روزنامه خراسان
1400/01/23
طراحی آمریکایی برای اجلاس استانبول
آخر همین هفته اجلاس پر سر و صدای استانبول برای افغانستان قرار است آغاز به کار کند. مدتی قبل، نامه ای از وزیر خارجه آمریکا به محمد اشرف غنی در اختیار رسانه ها قرار گرفت که طرف آمریکایی، با لحنی دستور گونه، از حکومت افغانستان خواسته بود در اجلاس استانبول شرکت و در خصوص تقسیم قدرت به صورت 50-50 با طالبان مذاکره کند. در آن نامه همچنین گفته شده بود که اجلاس استانبول با حضور کشورهای همسایه افغانستان برگزار خواهد شد. این گونه شد که تبلیغات زیادی به راه افتاد تا اجلاس استانبول را هم وزن اجلاس بن قلمداد کنند و مدعی شوند که در این اجلاس، تغییراتی بنیادین در ساختار حکومت افغانستان به وجود خواهد آمد. اما به نظر نمی رسد که در استانبول، اتفاق ویژه ای روی دهد تا پرونده صلح افغانستان، در ایستگاه پایانی خود قرار گیرد. عمده ترین دلیلی که برای این ادعا وجود دارد این است که تا این لحظه، اجلاس استانبول نتوانسته وزنی برابر با اجلاس بن پیدا کند. در واقع، عوامل مهمی که می‌تواند در ایجاد تغییرات بنیادین در ساختار حکومت افغانستان نقش داشته باشد، تا این لحظه در استانبول مجتمع نشده است. اگر قرار باشد در ترکیه، نظام حکومتی افغانستان دستخوش تغییر شود، چهار عامل مهم، باید به صورت کامل در کنار یکدیگر وارد عمل شوند و حتی یکی از این عوامل، اگر نقش ایفا نکند، نمی‌تواند تاثیری بر وضعیت کنونی بگذارد. این چهار عامل عبارت اند از؛ دولت افغانستان، رهبران سیاسی خارج از حکومت، طالبان و اجماعی از کشورهای ذی مدخل در افغانستان (آمریکا به عنوان یکی از این کشورها دارای نقش است). تا این لحظه، طالبان و رهبران احزاب و جریان های سیاسی غیر حکومتی، از اجلاس استانبول استقبال کرده اند. اما از دو ضلع دیگر (حکومت افغانستان و کشورهای همسایه) خبری نیست. کشورهای تاثیر گذار بر وضعیت افغانستان همچون روسیه، ایران، چین و... تا این لحظه، به دلیل رویکرد تک محورانه آمریکا، حاضر نیستند در فرایندی که کنترل و مدیریت آن به دست آمریکایی ها باشد، در حد یک ناظر و تایید کننده اقدامات آمریکا حضور پیدا کنند. آن ها به دنبال کنشگری فعال و تاثیر گذار در افغانستان هستند و تلاش دارند تا شرایط را به گونه ای مدیریت کنند که تدبیر صلح افغانستان، در انحصار آمریکا نباشد. در نظر کشورهای همسایه افغانستان، اجلاس استانبول، طرحی آمریکایی است که منافع آمریکا را تامین و کشورهای همسایه افغانستان را درگیر مشکلات جدید خواهد کرد به همین دلیل تا این لحظه استقبال چندانی از آن نشده است. از سوی دیگر، غنی و همکارانش در حکومت افغانستان دریافته اند که هر اجلاسی و هر گفت وگویی، در نهایت باید با آن ها به نتیجه برسد و با استفاده از این مطلب، مدام در حال خرید زمان هستند تا گفت وگوهای صلح، تا پایان زمان رسمی دوره ریاست جمهوری غنی به درازا بکشد. هرچند حکومت افغانستان، با ارائه طرح انتخابات زودهنگام، احتمالا در استانبول حضور خواهند یافت اما کسانی را به ترکیه خواهند فرستاد که فاقد صلاحیت لازم برای تصمیم گیری باشند. اگر قرار باشد استانبول، محلی برای تغییر ساختار حکومت باشد، شخص غنی به عنوان رئیس جمهور باید در آن حضور یابد و تا این لحظه، چنین تصمیمی گرفته نشده است. اکنون با جدی گرفته نشدن اجلاس استانبول توسط حکومت افغانستان و کشورهای همسایه، عملا امکان تبدیل شدن استانبول به بن دوم فراهم نیست. البته رسانه‌های نزدیک به آمریکا و نیز رهبران جریان های سیاسی مخالف دولت افغانستان، تلاش رسانه ای وسیعی را برای مهم نشان دادن اجلاس ترکیه در دستور کار قرار داده اند اما آن ها هر کدام به دنبال اهداف مشخص دیگری هستند.آمریکا به خوبی می‌داند که در استانبول اتفاقی نخواهد افتاد اما ایجاد شور و هیجان در ترکیه، شاید بتواند گره کور مذاکرات قطر را به شکلی باز کند و بن بست دوحه شکسته شود. همچنین رهبران سیاسی مخالف دولت افغانستان هم امید دارند با حضور قدرتمندتر در استانبول، در طرح آمریکا برای صلح افغانستان تغییری ایجاد کنند.آن ها خواهان یک سهم 30 درصدی از قدرت هستند و توقع دارند که بتوانند ترکیب تقسیم قدرت به صورت مساوی میان دولت افغانستان و طالبان را دستخوش تغییر کنند و زمینه حضور خود در حکومت بعدی را فراهم آورند.
سایر اخبار این روزنامه
10 پیشنهاد برای سرمایه‌گذاری چین در خراسان رضوی
7 دقیقه وحشت‌آفرین در مریخ
راز مهره‌چینی عطاران
تروریسم هسته ای علیه نطنز
چگونه خانه را برای آمدن ماه‌مبارک رمضان آماده کنیم؟
ماجرای باغ‌وحش فساد حسن رعیت
طراحی آمریکایی برای اجلاس استانبول
موج سیاه کرونا در راه
اتحاد فیلیپ و الیزابت برای تاراج نفت ایران
شکست طلسم حلقه اتصال 3 کریدور
60 دقیقه چالش با دهقان
