روزنامه آفتاب یزد
1399/07/27
ترانزیت غیرقانونی داروی غیرایرانی از مرزهای ایران به عراق
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: انتشار اطلاعیه ارتش عراق درباره کشف «صدها هزار دلار داروی قاچاق از ایران» در بدترین و دردناک‌ترین زمان ممکن بود. اداره اطلاعات ارتش عراق مدعی پیداکردن ۱۹ کامیون در استان «دیاله» شد که بار آن داروی قاچاقی بوده است. رسانه‌های عراق به نقل از مقام‌های امنیتی این کشور، بار کشف شده را "بزرگ‌ترین محموله قاچاق دارو از ایران به عراق" توصیف کرده‌اند. اداره اطلاعات ارتش در غرب عراق و استان هم‌مرز دیاله با ایران، اعلام کرده که مانع عبور این کامیون‌ها شده است. بر اساس این اطلاعیه، «ارزش بار این کامیون‌ها صدها هزار دلار بوده و رانندگان کامیون‌ها قصد داشته‌اند از دست گمرک فرار کنند که در جاده نیسمیه به خانقین بازداشت شده‌اند.» سایت تلویزیون الشرقیه، نیز پنج‌شنبه ۱۵ اکتبر 2020 تصویری از جعبه داروهای کشف شده را به همراه اطلاعیه ارتش منتشر کرد. اگرچه نمی‌توان از روی مشخصات جعبه به اطلاعات دقیقی دست یافت.اما فارغ از صحت و سقم این ادعا و جزییات دقیقی که هنوز اعلام نشده و جز اطلاعیه پایانی سازمان غذا و دارو که این داروها را ایرانی ندانسته و تکذیب کرده است، این موضوع در شرایط زمانی امروز که کمبود دارو به شدت مردم ایران را در تنگنا قرار داده است، به مسئله تازه و بغرنجی بدل شده تا جایی که سوژه داغ مباحث سایتها، شبکه‌های مجازی و... شده است. اتفاقی که ریشه در شوکه شدن مردم از قاچاق دارو (به هر شکل آن و هرچند داروهای غیر ایرانی) از کشوری در تنگنای شدید اقتصادی و درگیر با انواع و اقسام بیمارهای واگیری و غیر واگیر به کشوری دارد که دست‌کم به لحاظ اقتصادی امروز شرایط با ثبات‌تری را نسبت به ایران محروم از فروش رسمی نفت تجربه می‌کند! در واقع این موضوع که با انتقاد بسیاری از ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی مواجه شده با این رویکرد مورد نقد است که آنها می‌پرسند در شرایطی که دولت می‌گوید به خاطر تحریم‌های ظالمانه دولت آمریکا بعضی داروها در ایران کمیاب شده است، چطور محموله‌ای به گستردگی 19 کامیون توانسته از مرزهای کشور خارج شود!؟ نگاهی به شکل واکنش‌های مردم گویای عمق نگاه متفاوت به این قاچاق در قیاس با سایر رویدادهای مشابه آن است که تازگی هم نداشته و ندارد. اگرچه بیشتر آنها تا حدودی با فحوای غافلگیرانه و خشم از دست هر عامل یا عواملی است که در شرایط نیاز شدید داخلی به چنین خیانتی مبادرت ورزیده اند. اما در بین آنها توییت‌ها یا کامنت‌هایی هم هست که در عین داشتن لحن اعتراضی، اما قابل تامل هستند.
رضا کاشف، اقتصاددان یکی از فعالان در فضای مجازی است که در توییتی با هشتگ فساد یقه‌سفیدها نوشته است: کسانی که در حوزه دارو فعال هستند، به خوبی از چرخه واردات مواد اولیه تا تولید، پخش و مصرف آن مطلع هستند ( آمار مصرف بیش از ۹۵ درصد داروها از طریق بیمه‌ها قابل ردیابی است). بنابراین قاچاق دارو به عراق بعید است که سازمان یافته نباشد و شناسایی آن کار سختی نیست.
مریم شکرانی روزنامه‌نگار اقتصادی نیز در توییتی نوشته: «عراق باند بزرگ قاچاق دارو ایران رو متلاشی کرد. دولت حدود ۲.۵ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات دارو می‌ده اما تاجران "خاص" بعد از واردات با دلار ارزون، اون رو با دلار آزاد قاچاق می‌کنن. دولت با این کار ۶۵ هزار میلیارد تومان معادل حقوق سالانه ۱.۸ میلیون کارگر رانت می‌ده.»
اما علی شریعتی، فعال اقتصادی و صادرکننده عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران که در حوزه اطلاع‌رسانی روزی نیست که نظراتش دیده و خوانده نشود، پس از اینکه در توییتی اعلام کرد «برخی در حال تلاش برای نشان دادن قاچاق دارو به عنوان شاهدی برای سهولت واردات دارو به ایران در زمان تحریم و تهاتر ارزی و... هستند! این‌ها از ایرانی بودن فقط، فارسی حرف زدن را می‌دانند.» در توئیت جداگانه دیگری نوشت: کسی که کوچک‌ترین اطلاع از نحوه توزیع دارو داشته باشد می‌داند ما ۲نوع کلی داریم (RX (recipe که فروش دارو فقط با نسخه پزشک هست و (OTC (over-the-counter که فروش آزاد بدون نسخه هست فرآیند توزیع، سهمیه و ردیابی مورد اول بسیار دقیق است، عمده مشکل از ردیف دوم است.
وی در ادامه نوشته است: حال که اعلان شد خبر قاچاق دارو در سطح وسیع، سوء استفاده از مزیت ترانزیت ایران بوده، بهتر است به قاچاق‌ها از استان‌های مرزی چه دارو، چه مرغ، چه نان و هر آنچه سوءاستفاده از ارز ۴۲۰۰ تومانی است، حساس‌تر باشیم ولو اندک. وقتی از قاچاق گسترده دارو به عراق گفتیم دوستان گفتند می‌خواهیم اذهان را از بازگشت ارز صادرکنندگان منحرف کنیم! این‌ها ارز سوبسیدی مردم ایران است که به یغما می‌رود! چه در مافیای نهاده و چه
داروی قاچاق!
اما پس از موج واکنش‌ها، علیرضا وهاب‌زاده، مشاور وزیر بهداشت، در پاسخ به پرسش به خبرگزاری رکنا گفته احتمالا این داروها، از داروهای ورقی بدون نسخه بوده است: "طبق آنچه اعلام شده این داروها از داروخانه خریداری شده است. هنوز مشخص نیست که چه داروهایی قاچاق شده، چون داروهای خاص در ایران طبق پروتکل‌های خاص ارائه میشود."
به گفته وهاب‌زاده، "داروهایی که در ایران بدون نسخه و به صورت ورقی خریداری میشود، در کشورهای دیگر با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسد."
مشاور وزیر بهداشت گفته در گذشته هم دارو و شیرخشک به کشورهای دیگر قاچاق شده است.
این مقام وزارت بهداشت، از پیگیری این پرونده توسط قوه قضائیه خبر داده و گفته پرونده باید روند قضائی خود را طی کند و پس از آن بتوان اظهار نظر دقیق و درست داشت.
سید حیدر محمدی مدیرکل اداره دارویی سازمان غذا و دارو درباره اخبار منتشر شده با عنوان قاچاق داروهای ایرانی به کشور عراق توضیح داد: دارو توسط سازمان غذا و دارو از داروخانه به شرکت پخش و از شرکت‌های پخش به داروخانه ارسال میشود که تمام مراحل آن در سامانه «تیتک» ثبت میشود.
وی گفت: قاچاق دارو به کشورهای همسایه باید توسط سیستم‌های ما بررسی شود و نمونه‌های این داروها به دست سازمان غذا و دارو برسد، سازمان غذا و دارو با بررسی نمونه‌های این داروها می‌تواند ریشه قاچاق آن را کشف کند و ما با استفاده از سامانه نظارتی تیتک می‌توانیم اعلام کنیم که این دارو از داروخانه یا از کارخانه به کشورهای همسایه قاچاق شده است.
محمدی گفت: تمام داروهای داخلی برچسب‌گذاری می‌شوند، ما پس از بررسی برچسب‌ها می‌توانیم اعلام کنیم که دارو از داروخانه به کدام شرکت پخش ارسال شده و از آنجا به دست کدام داروخانه رسیده است و از آنجا خارج شده است. سازمان غذا و دارو از سیستم‌های امنیتی درخواست می‌کند تا با همکاری نهادهای امنیتی کشور عراق این داروها را به وزارت بهداشت تحویل دهند تا ما بتوانیم بررسی‌های بیشتر را در این زمینه انجام دهیم.
وی تاکید کرد: سامانه «تیتک» توانایی را دارد که مشخص کند که این داروها از داروخانه شرکت پخش یا کارخانه داروسازی به دست قاچاقچیان افتاده و قاچاق شده‌اند. در صورتی که این داروها ساخت کارخانه‌های تولید داخل باشد و برچسب‌گذاری نشده باشند، می‌توان گفت که این داروها از کارخانه به کشور همسایه قاچاق شدند.
تسنیم هم به استناد گزارش روز گذشته گمرک ایران که اعلام کرده است، طبق بررسی‌های صورت پذیرفته توسط گمرکات مرزی کشور، صادرات هیچ‌گونه دارویی به کشور عراق از طریق مرزهای رسمی کشور صورت نپذیرفته است؛ به نقل از مهرداد جمال ارونقی گزارش داد: صرفاً طی ماه گذشته چند محموله دارو از طریق قلمرو جمهوری اسلامی ایران و با رعایت کامل کلیه مقررات مربوطه و کنترل‌های لازم، ترانزیت خارجی شده که مبدا این داروها نیز کشورهای خارجی بوده است.
معاون گمرک ایران با بیان لزوم صدور مجوزهای قانونی از جمله مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای صادرات دارو افزود: صادرات کالاهای اساسی و ضروری از جمله دارو به خارج از کشور ممنوع است و داروهای اعلام شده نیز داروی ایرانی نبوده اند.
ارونقی، پروسه واردات، انجام تشریفات گمرکی، ترخیص قطعی و توزیع داروهای خارجی در کشور را یک پروسه سیستماتیک برشمرد و اعلام کرد: ورود داروی خارجی به کشور با صدور مجوز از سوی وزارت بهداشت صورت پذیرفته و این مرجع، داروهای ترخیص شده را تا مرحله توزیع، رصد می‌نماید بنابراین صادرات مجدد این حجم دارو از مبادی رسمی، آن‌هم با ممنوعیت صدور دارو و کالاهای اساسی و ضروری، دور از ذهن به نظر می‌رسد و قطعاً می‌توان ابراز داشت خروج این محموله از طریق گمرکات کشور به خارج از کشور صورت نپذیرفته است.
معاون گمرک ایران اشاره کرد: با توجه به اینکه در خبر منتشره اعلام شده است «... رانندگان کامیون‌ها قصد داشته‌اند از دست گمرک فرار کنند...»، منظور از گمرک، گمرکات داخلی کشور عراق است و ارتباطی به گمرکات مرزی کشور جمهوری اسلامی ایران ندارد.
> قاچاق داروهای ارزان ایرانی به عراق، افغانستان و پاکستان
بر اساس بررسی همکاران ما در گروه اقتصادی روزنامه «آفتاب یزد»، البته این نخستین بار نیست که قاچاق دارو از ایران ( با فرض صحت مورد اخیر) سوژه محافل رسانه‌ای شده است؛ کما اینکه معاون داروی سازمان غذا و دارو در 27 بهمن 1390 به فارس گفته بود: بالغ بر یکصد میلیون دلار صادرات رسمی دارویی داشته‌ایم، اما بخش مهمی از داروهای کشور نیز به صورت غیررسمی به کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان و پاکستان قاچاق می‌شوند و در داروخانه‌های این کشورها موجود است. محمدرضا شانه‌ساز با بیان این مطلب اظهار کرده بود: بخش عمده‌ای از صدور دارو به خارج از کشور به صورت غیررسمی بوده و استقبال کشورهای همسایه در ارزان بودن قیمت داروها بوده است.
وی افزود: 2 هزار و ۵۰۰ قلم دارو در بازار کشور وجود دارد و ۹۶درصد داروهای مورد نیاز در داخل کشور تولید میشود و فقط 4درصد واردات دارویی داشته‌ایم و با تولید مواد اولیه دارویی ۴۵۰میلیون دلار صرفه جویی ارزی در سال داریم.
شانه‌ساز در آن مصاحبه با اشاره به اینکه داروهای ایرانی جزو ارزان قیمت‌ترین داروها در جهان محسوب میشود، گفت: در بسیاری از داروخانه‌های کشورهای همسایه مانند افغانستان، عراق و پاکستان داروهای ایرانی را مشاهده می‌کنیم که از مبادی رسمی خارج نشده‌اند.
اما فارغ از این مسئله با اطلاعیه سازمان غذا و دارو باید منتظر ماند و دید که جزییات بیشتری در خصوص داروها و مبدا و مقصد آنها و نام آنها منتشر خواهد شد. لذا تا اینجای کار پایان بخش این مباحثات اطلاعیه این سازمان است که اعلام کرد: داروهای قاچاق مکشوفه در کشور عراق، که در بعضی رسانه‌های خارجی مورد توجه قرار گرفته است، متعلق به یکی دیگر از کشورهای همسایه بوده و صرفاً از طریق یکی از مرزهای کشور ترانزیت شده بود.
در اطلاعیه سازمان غذا و دارو آمده است: در مقطعی که هموطنانمان با تحریم‌های شدید و ظالمانه آمریکا مواجه شده و این کشور با ادعای حقوق بشر سلامتی مردم ایران را نشانه گرفته است و با وجود شعارهایی عوام‌فریبانه مبنی بر عدم تحریم غذا و دارو، عملاً تامین و واردات برخی داروها و تجهیزات پزشکی حیاتی را با مشکلات عدیده مواجه کرده است، تمام توان و ظرفیت‌های داخلی به کار گرفته شده تا بیماران از بابت تامین داروهای خود احساس کوچک‌ترین نگرانی نداشته باشند.
بر همین اساس و با توجه به اینکه بخشی از داروهای مورد نیاز بیماران با ارز دولتی تامین میشود و امکان سوءاستفاده برخی افراد سودجو در حوزه قاچاق دارو وجود دارد، طی ماه‌های اخیر و با دستور مقام عالی وزارت، سامانه تیتک جامع‌تر و کامل‌تر از گذشته علاوه بر فراهم کردن امکان رصد اصالت محصولات سلامت محور برای مصرف‌کنندگان داخلی، در صورت وقوع تخلف قاچاق به واسطه اجرای برچسب‌گذاری به روش TTAC امکان شناسایی منشا و مبدا تخلف در داخل کشور امکانپذیر و در دسترس قرار گرفته است.
به این ترتیب علاوه بر اعلام اینکه داروهای مکشوفه در عراق به هیچ عنوان ایرانی نبوده و تنها از مسیر مرز ایران ترانزیت و وارد عراق شده است، به استحضار مردم شریف ایران می‌رساند که با سوداگرانی که نیت سودجویی در شرایط کنونی کشور، آن هم در حوزه سلامت مردم را دارند به جد برخورد خواهد شد.
با توجه به اظهارات فوق و اطلاعیه سازمان غذا و دارو، دست کم آنچه بر اساس ارزیابی فعالان اقتصادی قطعی است، بروز توجیه مالی هرگونه قاچاق (و نه فقط دارو) از جمله اقلام مهم غذایی یا دارویی است که به طور قطع اهمیت نظارت مسئولانه و دقیق مرزبانان زحمتکش ایران را نیز دوچندان می‌کند؛ چرا که در شرایط بی‌ملاحظات اخلاقی و وسوسه‌کننده ارزی سوداگران دارو و غذا، آنها از زیرپا گذاشتن جان همنوعان خود و چشیدن دلارهای آغشته به خون نیازمندان دریغ نخواهند کرد! در واقع در کنار نظارت بر فرآیند تولید و توزیع دارو در سامانه داخلی جهت هرگونه پیشگیری از سوءتفاهم در اذهان عمومی و برخی مواضع گاهی بدبینانه که ماحصل درد و رنج‌های آنهاست، باید تدبیری تازه جهت مراقبت از خروج هرگونه محموله از مرزهای کشور حتی به قصد ترانزیت اتخاذ کرد و به دقت نظر ادعایی مرزبانان عراقی بسنده نکرد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
ترانزیت غیرقانونی داروی غیرایرانی از مرزهای ایران به عراق
چین چگونه کرونا را مهار کرد؟
از «حق بهره‌مندی از خدمات حقوقی» تا «منع بازداشت غیرقانونی و خودسرانه»
اصلاح‌طلبان حاضر به عذرخواهی هستند
دولت بعدی با احساسات مردم کار دارد نه واقعیات!
افزایش ۵۳۳ درصدی قیمت مسکن از مرداد 92 تا شهریور 99
ما مشکل ارز نداریم؛ ما مشکل عقل داریم
دولتی‌ها نیز در توئیتر پاسخ او را دادند! چرا مجلس در میدان عمل به دنبال پاسخگویی روحانی نیست؟
خاموشی حافظه زنده جامعه شناسی
چالش «مو مو» چیست؟
چهار سناریو انتخابات آمریکا
مبارزه با کرونا با 2 روز خانه نشینی
ای مهربان‌تر از برگ در بوسه‌های باران!
مردم،قربانی واقعی تحریم ها
کاش خیلی زودتر این کار را می‌کردید
