روزنامه ابتکار
1399/12/19
مصوبه اخیر مجلس در خصوص افزایش حق السهم دولت از اپراتور‌های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی چه تبعاتی دارد؟ معادله چند وجهی اینترنت، اپراتورها و صدا و سیما
گروه فرهنگ و هنر – این روزها موضوع مصوبه اخیر مجلس در خصوص افزایش حق الامتیاز و حق السهم دولت از کارور (اپراتور)های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی و احتمال افزایش تعرفه اینترنت در سال آینده به یکی از موضوعات داغ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. برخی می‌گویند قطعا اینترنت در سال آینده گران خواهد شد و برخی می‌گویند گران شدن اینترنت غیرقانونی است.
اسفند ماه امسال مجلس شورای اسلامی نمایندگان مجلس در جریان بررسی جزئیات لایحه بودجه در بخش هزینه‌ای، بند ی تبصره ۶ لایحه بودجه را به تصویب رساندند که براساس آن کارور (اپراتور)های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی، علاوه بر قیمت هر پیامک مبلغ ده ریال از استفاده‌کنندگان خدمات مزبور دریافت و به حساب درآمد عمومی ردیف ۱۶۰۱۵۴ نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کنند. درآمد حاصله متناسب با وصول تا سقف هزارمیلیارد ریال جهت اجرای مواد (۵) و (۸) قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب ۲۰/۱۲/ ۱۳۹۶ و ساماندهی کودکان کار و خیابانی در اختیار سازمان بهزیستی ردیف ۱۳۱۵۰۰ قرار می‌گیرد.
حق‌الامتیاز و حق‌السهم دولت از کارور (اپراتور)های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی به میزان ۱۰درصد افزایش یافته و به حساب درآمد عمومی ردیف ۱۳۰۴۰۴ نزد خزانه داری کل واریز میشود و کارورهای ارائه‌دهنده خدمات اجازه افزایش تعرفه اینترنتی مصرفی را در سال ۱۴۰۰ ندارند. منابع حاصل مازاد بر شصت و نه هزار و هشتصد میلیارد ریال در ردیف ۱۳۰۴۰۴ صرف این موارد میشود: توسعه زیرساخت اینترنت ثابت پرسرعت توسط شرکت مخابرات ایران که امکان ارائه سرویس‌های صوت و تصویری پیشرفته را داشته باشد. اینترنت ثابت پرسرعت باید امکان رقابت و مقابله با تهدیدات اینترنت ماهواره‌ای توسط کشورهای خارجی دیگر در حریم کشور را داشته باشد. پروژه‌ها و طرح‌های مرتبط با فضای مجازی تحت نظارت و راهبرد مرکز ملی و در راستای مصوبات شورای عالی فضای مجازی به خصوص «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» مصوب شهریور ۱۳۹۹ با اولویت بومی‌سازی تجهیزات و خدمات امنیت و سالم‌سازی، ذخیره‌سازی و پردازش کلان داده‌ها، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است در چارچوب الزامات شورای عالی فضای مجازی تا پایان سال ۱۴۰۰ شبکه ملی اطلاعات را اجرا کند. مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و نظارت بر آن، منحصراً بر عهده سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر(ساترا) سازمان صدا و سیما است و متناسب با توسعه زیرساخت اینترنت ثابت پر سرعت، سازمان صدا و سیما موظف به ارائه محتوای تولیدی خود در این بستر است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است به نحوی سیاستگذاری کند که توسعه اقتصاد دیجیتال بر بستر شبکه ملی اطلاعات دارای مزیت‌های مالی و اقتصادی قابل توجه نسبت به توسعه آن در خارج از شبکه ملی اطلاعات باشد.
محتوای این مصوبه باعث شد زمزمه‌هایی مبنی بر گرانی اینترنت از یکسو و همچنین اختصاص بخشی از فروش اینترنت به سازمان صداوسیما و تامین بخشی از بودجه سازمان از این طریق ازسوی دیگر مطرح شود. البته چند ساعت بعد از تصویب این طرح برخی از اعضای کمیسیون تلفیق ماهیت مباحث مطرح شده را تکذیب کردند اما واکنش وزیر ارتباطات به گرانی اینترنت در سال آینده باعث شد این نگرانی کماکان نسبت به چگونگی اجرای این مصوبه وجود داشته باشد.
اما در همین ارتباط سید محسن دهنوی، نماینده ایلام و عضو هیئت رییسه مجلس گفت: حق‌السهم دولت از اپراتورها بسیار بالاست اما دولت در بودجه به آن اشاره نمی‌کند، این حوزه به حیات خلوتی برای عده‌ای تبدیل شده که از آن برای فعالیت‌های انتخاباتی استفاده میشود.
این عضو کمیسیون تلفیق ادامه داد: مسئله این است که دولت مبلغی از اپراتورها بابت این محل دریافت می‌کند و امسال نیز قرار است رقمی معادل ۱۱ هزار میلیارد تومان اخذ کند ولی به مجلس عنوان میشود که رقمی معادل ۷ هزار میلیارد تومان دریافت میشود. مشخص نیست این پول در چه محلی هزینه میشود، تاکید مجلس بر این است که اگر پولی دریافت میشود چرا اظهار نمی شود، پس از اینکه این مسئله عنوان شد رقم ۷ هزار میلیارد به ۱۰هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد که این خود اولین موفقیت مجلس بود.
او اضافه کرد: اجازه نخواهیم داد که حتی یک ریال از جیب مردم هزینه اضافه صورت گیرد حتی پیشنهاد افزایش نرخ تعرفه‌های اینترنت نیز در کمیسیون تلفیق رد شد لذا مجلس حامی ثبات در قیمت‌ها خواهد بود.
همچنین سید احسان قاضی‌زاده هاشمی، رییس کمیته فرهنگی و جمعیت کمیسیون تلفیق بودجه در واکنش به برخی شائبه‌ها مبنی بر اینکه مجلس به دنبال گران کردن اینترنت است، اظهار کرد: براساس مصوبه مجلس نرخ تعرفه اینترنت افزایش پیدا نمی‌کند، لذا امیدوارم این مصوبه در شورای نگهبان تایید و تبدیل به قانون شود، در حقیقت ما در مجلس هیچ مصوبه‌ای مبنی بر گران کردن اینرنت نداریم، چنانکه در فصل درآمدی تبصره ۶ بند ی لایحه بودجه به صراحت اعلام کردیم که اپراتورها حق گران کردن اینترنت در سال ۱۴۰۰ را ندارند.
وی افزود: بنابراین مالیات بر ارزش افزوده و مالیات تکلیفی را افزایش ندادیم و قیمت‌ها همان قیمت سابق است، نزدیک به ۱۷ سال است که حق سهم دولت از سود اپراتورها ۲۸ و ۱ دهم است، این عدد به علت افزایش فوق العاده درآمدهای اپراتورها به ۳۸ و یک دهم افزایش پیدا کرده است.
او در پاسخ به این سوال که مابقی سهام اپراتورها برای چه کسی است؟ گفت: مربوط به سهام‌دار خاص است که به جاهای خاصی وصل هستند و می‌توانند فشار بیاورند، اما مجلس جلوی فشار آنها ایستاده است، در حقیقت ما به دنبال این هستیم پول‌هایی که بین وزارت ارتباطات و اپراتورها رد و بدل میشود را شفاف کنیم. مصرف اینترنت بسیار رشد کرده است، در سال ۹۹ تنها یکی از این اپراتورها یعنی همراه اول که در بورس فعالیت دارد، فقط در ۱۱ ماه امسال براساس کدال(فرابورسی) درآمد ۲۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان داشته است.
رئیس کمیته فرهنگی کمیسیون تلفیق بودجه۱۴۰۰ در مورد برخی گمانه‌ها مبنی بر اینکه قرار است با مصوبه مجلس سود اپراتورها به صدا و سیما داده شود، اظهار کرد: این کذب است و ناشی از پروپاگاندا و فضاسازی است که در این مورد صورت گرفته که بعضا هم استفاده انتخاباتی دارد، البته مردم این را به خوبی تشخیص می‌دهند لذا بهتر است که با مردم صادق باشیم. در حال حاضر بحث ما توسعه شبکه ملی ارتباطات است.
قاضی‌زاده هاشمی گفت: با مصوبه مجلس حق‌السهم دولت ۱۰ درصد افزایش پیدا می‌کند اما این از سود اپراتورها کم می‌کند، در حال حاضر درآمد و سود ایرانسل شفاف نیست، نرخ تعرفه اینترنت را افزایش نمی‌دهیم و با همین حق السهم فعلی شاهد کم اظهاری دولت هستیم، در حال حاضر ده‌ها گزارش داریم که دولت این حق السهم‌ها را در کجا مصرف می‌کند، بنابراین در بودجه عدد کم اظهاری و اینکه کجا هزینه شده را شفاف می‌کنیم.
اما موضوع نظارت صدا و سیما بر فضای مجازی که در این مصوبه به آن اشاره شده است از جمله مواردی است که کارشناسان نسبت به آن موضع‌گیری کرده‌اند و آن را چندان صحیح نمی‌دانند. بشیر معتمدی، استاد دانشگاه در رشته ارتباطات و رسانه، با اشاره در همین رابطه گفت: این مصوبه دو بعد دارد: نخست اینکه نگرانی‌هایی مبنی بر گرانی اینترنت در سال آینده به وجود آمده است که با واکنش‌های وزیر ارتباطات هم همراه بود. از طرفی بر اساس این مصوبه قرار است بخشی از منابع فروش اینترنت در کشور در اختیار سازمان صدا و سیما قرار بگیرد. سازمان صدا و سیما در چند سال اخیر منابع بسیار بالایی از طریق آگهی برای خود دست و پا کرده است. از طرفی گویا قرار است با تصویب این طرح نظارت بر فضای مجازی را زیرنظر ساترا در اختیار سازمان صدا و سیما قرار دهند. نهادی که خودش به دلیل ضعف در برنامه‌سازی فاقد صلاحیت نسبت به نظارت بر رفتارهای مخاطبان در فضای مجازی است.
وی افزود: فضای مجازی فضایی است که در آن همه آزادانه می‌توانند تولید محتوا کنند و حالا اینکه وظیفه نظارت را برعهده نهادی زیرمجموعه سازمان صدا و سیمایی قرار دهند که نتوانسته است خودش را به درستی اداره کند، مصداق نقض غرض است. از طرفی اینکه بخواهند از محل افزایش قیمت اینترنت بودجه‌ای در اختیار سازمان صداوسیما قرار دهند هم اشتباه است. ضمن اینکه صدا و سیما نیازی ندارد در فضای مجازی تولید محتوا کند. این سازمان اگر در همان بسترهای شبکه‌هایی که دارد بتواند برنامه‌های خوب و مفید تولید کند به راحتی می‌تواند در فضای مجازی هم بازنشر داده شود. همانطور که وقتی کیفیت برنامه‌ها پایین است و اشتباه‌هایی در برنامه‌سازی صورت می‌گیرد به سرعت در فضای مجازی به نقد گذاشته میشود. سیستم صداوسیما باید از این نگاه یکسونگرانه نسبت به فضای مجازی دست بکشد. تا زمانی که این نگاه قیم‌مآبانه و از بالا به پایین نسبت به رسانه وجود دارد؛ وضعیت صدا و سیما اصلاح نخواهد شد.
همچنین عباس عبدی، روزنامه نگار و فعال رسانه‌ای، با اشاره به ابعاد مختلف مصوبه اخیر مجلس گفت: تجربه تاریخی نشان داده سیاستی که می خواهد مقابل فن‌آوری‌های جدید از جمله اینترنت ماهواره‌ای را بایستد شکست خورده است. تجربه ماهواره جلوی چشم ما است.
او با بیان اینکه «مشکل در حوزه رسانه کمبود پول نیست بلکه مشکل کمبود فکر و اندیشه است»، گفت: اگر به جای ۳ هزار میلیارد تومان سی هزار میلیارد تومان هم برای این کار اختصاص یابد به نتیجه‌ای نمی‌رسد. در نتیجه این مصوبه، یک عده پولی می گیرند و برنامه‌های سطحی تولید می کنند و بعد از چند ماه دوباره می بینیم که نه تنها هیچ اتفاق جدیدی رخ نداده که وضع بدتر هم شده است. در نتیجه باز هم تقاضای پول بیشتری می‌کنند. پول در سیاست رسمی ما مثل آب دریا است که هر چه بخوری تشنه‌تر می‌شوی و نه سیراب.
عبدی با بیان این نکته که صداوسیما در برابر فضای مجازی فاقد حداقل قدرت است، گفت: فضای مجازی یک دریای بیکران است که آدم‌ها در آن با گرایش‌های مختلف و کمترین هزینه محتوا تولید می‌کنند. چگونه ممکن است صداوسیما بتواند وارد این ماجرا شود و موفقیتی کسب کند؟ در مصوبه مجلس معنای کلمه نظارت مشخص نیست و بیشتر می‌خواهند فضای مجازی را محدود و تبدیل به شعبه‌ای از صدا و سیما کنند. نظارت بر فضای مجازی ربطی به صداوسیما ندارد و هدف این مصوبه جلوگیری از آزادی بیان است.
اینکه در نهایت تعرفه اینترنت در سال آینده گران خواهد شد یا نه مشخص نیست اما احتمال نظارت صدا و سیما بر فضای مجازی بدون شک به معنای انحصار بیشتر خواهد بود که نه به نفع این سازمان است و نه فرهنگ کشور.
سایر اخبار این روزنامه
خطیب‌زاده در نشست خبری:
تماسی با آمریکا درباره برجام نداشتیم
محمد یوسفی آرامش
هنر خود تحریمی با FATF
تاخیر در تصویب لوایح FATF
بازی سیاسی یا مصلحت ملی؟
مصوبه اخیر مجلس در خصوص افزایش حق السهم دولت از اپراتور‌های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی چه تبعاتی دارد؟
معادله چند وجهی اینترنت، اپراتورها و صدا و سیما
فرمانده عملیات مدیریت کرونا در تهران اعلام کرد
بیشترین نیاز به واکسن کرونا در تهران
چرا رمز ارزها در شرایط کنونی برای اقتصاد ایران ضروری است؟
تبعات حذف معاملات رمزارز از صرافی‌ها برای اقتصاد
«ابتکار» وضعیت بازار خودرو در سال آتی را بررسی کرد
رکود مهمان شب عید بازار خودرو
رئیس قوه قضائیه:
دولتمردان وظیفه دارند دسترسی مردم به کالاهای مورد نظرشان را تسهیل کنند
حسن روحانی:
سال آینده سال غلبه بر ویروس کرونا است
وزیر کشور دستور شروع فرایند انتخابات شوراها را صادر کرد
آخرین وضعیت پرونده «درگیری نماینده مجلس با سرباز»
جهانگیری:
پول و زمین دو کانون اصلی سوء استفاده و فساد هستند
