين محدوديت ساختوساز بيش از دو طبقه است که مطابق قانون برنامه سوم توسعه در محله جماران اعمال شده است، اما در مقابل کارشناسان شهري معتقدند برج‌سازان به بافت سنتي چند کوچه‌اي که از اين منطقه هنوز بافت سنتي خود را حفظ کرده، چشم دوخته‌اند. با اين حال محمود ميرلوحي، از اعضاي شوراي شهر تهران نيز مانند بسياري ديگر از منتقدان لغو محدوديت‌هاي ارتفاعي در بافت سنتي و تاريخي اين منطقه معتقد است که «در تمام دنيا وقتي در مناطقي آدم‌هاي خاص (اشاره به محل زندگي بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران) در آن ساکن هستند، محلات آن ارزش بيشتري از نظر مالي پيدا مي‌کند و در شهري که پر از آسمانخراش است، اگر محله‌اي وجود داشته باشد که خانه‌هاي دوطبقه آن و باغ‌ها مناظر زيبايي را به‌وجود آورند، کيفيت زندگي در آنجا افزايش پيدا مي‌کند و طبيعتا از نظر ارزش ملکي آن مکان قيمت بالاتري خواهد داشت». او براين باور است که هنوز تصميم شوراي‌عالي شهرسازي و معماري در اين رابطه بر ما و ديگر اعضاي شوراي شهر روشن نيست و اميدواريم آنها تصميمي نگيرند که به هويت فرهنگي تاريخي جماران به‌عنوان محل سکونت بنيانگذار کبير جمهوري اسلامي خدشه وارد شود. ما در تصميماتي که امروز مي‌گيريم بايد به آيندگان پاسخگو باشيم و نبايد با تصميمات مخرب، متهم به بي‌اعتنايي به هويت تاريخي و فرهنگي شهرهاي خود گرديم.
در خواست از رئيس‌جمهور
از سوي ديگر صحبت‌هاي شهربانو اماني، عضو شوراي شهر تهران در رابطه با مشکلات محله جماران قابل توجه است. او در گفت‌وگو با خبرنگار «آرمان ملي» معتقد است برخي از مسئولان در نهاد رياست‌جمهوري پا‌فشاري مي‌کنند تا قانون را به نفع اين نهاد در بحث ملک جماران دور بزنند. اين موضوع برازنده رئيس‌‌جمهوري نيست که با عنوان حقوقدان از مردم راي اعتماد گرفته است. از ايشان تقاضا داريم مستقيم به اين موضوع ورود جدي کنند. اماني در ادامه خاطر نشان مي‌کند: مگر آنها نمي‌خواهند براي نهاد رياست‌جمهوري در اين محله دفتري بسازند، پس بايد تابع قانون و محدوديت ارتفاعي در اين محله باشند.اين عضو شوراي شهر تهران با اشاره به اينکه جماران فقط يک نام و محله نيست و اين محله به نوعي تاريخ انقلاب اسلامي و مردمي است که 2/98 درصد به آن راي داده‌اند، مي‌افزايد: از نظر معنوي، تاريخي و طبيعي جماران ميراث ماندگار ايرانيان است و بايد حفظ شود. برازنده برخي از مسئولان نيست که بخواهد از قدرت‌شان براي لغو اين محدوديت‌ها استفاده کنند. از آقاي روحاني درخواست داريم طبق قانون با اين محله رفتار کنند.
جنبه پررنگ اقتصادي
در اين رابطه اکبر ترکان، مشاور سابق رئيس‌جمهور نيز نظري همسو با شهرداري تهران و اعضاي شوراي شهر دارد. او درباره اين موضوع به «آرمان ملي» مي‌گويد: زماني‌که حرف‌هاي آقاي حناچي، شهردار تهران را در اين رابطه شنيديم و ايشان به مستنداتي اشاره کردند که محل زندگي رهبران بزرگ جهان مثل گاندي، نلسون ماندلا، آبراهام لينکن و... به عنوان يکي از يادگارهاي تاريخي در همه دنيا حفظ شده است، من و بسياري ديگر از سياستمداران نظر ايشان را مي‌پسنديم. اين محل بخشي از تاريخ انقلاب است و کسي منکر آن نيست و بايد همه کمک کنيم که به اين محل آسيبي وارد نشود. همان‌طور که از شهرداري شنيدم 148 قطعه زمين و پلاک در اين محدوده مديريت شده، قرار گرفته و 40 قطعه آن متعلق به اهالي‌اي است که اصالتا اهل جماران هستند و 108 پلاک ديگر متعلق به افرادي است که در سال‌هاي بعد از انقلاب بنا بر علاقه‌شان مي‌خواستند در نزديکي محل زندگي امام خميني (ره) اقامت داشته باشند و عمدتا افرادي معتبر و صاحب‌نامي همچون آيت‌ا... هاشمي رفسنجاني هستند. اکبر ترکان براين باور است هر چند اين موضوع جنبه اجتماعي و سياسي دارد، اما نمي‌توان از جنبه‌هاي اقتصادي آن به‌راحتي عبور کرد. او در ادامه مي‌افزايد: هر قطعه زمين در اين محدوده اگر از طرح خارج شود، قيمت آن به شکل نجومي افزايش پيدا مي‌کند و اين تفاوت قيمت باعث مي‌شود خدايي ناکرده بافت جماران که يادگار امام خميني (ره) و انقلاب اسلامي است و همه علاقه‌مند هستند همين‌طور دست نخورده باقي بماند، مورد آسيب قرار مي‌گيرد. برکسي پوشيده نيست که اين بافت تحت‌تاثير منابع بزرگ اختلاف قيمت است. در همه مناطق جماران اجازه ساخت داده‌اند و بلندمرتبه‌سازي انجام گرفته، اما حداقل اين دو کوچه را به يادگار بگذاريد تا براي آيندگان اين حداقل حفظ شود.
سایر اخبار این روزنامه
از مريم ميرزاخاني تا تبعيض ميان دختران
تلاش‌هاي تك براي كمك به «پناهيان»
بازار گوشی های دست دوم، داغ شد
انفجار در نسيم‌شهر
بانک‌ها ،بازار سهام را حمایت کنند
ضعف اطلاع‌رساني سبب مقصر خواندن دولت روحاني
عذرخواهي امام جمعه ملارد از وزير بهداشت
بافت سنتی جماران، بخشی از تاريخ ايران
ایران و سرنوشت انتخابات آمریکا
مناظره با ترامپ به‌جاي مذاکره با آمريکا
حقیقت‌گویی هزینه دارد
تعمد دارند؟!
سلطان بورس کیست؟
