سخن روحانی بسط جامعه مدنی است

در سال‌های گذشته مخصوصا پس از دوم خرداد، برخی خطاها و اشتباهات و نگرش‌های غلط در مورد اصلاح‌طلبان وجود داشت. درآن سال‌ها جریان رادیکال تلاش می‌کرد با القای برخی از مسائل سیاست حذف اصلاح‌طلبان را پیش بگیرد و به تعبیری آنها را از قطار انقلاب پیاده کند. این رویکرد و نگرش در جریانات محدودی وجود داشت. این رویکرد موجب شد بخشی از جامعه جوان که در سال 76 اولین نسل بعد از تاسیس جمهوری اسلامی به حساب می‌آمدند، رویکرد مهاجرت را پیش بگیرند. اصطلاح فرار مغزها که سالیان سال است به کار می‌بریم، به علت همین شرایط در کشور اتفاق افتاد. برخی از این افراد در عرصه‌های فرهنگی و هنری و برخی در عرصه‌های سیاسی-‌اجتماعی به خارج از کشور مهاجرت کردند. شعار «ایران برای همه ایرانیان» که در زمان اصلاحات مطرح شد، یک پارادایم معنادار و یک گفتمان هویت‌بخش و رسا بود که همیشه از سوی این بخش از جریان رادیکال در کشور مورد چالش قرار می‌گرفت. این جریان رادیکال خود را اصولگرا می‌دانست، در حالی که همه جریان اصولگرایی را دربرنمی‌گرفت و اصولگرایان خردمند با آنها مخالف بودند، اما این جریان چون ابزارهای قدرت را در اختیار داشت، می‌توانست حرف خود را به کرسی بنشاند. با روی کار آمدن احمدی‌نژاد کم‌کم جامعه در یک دوره 8ساله در همه حوزه‌های سیاسی و اجتماعی آسیب دید. پس از سال 88 روند مهاجرت افزایش یافت که برخی از افراد جریانات تندرو از چنین نگرش‌هایی استقبال می‌کردند. بعد از انتخابات باشکوه 29 اردیبهشت گفتمان «ایران برای ایرانیان» نه تنها در عرصه ریاست‌جمهوری و شورای شهر، بلکه در اجتماع خود را مطرح کرده است. امروز ایران برای همه ایرانیان گفتمان قدرتمندی در صحنه اجتماعی کشور است که جامعه مدنی ایران را روز‌به‌روز قدرتمند‌‎تر می‌کند. مخالفان محدود این نگرش نیز باید خود را هماهنگ کنند تا در برابر این سیل پرقدرت جدیدی که شکل گرفته، قرار نگیرند. این گفتمان می‌خواهد ایرانیان در درون ایران و جمهوری اسلامی کنشگر باشند و سهمی در کشور داشته باشند. سخنان آقای روحانی در حرم امام(ره) بیانگر این است که 29 اردیبهشت همه به «ایران برای همه ایرانیان» رأی دادند و این گفتمان کلی جامعه ایرانی است. دیگر کسی نخواهد توانست در برابر این موج قدرتمند در جامعه مدنی ایران که روزبه‌روز هم قوی‌تر خواهد شد، ایستادگی کند و همه باید خود را با آن هماهنگ کنند، بدین معنا که با آزادی‌های مصرح در قانون اساسی فضا به گونه‌ای شود که هر تفکر و گرایش اعتقادی بتواند در چارچوب قانون اساسی در کشور فعالیت کند و سخن بگوید و هر نویسنده و صاحب‌قلمی بتواند در چارچوب قانون اساسی با هر رویکرد مخالف یا موافق با بخش‌هایی از حاکمیت سخن خود را در میان گذارد. مرحوم آیت‌ا... هاشمی نیز جز اعتلای کشور به چیز دیگری نمی‌اندیشید. امتیازی که ایشان داشت، این بود که فهم بسیار روشنی از جامعه مدنی پیدا کرد و این فهم و ادراک نسبت به جامعه مدنی را تا روز آخر داشت. ایشان از همراهی خود با جامعه مدنی دریغ نکرد. علت محبوبیت آیت‌ا... نیز این بود که به مطالبات جامعه مدنی خوب گوش می‌داد.
* فعال سیاسی اصلاح‌طلب