روزنامه آرمان ملی
1399/10/01
اينستكس راه كوتاه بازگشت اروپا و رفع تحريم‌ها
آرمــــان مـــلي- عليرضا پورحسين: مجيد تـــخـت روانچي در نامهاي به آنتونيو گوترش و جري ماتجيلا، نماينده آفريقاي جنوبي در سازمان ملل متحد و رئيس دوره‌اي شوراي امنيت، ارزيابي ايران را از دهمين گزارش دبيرکل اين سازمان درباره قطعنامه 2231 تشريح کرد. نماينده دائم ايران در سازمان ملل متحد، با بيان اينکه واشنگتن ناقض فاحش توافقنامه هسته‌‌اي است، کاهش تعهدات هسته‌‌اي ايران را نتيجه قهري نقض توافق توسط ديگر طرف‌‌ها و مطابق با حقوق ايران در برجام دانست. تخت‌روانچي با اشاره به وعده کشورهاي اروپايي براي تضمين تداوم روابط اقتصادي پيش‌‌بيني‌شده در برجام با ايران و ايجاد سامانه اينستکس، تاکيد کرد که اين سامانه پس از 2 سال بايد کارايي خود را به اثبات برساند. صحبت‌هايي که با کنار رفتن دونالد ترامپ مي‌توان به تحقق آن اميدوار بود؛ زيرا اروپا همواره مطرح مي‌کرد که تحت فشارهاي سنگين دولت ترامپ قرار گرفته است و به همين علت نمي‌تواند با ايران همکاري کند. فشاري که تا يک‌ماه ديگر به صورت کامل برطرف خواهد شد و ديگر اروپايي‌ها بهانه‌اي براي عدم همکاري با ايران در اين بستر نخواهند داشت؛ بستري که به نظر مي‌رسد مي‌تواند در کوتاه‌مدت خواسته‌هاي تجاري ايران را برطرف کند و زمينه حفظ برجام و گسترش همکاري‌ها را مهيا سازد. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان ملي» گفت‌وگويي با علي‌اکبر فرازي، سفير پيشين ايران در روماني داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.چه موانعي از دو سال پيش تا به امروز مانع تحقق اينستکس و بهره‌مندي ايران و اروپا از آن شد؟
اما و اگرها در اين ميان بسيار زياد است. نماينده کشورمان در سازمان ملل متحد به حق در نامهاي به مقامات بين‌المللي تلويحا و در برخي بخش‌ها به صورت مستقيم گلايه‌هايي را نسبت‌به کم‌کاري شرکاي ايران در برجام مطرح کرده است. واقعيت اين است که طرف‌هاي اروپايي در موارد متعدد ايران را تحت فشار قرار مي‌دهند تا ايران به‌صورت کامل برجام را اجرا کند و کليه تعهدات خود را عملياتي کند. اين در حالي است که ايران بارها اعلام کرده است که اگر طرف هاي ديگر از جمله اتحاديه اروپا به تعهدات خود عمل کند و برجام به معناي واقعي احيا شود و ايران نيز از آن منتفع شود، ايران به تعهدات برجامي خود پايبند خواهد بود. ايران در گذشته نيز نشان داده است که قدم هاي سازنده را خواهد برداشت و در اين عرصه قابل اعتماد است. يکي از اين ساز و کارها و تعهداتي که طرف اروپايي مطرح کرده بود و قرار بود تا آن را عملياتي کند، ساز و کار اينستکس بود. اروپا در اين زمينه وقت کشي کرد و زمان را هدر داد و در طول زمان کاري کرد تا اينستکس عملا به فراموشي سپرده شود. قرار بود تحت اين عنوان يک کانال مالي ايجاد شود تا ايران و اروپا از آن بهره مند شوند و راه تجاري و مالي مسدود نشود. مقرر بود تا از اين طريق ايران و اروپا مبادله داشته باشند به شکلي که هيچ کدام تحت تاثير تحريم هاي دولت ترامپ قرار نگيرند اما گذر زمان نشان داد که اروپا در اين خصوص جدي نيست و براي اجرايي کردن اينستکس شرط و شروط ديگري گذاشتند که عملا در برجام نبود و همين امر سبب شد تا اين ساز و کار نيز به نتيجه نرسد.
آيا مي توان اميدوار بود تا با کاهش فشارها بر اروپا، اينستکس به سمت عملياتي شدن سوق پيدا کند؟
عدم عملياتي شدن اينستکس نشان داد که هم خواست سياسي در اروپا به اندازه کافي نيست و هم اين اتحاديه استقلال و توان کافي براي پيشبرد اهداف خود را ندارد. امروز با پيروزي جو بايدن به نظر مي رسد که آمريکا قصد جدي براي بازگشت به برجام را دارد و طبيعتا به دنبال اين اتفاق اولين رويداد اين خواهد بود برجام به نقطه اول خود بازگردد و مبادلات تجاري سهل شود. در اين مسيربايد بحث تحريم ها مطرح شود و تحريم هاي يک سويه دولت ترامپ لغو شود. تحريم هايي که گره به مذاکرات زد و عملا کار را سخت تر کرد. توقع اين است که اروپا در اولين گام ساز و کار تعريف شده خود را فعال کنند تا در کوتاه مدت هر دو طرف بتوانند به مبادلات تجاري خود سر و سامان دهند و به آن جديت بخشند. اروپا اگر واقعا تحت فشار ترامپ از تجارت با ايران خودداري مي کرد ديگر امروز نبايد اين ساز و کار را به پيش شرط ها گره بزند. بايد در اين عرصه هم زمان با تسهيل تجارت، مذاکرات سياسي نيز آغاز شود. طبعا طرفين در هر دو سوي ميز حرف هايي را براي گفتن دارند و بايد به گونه اي گام بردارند که مشکلات هر چه سريع تر حل شود.
اروپا واقعا در اين راستا گام خواهد برداشت؟
مشخصا اتفاقاتي که در سه سال اخير رخ داد و اروپا به وضوح نتوانست به تعهدات خود عمل کند، جايگاه اروپا را خدشه دار کرده است و اين را خود به وضوح به آن اشاره کرده اند و باور دارند که توانايي تصميم گيري به تنهايي را ندارند. امروز زماني فرا رسيده است که اروپا خود را نشان دهد زيرا فشار گذشته ديگر بر روي آن ها نيست. مشخصا بايدن سياست متفاوتي در قبال اروپا در پيش خواهد گرفت و قطعا مسير براي اروپا در اينستکس هموار شده است و به نظر مي رسد آن ها نيز در اين عرصه گام بردارند. اينستکس مي‌تواند اعتمادها را بازسازي کند و برجام را که براي اروپا از اهميت ويژه اي برخوردار است را نيز تقويت کند. اين مي تواند يک بازي برد برد براي طرفين باشد و قطعا با راه اندازي اينستکس مي‌توان اميدوار بود که پس از آن بسياري از مشکلات ديگر نيز حل شود. زيرا گفت‌وگوها به يک نيروي محرک نياز دارد که اينستکس مي تواند در اين عرصه اين نقش را ايفا کند و موانع را تا حدودي برطرف کند.
سایر اخبار این روزنامه
سلامِ مجلس ِنظامی به سرداران
اصولگرايان هم به«مذاكره» و «اصلاحات» رسيده‌اند
اصلاح قانون انتخابات با رئيس جمهور ٥ميليونی!
نفس تنگ کارگران را تنگ‌تر نکنید
اينستكس راه كوتاه بازگشت اروپا و رفع تحريم‌ها
استخدام پرستاران با جدیت دنبال شود
تحصیلکرده‌ها و سلبریتی‌ها در صف آزمایش واکسن کرونا
افزايش تصاعدي ترك تحصيل دانش‌آموزان
دستور استخدام ۱۲هزار فرزند شهید و ایثارگر در بخش دولتی
نکاتی درباره طرح اصلاح قانون انتخابات
آمریکا و فرضیه‌های جنگ داخلی
نه به آن شوری شور، نه به این بی‌نمکی!
ناامیدی مردم بزرگ‌ترین آسیب
