لطفا شفاف باشید تا اعتماد برگردد

آفتاب یزد _ یگانه شوق‌الشعرا: پس از انتظارات طولانی و فریادهای بلند برای خرید واکسن، بالاخره چندی پیش پای واکسن کرونا به ایران هم رسید و مقرر شده است که به زودی واکسیناسیون شروع شود. بر همین اساس رئیس جمهور روز گذشته از شروع واکسیناسیون از همین هفته خبر داد. با توجه به محدودیت‌های موجود در سرتاسر دنیا در مورد تولید واکسن معتبر و نیاز چند برابری افراد نسبت به توان تولیدی شرکت‌های سازنده، درباره چگونگی واکسیناسیون در اکثر کشورها سیاست‌ها و تدابیری مبنی بر اولویت‌بندی افراد و گروه‌هایی که باید زودتر از دیگران واکسن را دریافت کنند، اتخاذ شده است. همچنین بنا بر اصل شفاف‌سازی و دسترسی آزاد به اطلاعات، برخی دولت‌ها تصمیماتی را در این زمینه به اجرا گذاشته‌اند، برای مثال تعدادی از آن‌ها اقدام به ایجاد سامانه‌هایی نموده‌اند که از این طریق افراد واجد اولویتی که اقدام به تزریق واکسن می‌نمایند به همراه تاریخ مرحله بعدی واکسیناسیون این افراد در آنجا ثبت و ضبط ‌می‌شود که این تدبیرهم باعث
سر و سامان گرفتن عملیات واکسیناسیون و هم شفاف‌سازی و قرار گرفتن اطلاعات در دسترس عموم شده است. در مورد چگونگی اجرای طرح واکسیناسیون در کشور ما نیز همه این نگرانی‌ها وجود دارد و با توجه به تعداد محدود واکسن، مردم از مسئولین انتظار شفاف‌سازی دارند. علاوه بر این نگرانی‌ها سوالاتی نیز در مورد اثربخشی واکسن اعلامی وارد شده در اذهان عمومی شکل گرفته است که اطلاع‌رسانی در این زمینه هم لازم می‌نماید.
> این هفته واکسیناسیون در کشور آغاز می‌شود
رئیس جمهور با بیان اینکه از این هفته واکسیناسیون در کشور آغاز می‌شود، گفت: « قبل از ۲۲ بهمن و در همین هفته و طبق اولویت‌های وزارت بهداشت کار واکسیناسیون با کادر درمان و بعد افراد دارای بیماری زمینه‌ای و مسن آغاز می‌شود.» به گزارش ایسنا، حسن روحانی در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه خوشحالیم وضعیت کشور طوری است که می‌توانیم جلوی ایجاد موج چهارم را بگیریم، اظهار کرد: « مردم باید خیلی مراقب باشند. این ویروس قبلاً سن و سال می‌شناخت و سراغ افراد بالای ۶۰ سال می‌رفت، اما الان دیگر سن ‌و سال هم نمی‌شناسد و سراغ هر کسی می‌رود. همانطور که دیدیم در هفته‌های اخیر دو نفر از ورزشکاران ما آقایان میناوند و انصاریان را بر اثر ابتلا به این ویروس از دست دادیم.» روحانی با یادآوری اینکه نزدیک به یک سال از شیوع ویروس کرونا در کشور می‌گذرد، گفت: « آماری که هفته پیش در این جلسه اعلام شد نشان داد که رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاهش پیدا کرده و به ۸۰ درصد رسیده و امروز نیز آمار رعایت پروتکل‌های بهداشتی به ۷۵ درصد رسیده است. اگر همینطور روند کاهشی ادامه پیدا کند، روند ابتلا و سپس مرگ و میر افزایش می‌یابد. تا امروز این ویروس درمان قطعی و موثری نداشته است. البته آن داروهایی که در دنیا می‌گویند موثر است را ما در ایران به دنبال ساخت و سازش رفته‌ایم و آن‌ها را در کشور داریم و به بیمارستان‌ها داده‌ایم.» وی با اشاره به آغاز روند واکسیناسیون در جهان اظهار کرد: « اگر قرار بود روند رسیدن به واکسن سیر طبیعی را طی کند احتمالاً باید یک یا دو سال دیگر هم صبر می‌کردیم اما به خاطر تلفات این ویروس، سازمان بهداشت مجوز اضطراری داد و الان ۶ تا ۷ واکسن معروف در دنیا ساخته شده است که مصرف می‌شوند اما ۸ میلیارد نفر را در دنیا بخواهیم واکسن بزنیم مدتها طول می‌کشد. حتی اگر در هر کشور ۸۰ درصد مردم بخواهند واکسن بزنند نیز باز کاری بزرگ و طولانی است و مشکلات خود را دارد. ما هم در ایران جمعیت ۸۰ میلیونی داریم و نیاز به عدد قابل‌ملاحظه‌ای از واکسن داریم.» رئیس جمهور با بیان اینکه امکانات تزریق واکسن به گونه‌ای نیست که ظرف یکی دو روز کار واکسیناسیون انجام شود، تصریح کرد: « اگر بر فرض واکسن آماده باشد یکی دو روزه که نمی‌توان کار واکسیناسیون را تمام کرد. این امر نیاز به شاید شش‌ماه زمان دارد. قبل از ۲۲ بهمن و در همین هفته و طبق اولویت‌های وزارت بهداشت کار واکسیناسیون با کادر درمان و بعد افراد دارای بیماری زمینه‌ای و مسن آغاز می‌شود. بخشی از محموله واکسن در ماه فوریه و بخشی دیگر در ماه مارس به دست ما خواهد رسید که امیدواریم تا اوایل فروردین این واکسیناسیون انجام شود. همچنین امیدواریم که تا فصل بهار و تابستان واکسن‌های ایرانی هم آماده شوند و به دست عموم برسند. اما حتی اگر این واکسیناسیون انجام شود ما بازهم باید بدانیم که لازم است تا یک سال آینده پروتکل‌های بهداشتی را باید رعایت کنیم؛ چرا که تاثیرگذاری واکسن صددرصد نیست و همچنان باید مراقبت‌ها انجام شود. امر واکسیناسیون نباید موجب شود که ما در برابر کرونا بازهم دچار عادی‌سازی شویم و بگوییم الحمدلله واکسن رسید و یکی دو ماه دیگر نوبت ما می‌شود و دیگر لازم نیست رعایتی انجام دهیم.»


>ابلاغ پروتکل تزریق واکسن در هفته جاری
معاون درمان ستاد کرونای استان تهران گفت: « اولویت‌بندی برای تزریق واکسن کرونا اسپوتنیک V در این هفته ابلاغ خواهد شد.» نادر توکلی معاون درمان ستاد کرونای استان تهران در گفت‌وگو با ایلنا، در مورد تزریق واکسن اسپوتنیک V که وارد ایران شد، بیان کرد:
« باید توجه داشته باشیم، واکسنی که وارد کشور شده، قرار نیست الان همه‌ اقشار را پوشش دهد و فعلا برای اقشار اولویت اول استفاده می‌شود، پس مردم همچنان زدن ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند. حتی این طور هم نیست که اگر همه‌ی افراد واکسن را تزریق کنند، فردای آن روز بدون رعایت پروتکل‌ها در خیابان و اماکن پرتردد حضور پیدا کنند، چون واکسن فقط به کنترل موج کمک می‌کند و باعث کاهش مرگ و میر می‌شود.» توکلی در پاسخ به سوالی درباره اولویت‌بندی تزریق واکسن در تهران، افزود: « هنوز برای اولویت‌بندی تزریق واکسن چیزی ابلاغ نشده است، ولی معمولا اول کادر درمان که خدمت مستقیم ارائه می‌دهند، در نظر هستند
و بعد به سراغ سالخوردگان و گروه‌های پرریسک مثل زنان باردار می‌روند، اما پروتکل‌های دقیق این موضوع در این هفته ابلاغ
خواهد شد. واکسن‌ها بخشی از داخل و بخشی از خارج تامین می‌شود، البته
به جز آن مواردی که مقام معظم رهبری فرمودند، بقیه واکسن‌هایی که مورد تایید WHO باشد با تایید کادر نظارتی وزارت بهداشت و هماهنگی ارزی وارد کشور خواهند شد که همه‌ی این‌ها در سبد کووکس جای می‌گیرند.» وی در پاسخ به این سوال که بعد از تولید واکسن داخلی، استفاده از واکسن خارجی ادامه خواهد داشت، بیان کرد: « ممکن است این اتفاق بیفتد و بستگی به این دارد که ببینیم روند به چه صورت جلو می‌رود.»
>گروه نخست دریافت‌کننده واکسن مشخص شد
مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان نظام پزشکی در توئیتی گروه نخست دریافت‌کننده واکسن کرونا در ایران را اعلام کرد.حسین کرمانپور در این توئیت افزود: « با توجه به حجم محدود واکسن اسپوتنیک وی، اولین گروه درمان که می‌توانند موفق به دریافت آن شوند، بر اساس دستور معاون درمان وزارت بهداشت، کارکنان بخش‌های ویژه( ICU) بیمارستان‌های دولتی، عمومی، نیروهای مسلح و خصوصی خواهد بود.» پیش‌تر، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پنجشنبه شب از ورود اولین محموله واکسن کرونای روسی به کشور و انتقال به محل نگهداری جهت نمونه‌برداری و بررسی‌های نهایی خبر داد.کیانوش جهانپور در گفت‌وگو با ایرنا بیان کرد: « محموله اولیه واکسن اسپوتنیک وی روسیه جهت نمونه‌برداری و بررسی‌های نهایی به محل نگهداری منتقل شده است.
>هشیاری مسئولین در مورد حواشی احتمالی
در این خصوص همایون سامه‌یح نجف آبادی پزشک متخصص داروسازی و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی به آفتاب یزد گفت: « من مطمئن هستم درباره تزریق واکسن حتما حساسیت برای شفافیت وجود دارد هم از طرف ریاست جمهوری و مجلس و هم از سمت وزارت بهداشت این حساسیت وجود دارد.کمیسیون بهداشت بر روی این مسئله تاکید دارد و درباره این موضوع یک صحبت ضمنی شده است که حتما باید سامانه‌هایی در نظر گرفته شود یا از طریق کدملی واکسن‌ها به افراد تزریق شوند. نیاز به وجود این نوع شفافیت بسیار واضح است و قطعا مسئولین وزارت بهداشت در جریان این مسئله هستند و سعی خواهند کرد کوچک‌ترین حاشیه‌ای درباره مصرف‌کنندگان واقعی واکسن ایجاد نشود و واکسن به دست کسانی برسد که در اولویت هستند. اگر این شفاف‌سازی‌ها انجام نشود اولین کسی که اعتراض می‌کند خود من هستم اما من یقین دارم در این مسئله شفاف‌سازی خواهد شد.»
>متر و معیار سازمان غذا و دارو است
در ادامه سید جلیل میرمحمدی میبدی عضو دیگری از کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی به آفتاب یزد گفت: « امروز از مسیر داروخانه‌های کشور نزدیک به 4 هزار و 300 قلم دارو در حال توزیع است که بخشی از این داروها از خارج از کشور وارد می‌شود و یا مواد اولیه بخشی از این داروها از خارج از کشور وارد می‌شود و بخشی از این داروها هم تولید داخل هستند. اعتماد و شفاف‌سازی این 4300 قلم دارویی که با تجویز پزشک مصرف می‌شوند با معیار سازمان غذا و داروی کشور به وجود آمده است. تمام اقلام دارویی اعتبار سنجی می‌شوند و راستی‌آزمایی آن‌ها توسط سازمانی در کشور سنجیده می‌شود به نام سازمان غذا و دارو. قرار ما بر این نیست که با نگاه سیاسی به بحث واکسن نگاه کنیم. ما درباره همه اقلام دارویی که در کشور توزیع می‌شوند به سازمان غذا و دارو اعتماد داریم و نباید در بحث واکسن، سازمان را قبول نداشته باشیم و از او شفاف‌سازی بخواهیم. زیرا برای دیگر داروها هم این شفاف‌سازی‌ها انجام نمی‌شود زیرا به این سازمان اعتماد وجود دارد. طبعا زمانی که یک مجموعه‌ای به نام سازمان غذا و دارو در کشور وجود دارد که متولی و مسئول راستی آزمایی واکسن، دارو و تمام موارد مرتبط با درمان مردم است اگر سازمان غذا و دارو نسبت به راستی آزمایی واکسن تردیدی داشته باشد به طور یقین ما هم واکسن را قبول نخواهیم داشت. جایگاهی که باید راستی آزمایی نسبت به واکسن را انجام دهد سازمان غذا و دارو است و ما باید مثل همیشه به آن اعتماد کنیم.» میرمحمدی در ادامه افزود: « اما در بحث توزیع واکسن آنچه که امروز مطرح است و بنده خودم از معاون درمان شنیده‌ام، در وهله اول کادر درمان که مبتلا به کرونا نشده‎‌اند و در بخش‌های‌ آی سی یو (بیماران کرونایی) مشغول به فعالیت هستند در اولویت اول برای تزریق واکسن هستند. تقریبا در تمام کشورهای دنیا برای تزریق واکسن یک اولویت‌بندی وجود دارد و در اکثر کشورهای دنیا تزریق واکسن به همه مردم در دستور کار نیست. با توجه به شرایط موجود و محدودیت‌های کشور واکسن‌های وارد شده فعلا برای کادر درمان است و حتی برای کادر درمان هم اولویت‌بندی وجود دارد و در ادامه تزریق به دیگر اقشار جامعه با توجه به اولویت‌بندی‌ای که وزارت بهداشت در نظر می‌گیرد انجام خواهد شد.»
>نگاه سیاسی مسئولین دلیل تشدید بی‌اعتمادی‌
همچنین سعید معدنی جامعه شناس و استاد دانشگاه درباره نیاز به شفافیت در این مسئله به آفتاب یزد گفت: « جامعه ما با یک بحرانی مواجه است که غیرمتخصص‌ها در امور تخصصی دخالت می‌کنند و این خیلی کار را خراب کرده و بحث سیاسی و ایدئولوژیک شده است. به همین خاطر اعتماد مردم پایین آمده است و در مقابل هم، زمانی که بحث سیاسی می‌شود جامعه جبهه می‌گیرد و متفاوت عکس‌العمل نشان می‌دهد. در موضوع کرونا ما دچار یک مشکل شده‌ایم. تقریبا ایران اولین کشور خاورمیانه بود که به کانون کرونا تبدیل شد. به همین دلیل انتظار می‌رفت مسئولین و دولتمردان ما بیش از سایر کشورها به دنبال درمان این بیماری باشند اما متاسفانه موضوعات وارد بحث‌های سیاسی شد و به جای نگاه علمی نگاه سیاسی و ایدئولوژیک رایج شد و بی‌اعتمادی به وجود آمد. در حقیقت می‌بایست مسئولین ما از هرجایی که می‌شد واکسن را وارد می‌کردند زیرا میزان فوتی‌های ناشی از این بیماری در کشور ما بالا بود. باید از هرجایی بدون بحث سیاسی واکسنی که مورد تایید مجامع علمی بود وارد می‌شد اما چون نگاه غالب، نگاه سیاسی شد واکنش جامعه هم به همین نحو شکل گرفت.» این جامعه شناس در ادامه افزود: « در حال حاضر هم درباره خود واکسن و هم درباره توزیع آن در بین مردم تردید وجود دارد. یک نوع بی‌اعتمادی وجود دارد، وقتی که خود حاکمیت با این پدیده سیاسی ایدئولوژیک برخورد کند جامعه هم ناخودآگاه برخورد سیاسی ایدئولوژیک پیدا می‌کند. به همین دلیل است که این بی‌اعتمادی ایجاد شده است. بهتر است در توزیع واکسن حتما شفاف‌سازی صورت بگیرد تا بی‌اعتمادی‌ها تشدید نشوند. باید فارغ از هر نوع نگاه سیاسی به مردم اعلام شود این واکسن‌ها مورد تایید مجامع علمی معتبر هستند و همچنین تمام پزشکان این دارو را تزریق کنند. اگر این کارها انجام شود تقریبا درصد بالایی از بی‌اعتمادی ترمیم می‌شود. زمانی که خود پزشکان تزریق کنند اعتماد آن‌ها به صلاحیت علمی واکسن‌ها برای مردم ثابت می‌شود. این می‌تواند اولین گام در زمینه اعتمادسازی در جامعه باشد. باید در خبرها اعلام شود که چه کسانی واکسن را دریافت می‌کنند تا مردم بتوانند اعتماد کنند.»
> سکوت منجر به تولید شایعات می‌شود
در انتها جعفر بای جامعه شناس در این خصوص به آفتاب یزد گفت: « ما به اندازه کافی از بی‌اعتمادی مردم رنج می‌بریم. سرمایه اعتماد اجتماعی متاسفانه به تاراج رفته است به این دلیل که با احساسات مردم با استفاده از نقل قول‌های گوناگون بازی شده است. هنوز در سطح ملی اظهار نظرات متفاوت نسبت به واکسن وجود دارد که بی‌اعتمادی مردم را چند برابر می‌کند. متاسفانه واکسن دیر وارد کشور شد و مردم از تعلل و تاخیر ناراضی هستند. واکسن با شرایطی وارد شده است که هنوز وفاق اجتماعی لازم برای استفاده از واکسن مهیا نشده است. ما در چند بخش به شفاف‌سازی نیاز داریم، آیا این واکسن از لحاظ علمی شرایط لازم را دارد؟ باید مردم در جریان جایگاه علمی واکسن قرار بگیرند. همچنین نحوه استفاده از این واکسن و اولویت‌بندی افراد باید شفاف شود. مردم باید بدانند اولویت از آن کیست. قبل از هر شایعه‌ای لازم است وزارت بهداشت و درمان در زمینه روشنگری پیشگام شود تا بتواند مدیریت افکار عمومی را به دست بگیرد. بی‌توجهی و سکوت منجر به تولید
شایعات می‌شود.»