تغییر استراتژی در قبال بایدن

براساس آرايي که خوانده شده، برنده انتخابات آمريکا قطعا جو بايدن خواهد بود ولي مقاومتي که مخصوصا طرفداران دونالد ترامپ انجام مي‌دهند و تظاهراتي که به راه انداخته‌اند، هيچ‌وقت به اين شدت و با اين گستردگي در آمريکا وجود نداشته است. از اول تثبيت آمريکا يعني سال 1776 که کنگره فلادلفيا تشکيل شد، رهبران اين کنگره که شخصيت‌هاي برجسته‌اي بودند مثل فرانکلين، جورج واشنگتن و جان آدامز از اين ناراحت بودند که يک مشت جوان متعصب و افراطي با به راه انداختن تظاهرات امنيت کشور را به‌هم مي‌زنند. بنابراين اينها وارث همان دوره هستند که تيپارتي ناميده مي‌شوند و دونالد ترامپ اين ميراث زشت را به‌عنوان يک ارزش حاکم بر حزب جمهوريخواه تقويت کرد و آنها را به خيابان‌ها کشاند و با اينکه استقبال چشمگيري از اين پيشنهاد نشد ولي منجر به تشکيل اغتشاشاتي در مقابل کاخ‌سفيد شد و نشان داد که آمريکا از بنيان‌هاي دموکراسي قدرتمند محروم است. درحالي‌که چنين اتفاقاتي را در فرانسه نمي‌بينيم که روساي جمهور در نقل و انتقال قدرت دست به چنين واکنش‌هاي غيرمنطقي و غيراصولي بزنند و مي‌توان گفت آمريکا وارث يک چنين تفکراتي است که سفيدپوستان خود را برتر از ديگران حس مي‌کنند و طرفداران ترامپ يک نوع نگرش شيطان‌صفتي به ديگران مي‌دهند و ديگران را شيطان تصور مي‌کنند، چنانچه در نخستين کنگره‌اي که در فيلادلفيا تشکيل شد، قبل از شروع جلساتشان دعا مي‌خواندند و اين ميراث همچنان باقي مانده و نگاه تحقيرآميزي که جمهوريخواهان و مخصوصا ترامپ نسبت به هموطنان خود و ديگران دارد، جلال و جبروت آمريکا را بهم ريخته است. ولي قطعا تا بيستم ژانويه که مراسم تحليف برگزار مي‌شود، ترامپ طبق قانون بايد کاخ سفيد را تخليه کند و قانون اساسي يک اداره‌اي براي اين کار درنظر گرفته که يک هفته قبل از مراسم تحليف کاخ سفيد و کارمندان تخليه شده و در اختيار رئيس‌جمهور منتخب قرار مي‌گيرد. نگراني از بابت حمله نظامي ترامپ در پي برکناري وزير دفاع به هيچ وجه وجود ندارد، چون نياز به تصويب کنگره دارد و در اختيار مستقيم رئيس‌جمهور نيست. مگر اينکه حادثه غيرمترقبه‌اي رخ دهد و رئيس‌جمهور براي حفظ منافع ملي آمريکا دست به اقدام نظامي بزند و بعدا موافقت کنگره را به‌دست آورد. اما در داخل به نظر مي‌رسد هر دو جناح يعني اصلاح‌طلبان و اصولگرايان از انتخاب جو بايدن اظهار خشنودي مي‌کنند و با اينکه اظهارات رئيس‌جمهور نشان از خشنودي دارد ولي رئيس مجلس يک مقدار در خفا و پنهان تمايل خود را نشان مي‌دهد. ولي نشستن به اميد پيروزي بايدن براي احياي برجام يک تفکر بي‌حاصل است و برجام گذشته قابل احيا نيست. مسئولان بايد به سراغ تدوين يک استراتژي جديد براي شروع مذاکرات بر سر جام بروند. چون شرايط امروز بايدن با شرايط 2015 که برجام به ثمر رسيد، تفاوت مي‌کند. وضعيت خاورميانه و مخصوصا خليج‌فارس دگرگون شده و با ورود اسرائيل، وضعيت تغيير کرده و بايد يک تجديدنظر در استراتژي‌هاي داخلي و مخصوصا منطقه‌اي به کار بگيريم. لذا با همان شرايط قبلي به‌هيچ‌وجه امکان مذاکره بر روي چارچوب‌هاي برجام اوليه وجود نخواهد داشت. اسرائيل روابط بسيار نزديک و همچنين پايگاه نظامي در آذربايجان دارد، در ترکيه سفير دارد و در عين حال روابط نزديکي نيز با روسيه دارد و سه ضلع مثلثي که توانستند آتش‌بس را برقرار کنند، احتمالا اسرائيل در اين ماجرا دخالت داشته و مخصوصا کريدوري که قرار است بين ارمنستان و آذربايجان بکشند که از مرز شمالي ايران رد مي‌شود در آينده مي‌تواند مساله‌ساز شود و ايران در حال تلاش است که جلوي ايجاد اين کريدور را بگيرد.