یکسان سازی نرخ ارز باز هم به تعویق افتاد دشواری های تبدیل 4 به 1

گروه اقتصادی-ژوبین صفاری: طی روزهای گذشته بازار ارز مدلی از 4 نرخی شدن را تجربه کرد تا صف هایی طولانی جلوی صرافی ها تشکیل شود.هر چند این صف بندی های مردم متوقف شد، اما دولت که از ابتدا سیاست خود را بر تک نرخی کردن ارز گذاشته بود، روند معکوسی در تکثر قیمت پیش گرفت. با این حال روز گذشته رییس بانک مرکزی همچنان بر موضع خود مبنی بر تک نرخی کردن قیمت ارز تاکید کرد. ولی الله سیف البته این امر را زمان بر دانست و از دلایل عدم تحقق آن برقراری روابط کارگزاری مناسب توصیف کرد. کارشناسان دلایل متعددی را برای به نتیجه نرسیدن ارز تک نرخی عنوان می کنند. از طرف دیگر حرکت به سمت ارز تک نرخی می تواند تبعات تورمی نیز برای اقتصاد داشته باشد. با این حال منطق اقتصادی حکم می کند که نرخ ارز در کشور تنها یک مرجع داشته باشد. پیش از این اما به دلایل متعدد از جمله عدم اطمینان به منابع ارزی مورد حصول به دلیل تحریم های بین المللی و قطع روابط بانکی از تک نرخی شدن ارز فاصله بسیار داشتیم. روز گذشته اما رییس بانک مرکزی گفت: در حال حاضر، مشکل برجام نیست و در روابط بانکی مسائل دیگری نیز وجود دارد که باید مورد توجه قرار دهیم از جمله استانداردهای بانکداری دنیا، نحوه تهیه گزارش مالی، استانداردهای حسابداری و مباحث حاکمیتی شرکتی باید در نظام بانکی متحول شود. وی تاکید کرد: در نظام بانکی روند مثبتی داریم و امیدواریم با پیمودن این مسیر، یکسان سازی نرخ ارز عملیاتی شود. هر چند سیف اعلام کرد که به محض اینکه احساس کنیم این کار انجام شدنی است، عملیاتی خواهد شد اما واقعیت این است که این احساس کمی دشوار به نظر خواهد رسید. حمید میر معینی کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با «ابتکار» می گوید: این که بتوان ارز 4 نرخی را تک نرخی کرد کمی دشوار به نظر می رسد. اولین مشکل ما ارتباط کارگزاری است و بعد از آن اطمینان از روند جریان ورودی منایع ارزی است. هر گونه تردید نسبت به آینده جریانات ارزی ، تک نرخی کردن را با مشکل مواجه می کند. مورد بعدی در تعویق تک نرخی شدن، راه اندازی بورس مشتقات ارزی است و همین طور مراودات بین المللی با نظام های مالی دنیا است. به نظر می رسد به این زودی ها امکان پذیر نیست. چرا ارز تک نرخی نمی شود؟ تک نرخی شدن قیمت ارز به طور قطع نیازمند پیش نیاز هایی است که میرمعینی تعدادی از این محدودیت ها را برشمرده و می گوید: برداشته شدن کامل تحریم ها عامل موثر در اطمینان از جریان ورودی ارزی است چرا که عمده منابع ما از محل فروش درآمدهای نفتی و میعانات گازی و پتروشیمی است. هنوز اطمینان کاملی در این خصوص وجود ندارد، باید زمان بگذرد تا ببینیم مسائل جهانی به چه سمتی پیش می رود و رئیس جمهور جدید آمریکا چه سیاستی را اتخاذ می کند. وی می افزاید: روابط کارگزاری و پیوستن به نظام مالی بین المللی است که در موضوع تک نرخی ارز بسیار اهمیت دارد. همچنین ایجاد بازار متشکل بورس مشتقات ارزی بسیار در حفظ ارزش پول ملی موثر است که می تواند در ثبات بازار نیز اثرگذار باشد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح می کند: ارز ما در حال حاضر چهار نرخی است که یکی قیمت مبادله ای، یکی نرخ 3600 تومان برای وارد کننده هاست. یکی ارزی است که به صرافی ها داده می شود و بعدی نرخ ارز آزاد است که اختلاف 100 تا 150 تومان با ارز صرافی دارد. که در این شرایط تبدیل 4 نرخی به تک نرخی کمی مشکل به نظر می رسد. افق برای تک نرخی شدن روشن است؟ چند ماه پیش سید حسین میرشجاعیان معاون وزیر اقتصاد از تحقق ارز تک نرخی در زمستان سال جاری خبر داده بود که البته برای محقق شدن آن اما و اگر هایی هم آورده بود تا در نهایت شرایط فراهم نشود. میرشجاعیان گفت: در یکسان سازی نرخ ارز علاوه بر بانک مرکزی، وزارت اقتصاد مشارکت دارد اما باید به تبعات تورمی و با ثبات بودن یکسان سازی توجه داشت. البته زمانی می توان امیدوار بود که یکسان سازی اتفاق افتاده که دولت مداخله جدی نداشته باشد؛ پس برای ما مهم این است که یکسان سازی پایدار باشد و دولت صرفا کنترل کننده باشد و کالاهای نهایی مصرفی و واسطه ای وارداتی را افزایش ندهد. ما می خواهیم یکسان سازی نرخ ارز در زمستان رخ دهد اما باید منابع ارزی لازم را داشته باشیم و ساز و کار انتقال ارز به داخل کشور هم روان شده باشد. معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی بیان کرد: مسلما افزایش تورم را با اجرای سیاست یکسان سازی نرخ ارز را خواهیم داشت اما میزان آن نیاز به مشخص شدن نرخ ارزی است که در یکسان سازی اعمال می شود. با این همه اما زمستان فرا رسید و پیش زمینه ها برای تک نرخی شدن فراهم نشد. اما سیف روز گذشته در این خصوص گفت: در نظام بانکی روند مثبتی داریم و امیدواریم با پیمودن این مسیر، یکسان سازی نرخ ارز عملیاتی شود. رئیس کل بانک مرکزی در خصوص راه اندازی بورس ارز نیز گفت: در این خصوص در حال برنامه ریزی هستیم تا بازارهایی که با شفافیت معاملات ارزی را انجام می دهند، این مساله عملیاتی شود. سیف ادامه داد: یکی از این موضوعات بازار بین بانکی ارزی است که ارز حاصل از صادرات کالای غیرنفتی از آن مسیر وارد بازار شود و برای این منظور دستورالعمل هایی تهیه شده است که ظرف یک ماه آینده عملیاتی خواهد شد. سیف در خصوص احتمال تغییر نرخ ارز در سال آینده با توجه به اینکه در بودجه 3 هزار و 300 تومان آورده شده است، گفت: عموما موضوعاتی که در مذاکرات مجلس در زمینه نرخ ارز بحث می شود این نرخ محاسباتی است و به هیچ وجه در عمل الزامی برای تحقق وجود ندارد. وی ادامه داد: در عمل نرخی که موثر واقع می شود مبنای عمل قرار خواهد گرفت به عنوان مثال در بودجه سال 95 نرخ ارز سه هزار و 100 تومان بود ولی نرخ معامله 3 هزار و 230 تومان است. رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: به همین دلیل هدف یکسان سازی نرخ ارز را در پیش داریم.