«ابتکار» تاثیر تصمیم اخیر سازمان بورس اوراق بهادار را بر بازار سرمایه بررسی کرد توقف معاملات الگوریتمی برای کنترل بورس

کیمیا نجفی
در پی نوسانات پی در پی و روند کاهشی بازار سهام، صاحب‌نظران و کارشناسان به بررسی ابعاد مختلف بازار پرداختند. در این میان برخی از تحلیلگران معاملات الگوریتمی را مورد توجه قرار دادند و معتقد بودند با توجه به شرایط فعلی این دسته از معاملات باید متوقف شود تا بازار بتواند به آرامش برسد.
معاملات الگوریتمی روش‌های متنوع برنامه‌نویسی برای انجام معاملات دقیق در بورس است، در این روش معاملات خطای محاسباتی و دخالت انسانی به حداقل خواهد رسید. اگر بخواهیم به زبان ساده معاملات الگوریتمی را تعریف کنیم، به هر نوع معامله خودکار اعم از اینکه پربسامد یا کم بسامد باشد معاملات الگوریتمی می‌گویند. به عنوان یک نمونه ساده، حد سود و ضرر یک الگوریتم، معاملاتی است که با رسیدن قیمت به اعداد خاصی، دستور خرید یا فروش خودکار را انجام می‌دهد. معاملات الگوریتمی یا معاملات خودکار عبارت است از استفاده از برنامه‌های کامپیوتری برای ورود به سفارش‌های معاملاتی بدون دخالت انسان. به بیان دیگر این الگوریتم‌ها که بلک‌باکس یا «اَلگو تریدینگ» هم نامیده می‌شوند، از زبان برنامه‌نویسی در کامپیوتر و مجموعه‌ای از دستورهای مشخص شده در کنار هم برای انجام خرید و فروش استفاده می‌کنند.
فعالیت هوش مصنوعی ممنوع شد


برای سال‌های طولانی معاملات در بازارهای سرمایه به شکل فیزیکی و دستی صورت می‌گرفت، در روش‌های سنتی معاملات توسط واسطه‌ها حمایت می‌شدند. اما با افزایش ظروف سرمایه بازارها، ادامه کار به روش سنتی سخت شد و نیاز بود تا پای تکنولوژی به میان آید و کامپیوتر به جای افراد عمل کند. بنابراین نیاز به معاملات الگوریتمی احساس شد و هوش‌مصنوعی در خدمت این معاملات قرار گرفت. این در حالی است که اکنون به دنبال متشنج شدن بازار خبر از متوقف شدن معاملات الگوریتمی به میان آمده است. مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در اطلاعیه‌ای استفاده از معاملات الگوریتمی و تقسیم سفارشات توسط کلیه مشتریان برخط در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را ممنوع کرد. محسن خدابخش در این اطلاعیه به کلیه شرکت‌های کارگزاری اعلام کرده است: «به منظور حفظ شرایط تعادل عرضه و تقاضا در بازار بر ورود سفارشات و معاملات، کلیه مشتریان اعم از حقیقی و حقوقی (به جز بازارگردانان دارای مجوز که با شناسه مشخص شده برای معاملات اقدام به ارسال سفارش می کنند) درخصوص امکان انجام معاملات الگوریتمی در همه نمادهای معاملاتی در بورس و فرابورس تا اطلاع ثانوی غیرفعال شود. همچنین تقسیم سفارشات به هر روشی توسط مشتریان برخط اعم از حقیق و حقوقی در تمامی نمادهای معاملاتی در سمت فروش، ممنوع است. در همین راستا باید در اسرع وقت تنظیمات لازم در کلیه سامانه‌های برخط کارگزاران جهت جلوگیری از تقسیم سفارشات در هنگام ورود سفارش توسط مشتریان برخط و همچنین عدم استفاده از الگوریتم‌های معاملاتی انجام شود. معاملات الگوریتمی از جمله معاملاتی است که به صورت خودکار انجام می‌شود، به عنوان مثال، حد سود و ضرر یک الگوریتم، معاملاتی است که با رسیدن قیمت به اعداد خاصی، دستور خرید یا فروش خودکار را انجام می‌دهد. در معاملات الگوریتم، هوش مجازی به جای فرد، تصمیم‌گیری کرده و اقدام می‌کند.»
تصمیمات مقطعی، برای کنترل وضعیت
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تصمیم اخیر سازمان بورس اوراق بهادار مبنی بر ممنوعیت استفاده از الگوهای الگوریتمی و تاثیر این تصمیم بر بازار سرمایه به «ابتکار» گفت: سازمان‌های نظارتی در شرایطی که بازار در وضعیت خاصی قرار می‌گیرد تصمیمات مقطعی را برای کنترل وضعیت اتخاذ می‫کنند، طبیعی است که به هنگام تنش و هیجان چنین اقداماتی صورت بگیرد، بنابراین اینگونه تصمیم‌گیری‌ها در بازار بورس به کرات دیده می‌شود و ممنوع شدن معاملات الگوریتمی نیز از جمله راه‌کارهای مقطعی برای کنترل و مدیریت شرایط است و می‌تواند تاثیر مثبتی را برای بازار به همراه داشته باشد.
دارابی با اشاره به مشکلات ناشی از معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه ادامه داد: معاملات الگوریتمی چند وقتی است که باعث نگرانی بازار شده بود، چراکه الگوریتم‌ها به هنگام منفی شدن یک سهم، سهم‌های دیگر را متناسب با آن منفی می‌کردند. به شکلی که اگر یک سهم منفی می‌شد ما شاهد موج فروش در سهم‌های دیگر بودیم. از سوی دیگر این الگو دستورات ریزی را به نام پرچم در بازار می‌گذاشت و بازار را دچار هیجان مفرد می‌کرد. معاملات الگوریتمی کامپیوتری است و فاقد هرنوع احساس و سرعت آن بسیار بیشتر از سرعت انسانی است.
وی افزود: به همین‌خاطر خواسته بخشی از بازار این بود که معاملات الگوریتمی در شرایط کنونی موقتا کنار گذاشته شود. چون شرایط این‌روزهای بازار ویژه بوده مقدار کنترل‌ها در بازار افزایش پیدا می‌کند و تصمیمات در چارچوب کنترل‌ها اتخاذ می‫شود. این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: ممنوعیت استفاد از الگوی الگورتیمی در شرایطی که بازار نیازمند کنترل بیشتری بوده یک تصمیم موقتی است و در این شرایط سازمان‌های نظارتی بیش از هر زمان دیگر خود را موظف برای کنترل بازار می‌داند.
بازار سرمایه خانه‌ای برای سهام‌داران
دارابی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به اولویت بازار سرمایه اشاره کرد و در این‌باره گفت: تمام فعالان در بازار سرمایه می‫دانند که بازار خانه و محل کسب‌شان است. شاید عده‌ای در مدتی کوتاه به دلیل منافع شخصی تصمیماتی را اتخاذ کنند اما در نهایت می‌دانند که داشتن یک بازار خوب برای تمام فعالان سودآور خواهد بود، به همین دلیل حفظ بازار، مراقبت از تازه‫واردان و جلوگیری از هیجان بر مسائل و منافع شخصی اولویت دارد. در هر صورت امیدوار هستیم بازار به زودی در شرایط مناسبی قرار بگیرد و محدودیت‌ها برطرف شود.
بازار در فاز نوسان
وی در پاسخ به این پرسش که روند بازار سرمایه در روزهای آتی چگونه خواهد و آیا رشد شاخص در روز گذشته را می‌توان نشانه‌ای برای صعود شاخص دانست یا خیر، گفت: در حال حاضر بازار پرنوسان است، به گونه‌ای که چند روز نزولی می‌شود و پس از آن در مسیر صعود قرار می‌گیرد. ما طی روزهای گذشته شاهد نزول شاخص بودیم و این درحالی است که شاخص بار دیگر به کانال 1600 هزار واحد بازگشت. فعلا بازار در فاز نوسان قرار دارد و انتظار نمی‌رود که شاخص فراتر از این ارقام حرکت کند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به وضعیت بازارهای موازی و تاثیر عملکرد آنها بر بورس گفت: برای پیش‌بینی وضعیت بازار باید منتظر باشیم که گزارش‌های 6 ماهه و گزارش عملکرد شهریورماه شرکت‌ها اعلام شود و مور آنالیز قرار بگیرد. از سوی دیگر شرایط بخش‌های مختلف اقتصاد نیز مطرح است، آتش‌بازی و تنش‌هایی که در بازارهای موازی وجود دارد بخشی از منابع نقدنگی را به خود جذب کرده است، بازارهایی همچون خودرو و ارز متناسب با ریزش بورس فعال‌تر شده‌اند. باید بازارهای موازی به یک آرامش نسبی برسند و پس از آن می‌توان امید داشت که بازار بورس به سمت‌وسوی بهتری حرت کند، فعلا تنها تحلیل از بازار سرمایه به همین نوسانات روزانه بازار ختم می‌شود.
سایر اخبار این روزنامه
عکاسی در جنگ چه تفاوت‌هایی با عکاسی عادی دارد؟ ثبت واقعیت خاکریزها در قاب تصویر رضا دهکی مزن بی‌تامل به گفتار دم پورمحمدی: جامعه روحانیت با تمام ظرفیت خود وارد انتخابات ریاست جمهوری می‌شود تعیین راهبرد انتخاباتی جامعه روحانیت مبارز برای ۱۴۰۰ مشاور وزیر بهداشت درباره پیک سوم کرونا هشدار داد پیشنهاد اخذ جریمه از سفرهای غیرضرور نامه معرفی وزیر پیشنهادی صمت در مجلس اعلام وصول شد حاشیه از راه نرسیده رزم‌حسینی در صحن علنی «ابتکار» تاثیر تصمیم اخیر سازمان بورس اوراق بهادار را بر بازار سرمایه بررسی کرد توقف معاملات الگوریتمی برای کنترل بورس آیا سخنرانی‌های نشست سران در سازمان ملل متحد، هشدارهایی برای جهان در خود دارد؟ نگرانی جهانی از آغاز جنگ سرد جدید رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت: مردم جنگ اقتصادی را باور کنند دبیرکل مجمع زنان اصلاح‌طلب: چشم انداز روشنی برای کاندیداتوری زنان وجود ندارد باقری: صدام و رژیم بعث تنها نمایش قدرت‌های جهانی متجاوز بود هفتادو پنجمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل سران در روز نخست چه گفتند؟ نگاه رسانه‌های جهان به سخنرانی روحانی در سازمان ملل