روزنامه ایران
1399/10/30
برنامه جامع فارس برای نجات گوزن زرد ایرانی
حمیرا حیدریانخبرنگار
محیط‌زیست فارس در تلاش است طی اجرای یک برنامه 15 ساله، نقطه پایانی بر انقراض گوزن زرد ایرانی بگذارد. گوزن زرد ایرانی یکبار پیش از انقلاب منقرض شد. پیش از انقراض تعدادی از گوزن‌های زرد ایرانی به آلمان رفته بودند. کارشناسان از آن فرصت استفاده کردند و چند گوزن را به سرزمین اصلی آنها یعنی زیستگاه «دز» آوردند. برنامه احیای این گونه روی میز تصمیم‌گیران آمد. اکنون ۵۰۰ رأس گوزن زرد در مناطق مختلف جهان به‌صورت کاملاً اهلی و نیمه اهلی در مراکز نگهداری پرورش داده می‌شوند. رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش در گفت‌و‌گو با «ایران» از انجام برنامه جامع مدیریت زیستگاه‌های فارس برای افزایش تعداد گوزن‌های زرد خبر می‌دهد.
گوزن زرد در ایران، غالباً در مناطق جنگلی و جنگل‌های جلگه‌ای استان خوزستان زندگی می‌کند. به‌دلیل از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی آن و شکار بی‌رویه، جمعیت آنها بسیار کاهش یافته و تنها پراکندگی طبیعی گوزن زرد به مناطق حفاظت شده دز و کرخه محدود میشود. در سال‌های گذشته تعدادی از این گونه به دشت ناز ساری، جزیره اشک و جزیره کبودان دریاچه ارومیه، منطقه حفاظت شده دنا کهگیلویه و بویراحمد و چند منطقه دیگر انتقال یافت.
از جزیره اشک در پارک ملی دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگترین زیستگاه طبیعی گوزن زرد وحشی در جهان نام می‌برند. این جزیره به لحاظ پوشش گیاهی غنی و شرایط زیستی مناسب، میزبان خوبی برای گوزن زرد به شمار می‌‌رود. نزدیک به سه دهه است که مسئولان محیط‌زیست و حیات وحش استان فارس نیز با هدف جلوگیری از انقراض و تکثیر و رهاسازی این گونه باارزش به طبیعت دست به‌کار شده و با راه‌اندازی دوسایت میانکتل (400 هکتار) و ارسنجان (300هکتار) برای نگهداری این حیوان زیبا و نادر گام‌هایی را برداشته‌اند. گام‌هایی که امروز به تدوین جامع مدیریت این سایت‌ها با چشم اندازه بهبود روند مدیریت و تکثیر این گونه‌ها منجر شده است.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش در این خصوص درگفت‌و‌گو با «ایران» گفت: وجود سایت‌های احیای گوزن زرد با هدف جلوگیری از انقراض این گونه راه‌اندازی شده است. ابتدا این گونه‌ها از مناطق حفاظت شده دز به دشت ناز در ساری منتقل شدند تا در شرایط کنترل پس از مدتی احیا و در طبیعت رهاسازی شوند اما متأسفانه نزدیک به 40 سال است که هیچ اتفاقی در این خصوص نیفتاده است.
لیلا جولایی با بیان اینکه برنامه جامع مدیریت زیستگاه گوزن زرد در استان فارس با هدف بازنگری در مدیریت سایت‌های تکثیر و احیای این گونه نادر تدوین شد افزود: سایت میانکتل از سال 1372 یعنی 27 سال پیش و سایت ارسنجان از سال 1391 راه‌اندازی شد، هدف ما از راه‌اندازی این سایت‌ها بازگرداندن گونه‌ها به طبیعت بوده است.
وی با اشاره به اینکه احیا و حفاظت از این گونه با ارزش در سایت‌ها یک برنامه ملی است اظهار داشت: سعی ما در استان فارس بر این است که این برنامه را بومی‌سازی کنیم. از این‌رو با بررسی کارشناسی شرایط موجود دوسایت «میانکتل و ارسنجان» توسط متخصصان حیات وحش، تلاش داریم تا با بازنگری در مدیریت سایت‌های تکثیر و بررسی چالش‌های موجود و رفع آن؛ راهکارهای مناسبی را برای بهبود عملکرد بهتر در این زمینه به‌دست آوریم.
این مسئول محیط‌زیست اجرای برنامه‌های مدیریتی جمعیت گوزن زرد ایرانی در دو سایت ارسنجان و میانکتل را در قالب سه برنامه عنوان و خاطرنشان کرد: در برنامه زمانبندی کوتاه مدت اولویت رساندن جمعیت به ظرفیت برد زیستگاه در سایت‌ها است. در برنامه میان مدت به‌دنبال ایجاد شرایط تکثیر در اسارت در محدوده‌های کوچک‌تر و رهاسازی گوزن‌های مازاد در محدوده بزرگ‌تر سایت‌ها به‌صورت نیمه طبیعی و با حداقل دخالت انسانی و توسعه مرحله‌ای این زیستگاه‌های نیمه طبیعی هستیم. همچنین در برنامه بلند مدت نیز پس از ارزیابی زیستگاه‌های مستعد استان و رفع تهدیدهای گونه، گوزن زرد به زیستگاه طبیعی فرستاده میشود.
جولایی بیان داشت: هدف ما این است که ظرف مدت 10 الی 15 سال آینده با تکثیر این گونه‌ها ضمن جلوگیری از انقراض آنها، آنها را در طبیعت رهاسازی کنیم.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش با اشاره به تلاش‌ها برای تقویت ژنتیکی جمعیت‌های گوزن در سراسر کشور نیز گفت: در حال حاضر تعداد گوزن زرد در سایت میانکتل 39 رأس و در سایت ارسنجان 34 رأس است. البته احتمال داده میشود تعداد گوزن‌های زرد در سایت ارسنجان به 40 رأس نیز برسد. امیدواریم با اجرایی شدن برنامه جامع مدیریت این تعداد رو به افزایش گذارد.
سایر اخبار این روزنامه
# من - ماسک - می‌زنم
ایران براساس عمل بایدن نسبت به برجام اقدام می‌کند
پشت پای دیاباته و نوراللهی به انتقادات
اقدام در برابر اقدام
فیلم‌اولی‌هایی که ناآشنا نیستند
مدعیان معیشت، نگران بهبود وضعیت
عرضه روانگردان‌های رنگی با نام‌های فریبنده
برنامه جامع فارس برای نجات گوزن زرد ایرانی
جای خالی سیاست‌های جنایی
اتهام‌زنی انتخاباتی
از خودکفایی تا استقلال
آخرین مانع‌تراشی‌های ترامپ در مسیربایدن
سلام ایران
