چرا نمایش خیابانی چندان که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد؟ بی‌مهری به تئاتر خیابانی

گروه فرهنگ و هنر – نمایش خیابانی همیشه جزو دسته‌ای از تئاترها بوده که چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اما حالا در روزگار کرونا، کارکرد این گونه نمایشی بیش از پیش مشخص شده است. همین موارد سبب شده تا اهالی تئاتر خیابانی نسبت به بی‌توجهی‌ها واکنش نشان دهند.
نمایش خیابانی در مقایسه با دیگر گونه‌های هنری این امتیاز را دارد که می‌تواند بدون واسطه با تماشاگر خود رو‌به‌رو بشود. نمایشگر خیابانی قرار نیست در سالن اجرا به انتظار بنشیند. او به دل ماجرا می‌زند و مخاطب را به سوی خود می‌کشاند. اما اهالی تئاتر خیابانی دغدغه‌های بسیاری دارند که همچنان برطرف نشده‌اند. چند روز پیش بیش از ۲۸۰ هنرمند معترض تئاتر خیابانی در اعتراض به ناعدالتی‌ها و وضعیت نامناسب این حوزه از تئاتر به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نامه نوشتند. در بخش‌هایی از این بیانیه، اعتراض هنرمندان به رعایت نشدن مفاد اساسنامه در ساختار کانون تئاتر خیابانی، نبود ساماندهی جشنواره‌های تئاتر خیابانی کشور، نابرابری منزلت تئاتر خیابانی و صحنه‌ای و عدم چرخش نخبگان و هنرمندان تئاتر خیابانی در امر داوری و انتخاب آثار، نبود سیاستگذاری صحیح و ترسیم چشم‌انداز تئاتر خیابانی و تبعیض در برخورداری برخی جشنواره‌ها از حمایت‌های مالی اداره کل هنرهای نمایشی، نبود شورای مشورتی در تصمیم‌گیری‌های تئاتر خیابانی و همچنین پاسخگو نبودن مدیران تئاتر خیابانی و ایجاد مافیا و ترویج بی‌اخلاقی در فضای جشنواره‌ها اشاره شده بود. در میان نام‌های هنرمندان تئاتر خیابانی معترض، برخی چهره‌های شناخته شده و برگزیده‌های جشنواره‌های ملی و بین‌المللی و دبیران همایش‌ها و جشنواره‌ها و همچنین برخی از پیشکسوتان تئاتر خیابانی به چشم می‌خورد که به شرایط موجود و وضعیت نابسامان تئاتر خیابانی اعتراض خود را عنوان کردند.
ژاله کاظمی، بازیگر و کارگردان تئاتر خیابانی که نام او میان معترضان به وضعیت کنونی است، می‌گوید: تئاتر خیابانی به لحاظ مالی کم‌بضاعت‌ترین بخش تئاتر است درحالی‌که گروه‌های خیابانی هم مانند دیگر گروه‌ها برای اجرای نمایش‌هایشان وقت و انرژی می‌گذارند اما همیشه کمترین بودجه را دریافت می‌کنند. او با تاکید بر اینکه تئاتر خیابانی نباید محدود به جشنواره شود بلکه باید بر اجرای عمومی تمرکز کند، می‌افزاید: واقعا نیازی به این همه جشنواره پروری نبود. می‌شد به هر شهری متناسب با ظرفیت آن بودجه‌ای برای تولید و اجرای عمومی نمایش خیابانی بدهند. چراکه به اندازه کافی جشنواره‌های معتبر در تئاتر خیابانی داریم و نیازی به افزودن جشنواره‌های تازه نیست. در این وضعیت دیده‌ایم چقدر اتفاقاتی غیر حرفه‌ای رخ می‌دهد مثل اینکه یک نفر با چند اسم گوناگون یک اثر نمایشی را در چندین جشنواره شرکت می‌دهد تا از همه آنها کمک هزینه بگیرد. جشنواره پروری، فرصتی است برای مدیران ما که بیلان کاری بدهند و بگویند در دوره خود این تعداد جشنواره در این تعداد استان برگزار کردند.
او در پاسخ به این پرسش که چرا مسائل خود را از راه گفت‌وگو با مدیران هنری مطرح نمی‌کنید؟ توضیح می‌دهد: صدای ما را بریده‌اند. متاسفانه مسئولان ما شرایط را می‌بینند. من به عنوان یکی از اعضای هیات مدیره انجمن نمایشگران خیابانی خانه تئاتر در جریان مسائل تک تک اعضای انجمن هستم، چگونه ممکن است مسئولان نمایشی ما از وضعیت تئاتر خیابانی بی‌خبر باشند. آنان ترجیح می‌دهند خود را به خواب بزنند. اصولا مدیران ما نه تنها در فضای تئاتر که در دیگر حوزه‌ها هم بیشتر به دنبال دریافت حقوق کارمندی خود هستند و دغدغه‌ای برای حل مشکلات تئاتر ندارند.


اما سامان خلیلیان، مدیر دفتر تئاتر خیابانی، این اعتراض‌ها را رد می‌کند. او برخی از اعتراض‌های مطرح شده را غرض‌ورزانه دانست و گفت: در پاسخ به دوستانی که معتقدند در اداره کل هنرهای نمایشی برای تئاتر خیابانی ریل‌گذاری نداریم، باید بگویم ریل‌گذاری ما مشخص است و می‌توان رشد یا رشد نیافتگی این حوزه را در سال‌های اخیر ارزیابی کرد همچنانکه اهداف تئاتر خیابانی مشخص است ولی نکته مهم این است که ما برای شخص کار نمی‌کنیم. قرار نیست ریل‌گذاری ما برای اشخاص خاصی باشد. ضمن اینکه من به عنوان مدیر کانون تئاتر خیابانی قرار نیست خودسرانه کاری کنم بلکه همه تصمیم‌گیری‌ها با مشورت و همفکری اداره کل و انجمن هنرهای نمایشی است.
خلیلیان تاکید کرد: برنامه‌ریزی ما کلان و سیاستگذاری‌مان کشوری است و برنامه‌های ما بر اساس مطالبات شخصی افراد نیست ولی منظور این دوستان مطالبات شخصی است و از آنجا که اقدامات ما در راستای مطالبات آنان نیست، چنین مباحثی را مطرح می‌کنند.
این فعال تئاتر خیابانی با اشاره به اینکه اجراهای عمومی خیابانی به مدت 5 سال در تهران تعطیل بوده است، توضیح داد: ما این اجراها را احیا کردیم. تعطیلی آنها به دلیل نبود بودجه بود. وقتی پولی نمی‌دهند نمی‌توانیم تعهدی ایجاد کنیم ولی در این دوره با برگزاری برنامه‌هایی مانند تئاتر در خانه، جشنواره‌های آنلاین یا مجازی و ... تلاش کردیم از گروه‌ها حمایت کنیم. به هر حال باید بضاعت و شرایط را هم سنجید.
به هر روی احیای هرچه بیشتر تئاتر خیابانی آن هم در شرایط کرونایی که فعالیت سالن‌های تئاتر چندان مداوم نیست، می‌تواند چراغ تئاتر را روشن نگه دارد.
سایر اخبار این روزنامه
چرا نمایش خیابانی چندان که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد؟ بی‌مهری به تئاتر خیابانی محمدرضا ستاری مهندسی انحصار در صنعت خودرو ماهیت مذاکرات ایران و عربستان چیست؟ ریاض – تهران در مسیر تغییر معادلات منطقه افشای رازِ 400 ساله میدان نقش جهان و دلیل جهت‌گیری آن به سخن آمدنِ صفویه چرا احیای برجام با هجمه تندروهای داخلی و خارجی روبه‌رو شد؟ پایان بازی حمله کنندگان به مذاکره چرا لیست دریافت‌کنندگان واکسن کرونا اعلام نمی‌شود؟ یک واکسن کرونا و این همه جنجال «ابتکار» در گفت‌وگو با یک کارشناس ارتباط نرخ ارز با قیمت در سایر بازارهای دیگر را بررسی کرد جاده ناهموار قیمت خودرو رئیس قوه قضائیه: ارتش ولایی است روحانی در جلسه هیئت دولت: واکسن برای کل ملت رایگان است نماینده وزیر بهداشت: درخواست‌های متعددی از برخی کشورها برای واکسن ایرانی کرونا دریافت شده است بزرگترین خیانت تاریخ فوتبال با خنجر زهرآگین انگلیسی‌ها کودتا ۴۸ ساعته شکست خورد اتحادیه اروپا: روی موفقیت مذاکرات برجام متمرکز هستیم