فقیرشدن ایرانیان در دولت قبل!

آرمان: چه اتفاقی افتاد که بنیه اقتصادی خانواده‌ها ضعیف شد؟ این پرسشی است که مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور در همایش «رشد اشتغالزا، چالش‌ها و راهکارها» به طور مبسوط به آن پاسخ داده است. ایرانیان یک دهه سخت اقتصادی را پشت سر گذاشته‌اند که مواردی مانند منفی بودن رشد اقتصادی، تورم لجام گسیخته و ناهمسان بودن درآمد و هزینه خانوار‌ها خود را در افزایش فقر نشان داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد ایرانیان در سال‌های اخیر نسبت به قبل فقیر‌تر شده‌اند و هر چند در دولت یازدهم با اتخاذ سیاست‌هایی سعی شده این فقر تا حدی جبران شود، اما این دولت تنها در حال تلاش برای رساندن وضعیت فقر و رفاه اجتماعی به نیمه اول دهه ۸۰ است. مجموع این وضعیت باعث شده مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور عنوان کند: «بنیه اقتصادی خانوارها ضعیف شده به گونه ای که حتی توان پس انداز برای سال‌های آینده وجود ندارد.» مسعود نیلی البته یافته‌های دیگری هم دارد که آنها را در همایش «رشد اشتغالزا، چالش‌ها و راهکارها» ارائه کرده است. روند مثبتی که ادامه نیافت مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور به روند شاخص تولید ناخالص داخلی سرانه کشور از اوایل دهه ۸۰ اشاره کرد و گفت: این شاخص در سال‌های اولیه نیمه دوم دهه ۸۰ حدود ۳/۵ درصد بود که بعد از آن با دو دوره رشد منفی مواجه شد، به طوری که در سال‌های ۹۱ و ۹۲ همزمان با تحریم‌های جدید این رشد به شدت کاهش یافت، اما بعد از آن شاهد افزایش ملایم شاخص تولید ناخالص داخلی سرانه بودیم. نیلی با تاکید بر اینکه تولید ناخالص داخلی سرانه کشور در سال ۸۶ معادل ۳/۵درصد بود، ادامه داد: اگر روند مثبت این نرخ تداوم می‌یافت در سال ۱۴۰۰ تولید ناخالص داخلی سرانه کشور تقریبا به دو برابر این میزان می‌رسید و می‌توانست بسیاری از مشکلات اقتصادی و اشتغال را رفع کند.او افزود: اگر روند رشد این شاخص از نیمه دهه ۸۰ ادامه داشت، نرخ شاخص تولید ناداخلی سرانه در حال حاضر ۵/۱برابر بیش از نرخ فعلی بود، اما متاسفانه طی ۱۰ سال گذشته هزینه سنگینی بابت رشد منفی اقتصادی پرداخت کردیم و در حال حاضر آثار این شرایط در وضع اقتصادی خانوارها مشاهده می‌شود. نیلی اظهار کرد: با تحمیل هزینه‌های سنگین اقتصادی به کشور طی یک دهه اخیر متاسفانه آثار آن در وضعیت رفاه خانواده‌های روستایی و شهری نمود پیدا کرده است و رفاه خانوارها از سال ۸۷ هم در بخش روستایی و هم در بخش شهری روند نزولی داشته است. بنیه اقتصادی خانوار‌ها ضعیف شده او با بیان اینکه درآمد خانوارها در سال ۹۳ تقریبا معادل درآمد اوایل دهه ۸۰ است، گفت: این آمار نشان می‌دهد بنیه اقتصادی خانوارها ضعیف شده به گونه ای که حتی توان پس انداز برای سال‌های آینده وجود ندارد. دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران شرایط فقر در دهک‌های پایین جامعه را غیرقابل قبول عنوان کرد و افزود: متاسفانه عمده فقرای ما در بین جمعیت شاغل و بازنشسته کشور هستند و بخش بسیار کمی از این افراد در قشر بیکار جامعه است. بنابراین موضوع مهمی که همزمان با شغل باید مدنظر قرار گیرد، موضوع سطح درآمد خانوارها است. نیلی با تاکید بر ضرورت دستیابی به رشد اقتصادی بالا، مستمر، اشتغالزا و فراگیر گفت: موضوع اقتصاد در دو قالب نوسانات کوتاه‌مدت و تحولات بلندمدت قابل پیش‌بینی و ارزیابی هستند، بنابراین وقتی در خصوص رشد اقتصادی صحبت می‌کنیم بررسی تحولات بلندمدت مدنظر است. مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی اشتغال را همچون گذشته یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی کشور عنوان و اظهار کرد: موضوع اشتغال از آنجایی به عنوان مهم‌ترین مشکل اقتصادی کشور مطرح می‌شود که موج جمعیتی زیادی از دهه ۶۰ به یکباره طی سال‌های اخیر متقاضی شغل شدند و در عین حال اقتصاد کشور نتوانست به تقاضای این متقاضیان پاسخ دهد؛ از طرفی آموزش‌های عالی توسعه پیدا کرد و نرخ مشارکت در سال‌های آینده نیز با روند فعلی افزایش خواهد یافت. او ادامه داد: ورود موج زیادی از متولدین دهه ۶۰ به بازار کار در اواخر دهه ۸۰ موجب شد تا ۳۵ درصد از جمعیت جوان کشور بین ۱۵ تا ۳۴ سال باشند در حالی که طی سال‌های ۸۴ تا اوایل دهه ۹۰ خالص ایجاد اشتغال افزایش پیدا نکرد. نیلی با اشاره به اینکه جمعیت شاغل کشور در سال ۸۴ حدود ۲۰ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بود، توضیح داد: این میزان در سال ۹۱ نیز ثابت ماند، طوری که باید گفت خالص ایجاد اشتغال در این هفت سال تقریبا صفر بود. همزمان با نیروی انباشت و متقاضی شغل شاهد ورود متقاضیان جدیدالورود به بازار کار بودیم و این موضوع منجر شد تا پدیده بیکاری بحرانی شود. دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی را دو عارضه بیکاری عنوان کرد. نیلی با بیان اینکه برای مواجهه با پدیده بیکاری باید در مقیاس‌های بزرگ نسبت به ایجاد اشتغال اقدام شود، به عملکرد دولت یازدهم در حوزه اشتغالزایی اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه طی یک دهه گذشته سالانه تقریبا ۸۰ هزار جویای شغل وارد بازار کار شدند، از پاییز ۹۳ با یک موج قابل قبول ورود متقاضیان شغل به بازار کار مواجه شدیم، طوری که طبق آمارهای رسمی یک میلیون و ۴۲۲ هزار نفر در یک سال منتهی به تابستان ۹۳، ۸۷۲ هزار نفر منتهی به بهار ۹۴، یک میلیون و ۳۸۲ هزار نفر در ۱۲ ماه منتهی به تابستان ۹۴، ۸۶۱ هزار نفر در یکسال منتهی به پاییز ۹۴، ۵۱۵ هزار نفر در ۱۲ ماه منتهی به زمستان سال ۹۴، یک میلیون و ۲۴۵ هزار نفر در یکسال منتهی به بهار سال جاری و یک میلیون و ۲۳۰ هزار نفر در یکسال منتهی به تابستان سال جاری وارد بازار کار شدند.