بازار داغ تدریس خصوصی در کنار آموزش آنلاین

هدی هاشمی  
خبرنگار
آموزش مجازى حالا برای بسیارى از خانواده‌ها به یک دردسر بزرگ تبدیل شده است. این دردسر البته فقط برای خانواده‌ها نیست بلکه معلمان و دانش‌آموزان هم حالا فقط یک آرزو دارند و اینکه بساط کرونا خیلی زود جمع شود تا آنها بتوانند حضوری در کلاس‌های درس آموزش را ادامه دهند. همه اینها هم فقط یک دلیل دارد و آن هم افت تحصیلی و عدم یادگیری دانش‌آموزان در کلاس‌های درس مجازی است. آن‌طور که برخی از خانواده‌ها به «ایران» گفته‌اند افت تحصیلی فرزندانشان اصلی‌ترین دغدغه آنهاست. این موضوع البته برای کلاس اولی‌ها و دومی‌ها نگران‌کننده‌تر از دیگر پایه‌ها عنوان شده است. تا جایی که معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش به «ایران» می‌گوید: «نگرانی جدی از افت تحصیلی برای دانش‌آموزان در پایه‌های اول و دوم وجود دارد. بویژه در بین دانش‌آموزان مناطق محروم که از حمایت خانواده‌ها هم برخوردار نیستند.» همین وضعیت یادگیری موجب شده که برخی از خانواده‌ها برای فرزندانشان معلم خصوصی بگیرند و برخی‌های دیگر هم از معلمان خصوصی بخواهند تا در امتحانات دی ماه به جای فرزندشان در آزمون آنلاین شرکت کنند. موضوعی که
فرزانه بیات یکی از معلم‌های خصوصی شهر تهران هم به آن اشاره می‌کند. او ٢٥ سال دبیر آموزش و پرورش است و در مقطع متوسطه اول و دوم فیزیک تدریس می‌کند. چند سالی هم هست که معلم خصوصی پایه‌های مختلف تحصیلی شده. این خانم معلم می‌گوید: «در دوران کرونا کار و کاسبی برخی از معلم‌های خصوصی رونق پیدا کرده است. خانواده‌ها شاهد افت تحصیلی فرزندانشان بوده‌اند و برای همین در تمامی مقاطع بویژه مقطع ابتدایی از معلم خصوصی استفاده می‌کنند.»


آن‌طور که این معلم خصوصی می‌گوید، خانواده‌ها برای دروس علوم پایه فرزندانشان مثل ریاضی، فیزیک و شیمی معلم خصوصی می‌گیرند. البته در درس عربی هم بسیاری از دانش‌آموزان مشکل دارند.
حرف‌های این خانم معلم درباره افت تحصیلی دانش‌آموزان و گرفتن معلم خصوصی البته مورد تأیید خانواده‌ها هم هست. مادر محمد امین به افت تحصیلی پسرش اشاره می‌کند. محمد امین دانش‌آموز پایه نهم است و امسال در درس‌های ریاضی و عربی با مشکل مواجه شده است: «دانش‌آموزان در این سن و سال توجهی به کلاس و درس ندارند. کلاس آنلاین برایشان بیشتر جنبه تفریح دارد تا یک تکلیف. به‌خاطر کرونا چاره‌ای هم نیست و باید آموزش‌ها مجازی باشد اما همین آموزش مجازی موجب شده که پسرم افت تحصیلی پیدا کند و ما مجبور شدیم برایش معلم خصوصی در درس ریاضی و عربی بگیریم. هزینه معلم‌های خصوصی هم زیاد است.  پسر خودم که از طریق معلم خصوصی درس‌های ریاضی و عربی را آموزش می‌بیند. مدرسه هم نمونه دولتی است و برای فوق برنامه‌ها هم از ما هزینه گرفتند. مدیر مدرسه گفت بخشی از فوق برنامه‌ها آموزش در درس‌هایی است که دانش‌آموز مشکل دارد اما این کلاس‌ها هم آنلاین برگزار شد و فایده‌ای نداشت.»
منیژه احمدى، مادر صبا دانش‌آموز کلاس دوم ابتدایی است. جمع روزهای مدرسه رفتن دخترش در این دو سال تحصیلی تا اینجا فقط ٦ ماه بوده است. مادر صبا یکی از والدینی است که می‌خواهد فرزندش به خاطر یادگیری بهتر به صورت محدود در مدرسه حاضر شود اما ترس‌هایی هم دارد: «الفبا را با هزار دردسر یاد گرفت. اول سال چند روزی محدود مدرسه رفت. باز برای ما خوب بود. خیالم راحت بود که چیزهایی یاد می‌گیرد اما وقتی مدارس تعطیل شد دوباره تمام مسئولیت آموزش او برعهده خودم افتاد. بچه‌ها در آموزش مجازی خیلی خوب یاد نمی‌گیرند آن هم دانش‌آموزان ابتدایی که شیطنت‌های خاص خود را دارند. باور کنید از زمانی که کلاس مجازی آغاز می‌شود تا پایان کلاس خودم هم کنارش می‌نشینم و درس‌ها را یاد می‌گیرم. خیلی وقت‌ها محتوا سخت است از خواهر بزرگترش می‌خواهم که کمکش کند.»
با این همه وضعیت تحصیلی مجازی دانش‌آموزان هم بستگی به نوع مدرسه دارد. آنهایی که  وضع مالی خوبی دارند و در یک مدرسه غیرانتفاعی خاص درس می‌خوانند شرایط بهتری نسبت به دانش‌آموزان مدارس دولتی دارند. مریم علی‌محمدی مادر مانلی دانش‌آموز کلاس چهارم ابتدایی است. او دخترش را در یک مدرسه غیرانتفاعی ثبت‌ نام کرده است. شهریه امسال فرزندش حدود ١٤ میلیون تومان شده، آنها از همان روزهای ثبت نام از مدیر مدرسه خواستند که به‌خاطر شرایط مجازی مدارس شهریه را کمتر کند اما مدیر مخالفت کرده و به والدین اعلام کرده که ما کار خودمان را انجام می‌دهیم. مادر این دانش‌آموز درباره آموزش فرزندش می‌گوید: «ما از یک برنامه اسکای روم استفاده می‌کنیم و از ساعت ٧:30صبح تا ١٤ بعد ازظهر دانش‌آموزان سر کلاس هستند. مثل همان روزهایی که به مدرسه می‌رفتند. برنامه درسی آنها هم به این صورت بود که معلم بچه‌ها را می‌دید و بچه‌ها هم حتماً باید با معلم رودررو ارتباط برقرار می‌کردند. آموزش خوب بود خودم خیلی وقت‌ها بالا سر دخترم می‌نشستم و درس و مشقش را بررسی می‌کردم. از بابت تدریس هم دقت می‌کردم که چطور درس می‌دهند. دانش‌آموز با معلم تعامل دارد. اگر دانش‌آموزی درس را یاد نمی‌گرفت معلم بارها توضیح می‌داد. تکالیف بعد از کلاس باید نوشته و ارسال می‌شد. قبول دارم که در آموزش مجازی برخی از بچه‌ها متوجه درس نمی‌شوند و افت تحصیلی پیدا می‌کنند. در اطرافیان می‌بینم که مادرها سرکار می‌روند و وقتی برای کمک کردن به فرزندانشان ندارند. بنابراین آنها معلم خصوصی می‌گیرند.»
برخی از پایه های دیگر هم  افت تحصیلی داشتند
دردسرهای آموزش مجازی فقط برای خانواده‌ها نیست. برخی از معلم‌ها هم بر این باورند که آموزش مجازی سختی کار آنها را بیشتر کرده است. سختی کاری که البته نتیجه‌ای هم برای معلمان ندارد چرا که دانش‌آموزان دچار افت تحصیلی شده‌اند. بنابراین برخی از معلمان خواهان برگزاری کلاس‌ها به‌صورت حضوری هستند. مهدی بهلولی معلم ریاضی و کارشناس تعلیم و تربیت در این‌باره معتقد است: «دانش‌آموزان در آموزش مجازی افت تحصیلی داشته‌اند. این موضوع در پایه ابتدایی بیشتر از دیگر پایه‌ها است.»
او به تحلیل افت تحصیلی در دوره ابتدایی اشاره می‌کند و می‌گوید: «بار اصلی آموزش در دوره ابتدایی بر‌عهده خانواده‌هاست. برخی از پدرها و مادرها ممکن است کم‌سواد باشند و یا به‌خاطر مشغله‌های کاری فراوانی که دارند فرصت نمی‌کنند در یادگیری کنار فرزندانشان باشند. نقش خانواده بخصوص در کلاس اول و دوم ابتدایی بسیار مهم است. در این دوره تحصیلی معلم‌ها بسیاری از کارهای دانش‌آموزان را از والدین می‌خواهند. حالا اگر مادر یا پدر کم‌سواد باشد ارتباط بین معلم و دانش‌آموز خیلی سخت می‌شود و دانش‌آموزان طبیعتاً دچار افت می‌شوند. حالا که کلاس‌ها مجازی است و شرایط آموزش بسیار سخت‌تر شده، پسر خودم اول ابتدایی است و این موضوع را به‌خوبی هم به عنوان یک پدر و هم به عنوان معلم درک می‌کنم. در پایه‌های بالاتر هم دانش‌آموزان در برخی از درس‌ها دچار افت شده‌اند. دانش‌آموز با معلم ارتباط نزدیک ندارد و نمی‌داند چگونه درس بخواند. البته یکی از مهمترین مشکلات آموزش آنلاین این است که امکان تقلب برای دانش‌آموز زیاد است و به همین خاطر دانش‌آموز درس را جدی نمی‌گیرد. برخی از خانواده‌ها هم نگران تحصیل فرزندانشان هستند. برای همین معلم خصوصی می‌گیرند. قیمت کلاس‌های خصوصی هم در تهران و شهرستان‌ها متفاوت است. البته در تهران هم قیمت‌ها در مناطق بالای شهر و پایین شهر فرق می‌کند.»
او تأکید می‌کند: «هم‌اکنون خانواده‌ها از آموزش حضوری استقبال نمی‌کنند. چون می‌ترسند که فرزندانشان به کرونا مبتلا شوند. چهارشنبه هفته گذشته کلاس‌های دانش‌آموزان اول و دوم حضوری شده است. در این مدت پسرم را به مدرسه بردم از کلاس ٣٨ نفره فقط سه دانش‌آموز آمده بودند.»
مرضيه مسكرزاده،مدیرکل متوسطه اول آموزش و پرورش نیز درباره آموزش مجازي دانش آموزان مقطع متوسطه مي گويد:«در پايه اول و دوم ابتدايي شرايط متفاوت است. دانش آموزان در كلاس اول خواندن و نوشتن را ياد مي‌گيرند بايد قلم به دست بگيرند و الفبا را بنويسند. در اين پايه حتماً بايد آموزش حضوري باشد اما در پايه هاي ديگر اين مشكل وجود ندارد. با اين همه هيچ آموزشي جاي آموزش حضوري را نمی‌گيرد و کيفيت در آموزش مجازي مثل آموزش حضوري نيست. ما هم به خاطر كرونا چاره اي نداريم و نمي‌توانيم آموزش را متوقف كنيم .
او درباره معلم هاي خصوصي هم مي گويد: خانواده مستقل است و نمي‌توانم انكار و يا تأیید كنم كه خانواده ها به سمت معلم خصوصي روي آورده‌اند. شرايط به گونه اي است كه خانواده مجبور است به فكر آموزش فرزندش باشد.
زهرا علی اکبری معلم و کارشناس تعلیم و تربیت در این باره معتقد است: «متأسفانه دانش‌آموزان در همه پایه‌ها بویژه پایه‌های ابتدایی با یک افت تحصیلی مواجه شدند. یادگیری ضعیف است و خانواده‌ها هم برای اینکه به دانش‌آموزانشان کمک کنند مجبور شدند از معلم خصوصی استفاده کنند. سیستم آموزشی با این مدل آموزش مجازی در سال‌های آینده دچار مشکل می‌شود و ما نگران این موضوع هستیم.»