تعطیلی کرونایی در مقایسه ایران و لبنان

حمید قزوینی- درباره اصل تصمیم‌گیری و اجرا واقعیتی که وجود دارد این است که هر نهاد و سازمانی که از یک مدیریت منسجم و کارآمد برخوردار است در اتخاذ تصمیمات و اجرای آنها و ابلاغ به بدنه خود از هماهنگی و تدبیر لازم برخوردار خواهد بود.
معمولا نهادهایی که فاقد چنین ویژگی‌هایی هستند در اتخاذ تصمیم با چالش‌های جدی در راس سازمان و همچنین در بدنه برای اجرا مواجه می‌شوند. در ماه‌های اخیر و همزمان با شیوع کرونا در کشور تجربه نشان داده است که با وجود تشکیل نهادهای بالادستی مانند ستاد ملی مبارزه با کرونا که همه مسئولان کلیدی در جلسات آن حضور دارند و تاکیدات بسیاری شده
که مصوبات این ستاد حکم قانون دارد و
لازم الاجرا است اما مشاهده می‌شود کشور در یک مسئله ساده مانند تعطیلی یک شهر با چالش و بی‌تصمیمی مواجه می‌شود. در این زمینه مردم نظاره گر هستند که هر روز افرادی که هرکدامشان مسئولیتی نیز دارند درباره نهایی شدن تصمیم تعطیلی سخن می‌گویند اما فردای همان روز اتفاق دیگری رخ می‌دهد! چنین رویه‌ای نشان از فقدان برنامه ریزی دقیق و کامل در تصمیم گیری‌ها است. به عنوان مثال ابلاغیه جدید که به بهانه اعمال محدودیت‌ها از اول آذر اعلام شده شامل دستوراتی است که تقریبا همه موارد آن از قبل ادعا شده بود و از سوی دیگر چندان روشن نیست چقدر این راهکارها و محدودیت‌ها قابلیت اجرا و پیگیری داشته باشد.


درواقع وضعیت مقابله با کرونا این تصویر را ترسیم کرد که میان بخش‌های تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و اجرا چقدر ناهماهنگی وجود دارد و گویی روشن نیست چه کسی اداره‌کننده امور است. در این زمینه وضعیت لبنان می‌تواند بهتر به درک شرایط موجود در ایران کمک کند. لبنان کشور کوچکی است که اقتصاد بسیار ضعیفی دارد، پول ملی آن به شدت کاهش یافته است، از سوی آمریکا تحریم شده است، با انفجار بیروت صدمات بسیاری دیده، چند ماه است که دولت ندارد و نخست وزیر به عنوان مهمترین فرد اجرایی انتخاب نشده است، اما در هفته گذشته در جلسه رئیس جمهور با شورای عالی دفاع تصمیم به تعطیلی دو هفته‌ای در این کشور گرفته شد و هم اکنون نیز در حال اجرا است و ارتش نیز به شدت از اجرای آن مراقبت می‌کند. اما در ایران که اقتصاد متنوع‌تر و قوی‌تر است، با مشکل کمبود سوخت مواجه نیست و دولت مستقر نیز حضور دارد شاهد هستیم که درباره تعطیلی یک شهر این میزان ناهماهنگی وجود دارد. موضوع مهم این است که این رویه به اعتماد عمومی مردم نسبت به نهادها و مسئولان آسیب می‌زند و تنها دولت را هم دربرنمی‌گیرد. وقتی بی‌اعتماد به اخبار رسمی و کارآمدی دولت در مواجهه با یک چالش مشاهده می‌شود طبیعتا تبعات آن تنها به موضوع کرونا محدود نمی‌ماند و بر نگاه مردم و جامعه به تصمیم سازان
موثر است.