شلیک به خودی


آفتاب یزد - رضا بردستانی: مردم به خیابان آمده اند، از تهِ دل شاد و راضی هستند، امیدوار شده‌اند به این که تحریم‌ها در حال فروپاشی است. آن‌ها به همین دلیل به «حسن روحانی» اعتماد کردند اما یک جای کار می‌لنگید چون دست دولت ایران و مردمی که به این دولت رای داده بودند، نبود؛ بدعهدی آمریکای ترامپ!
نخستین قسمت مستند «پایان بازی - رازهای مرد در سایه» از شبکه‌ی سوم سیما - همان شبکه‌ای که «گاندو یک و دو» را پخش کرد به نمایش در می‌آید. مستند روی برجام، رابرت مالی و یک موسسه استوار است: «گروه بین‌المللی بحران
‏/CRISIS GROUP». مستند به گونه‌ای تنظیم شده که مخاطب باور کند آن چه به نام برجام به خورد ایرانی جماعت داده شده، دستپخت یک اندیشکده‌ی آمریکایی اسرائیلی است که برادران راکفلر و جورج سورس از آن حمایت تام و تمام مالی می‌کنند اما همکلاسی باراک اوباما در هاروارد - رابرت مالی - همان مرد در سایه است همانی که از ۲۰۱۹ با دیپلمات‌های ایرانی در ارتباط است و بارها با آن‌ها به گفتگو می‌نشیند.
نخستین قسمت مستند «پایان بازی - رازهای مرد در سایه» حرف تازه‌ای ندارد؛ تقریبا همان‌هایی که در قالب‌های مختلف توسط دستگاه رسانه‌ای مخالفان برجام از تریبون‌های مختلف به سمع و نظر بخش‌هایی از مردم رسانیده شده از دو فصل گاندو تا نشست‌ها و مقالات و تیترهای آن چنانی. به قول فریدون مجلسی: «دخالت گروه بین‌المللی بحران و حضور رابرت مالی در این اندیشکده که مسئله‌ی غامض و پنهانی نیست که مثلا تازه کشف شده باشد.»


نخستین قسمت مستند «پایان بازی - رازهای مرد در سایه» با شادی مردم آغاز می‌شود و با شادی مردم به اتمام می‌رسد اما در این میانه کارشناسانی نظیر «خوش چشم» و «روزبه» که هر دو در حوزه‌ی سیاست خارجی تخصص دارند، بارها و بارها روی «متن برجام»، «عیناً شبیه متن برجام» و «۱۴ ماه قبل از امضاء برجام» تاکید چندین و چندباره می‌کنند.
در معرفی رابرت مالی روی «یهودی» بودن وی تاکید فراوانی می‌شود و ارتباط داشتن با مقامات اسرائیلی تا مخاطب به اصطلاح به نقطه‌ی جوش برسد. این مستند تقریباً ۲۰ دقیقه‌ای در حالی از شبکه‌ی سوم سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شود که تیم مذاکره‌ی ایرانی در مذاکرات وین به نتایج قابل قبولی دست یافته‌اند و هر حرکت اشتباهی می‌تواند مذاکرات را از مسیری که تا این لحظه پیموده منحرف سازد یا اساساً متوقف کند مسئله‌ای که به زعم گروهی، خواست یک جبهه و جناح سیاسی نیز به شمار می‌آید.
> واکنش‌ها و تحلیل‌ها
عصر ایران نخست به «سانسور» هاشمی رفسنجانی در این مستند واکنش نشان داده می‌نویسد: «مستند ضد مذاکراتی پایان بازی، هم زمان با مذاکرات برجامی وین از صداوسیما پخش شد، نکته قابل توجه در این مستند حذف حضور مرحوم هاشمی رفسنجانی در دیدار Crisis Group بود.»
هفت صبح می‌نویسد: «مستند پایان بازی و داستان اتم که هر دو پشت سر هم در پرمخاطب‌ترین ساعت روی آنتن شبکه سوم می‌روند یکبار دیگر در آستانه انتخابات توجه‌ها را به سوی تلویزیون ایران جلب کرده‌اند ولو با جنجال! درحالی که دیپلمات‌های ارشد ایرانی و اروپایی پای میز مذاکره نشسته‌اند تا شرایط را برای برگشت آمریکا و از سرگیری دوباره برجام بررسی کنند، شبکه سوم سیما در شب‌های گذشته به پخش دو مستند با دیدگاهی انتقادی نسبت به مذاکرات اقدام کرد که بیشتر بازتاب‌دهنده نقطه نظرات مخالفان برجام هستند.»
حسن روحانی رئیس‌جمهوری هم در جلسه هیئت دولت به ماجراهای مستند پایان بازی طعنه زد. او که درباره برجام حرف می‌زد گفته: «البته بعضی‌ها فیلم هم درست کردند که مال سال‌های گذشته است. روی دستشان باد کرده و پخش می‌کنند اینها با همان تفکرات قدیم هستند عیبی ندارد برای اینکه ماهیت خودشان را افشا می‌کنند. امروز همه می‌دانند راه حل برای معضل برنامه هسته‌ای ایران، اجرای توافق هسته‌ای است و برای همه روشن است برای پنج بعلاوه یک، اروپا، منطقه و برای همه روشن است. باید این توافق به خوبی اجرا شود.»
محمد جواد آذری جهرمی در صفحه تلگرام خود نوشت: تحریم چه اثری بر زندگی مردم گذاشت؟ مشخصا با آغاز دور اول تحریم‌ها، سفره مردم کوچکتر شده است، برجام با توقف فرآیند کوچک شدن سفره مردم، ترمیم گذشته را آغاز کرده است. رفتارهای ظالمانه دولت ترامپ و وضع فشار حداکثری اینگونه که در شکل فوق دیده می‌شود؛ مجددا بر زندگی مردم اثر مستقیم و منفی گذاشته است. دولت آمریکا و به ویژه ترامپ مدعی بود که فشارهای او برای حمایت از مردم ایران است اما مثل تمام دروغ‌های او، معیشت مردم ایران نشانه بود. تحریم بودن افتخار نیست همانگونه که تسلیم بودن هم افتخار نیست. مذاکرات هم جزیی از زنجیره مقاومت ملی ایرانیان علیه استکبار است که ان‌شاالله با هدایت رهبر معظم انقلاب (حفظه‌الله) و تلاش تیم مذاکره‌کننده به سرانجام مطلوب ملت ایران خواهد رسید. توصیه می‌کنم پس از «پایان بازیِ» مدیران صداوسیما، این متن را چند بار بخوانند شاید متوجه بازی‌شان با سفره مردم بشوند.
آذر منصوری قائم مقام دبیرکل حزب اتحاد ملت هم نوشت: بازی بی‌پایان و گاندو می‌سازند تا بار دیگر نشان دهند، هیچ تعهدی به اصول ولوازم سیاست عزت، حکمت و مصلحت و منافع ملی ندارند که اگر داشتند باید می‌پذیرفتند که همه قوا، نهادها و تریبون‌های رسمی باید پشتیبان دستگاه رسمی سیاست خارجی ایران باشند.
واکنش حسام‌الدین آشنا به پخش مستند «پایان بازی» مثل همیشه در قالب کدها و کنایه‌ها مطرح می‌شود، مشاور فرهنگی رئیس جمهور می‌نویسد: «اعتدال بی‌طرفی در نبرد حق و باطل نیست چرا که حق عین عدل است و باطل چیزی جر افراط و تفریط نسبت به حق نیست. جوجه‌های نفوذی را آخر بازی می‌شمارند. لطفا منبع مطلع را مطلع بفرمایید. مستند «پایان بازی» روایتی خاص و عموما ضد دولت ایران از مذاکرات ارائه می‌کند. شبیه به همان نگاهی که در سریال گاندو وجود داشت. »
معاون اول رئیس‌جمهور در توییترش نوشت: حمله به تیم مذاکره‌کننده و دکتر ظریف در شرایطی که در حال مذاکراتی تا این حد حساس هستیم، مثال شلیک به پای خود است. رقابت انتخاباتی به هر قیمتی سیاست نیست. به مصالح ملی ایران فکر کنید و
صبور باشید.
عباس عبدی نیز می‌نویسد: تصور کنید یک مسابقه فوتبال برای بردن جایزه ده میلیاردی در محله‌ی حاشیه شهر برگزار شده. متاسفانه بازی داور و ناظر بیطرف ندارد. این بازی چگونه خواهد بود؟ جز دعوا و زیان؟ این تصویر بازی سیاست در ایران است. بدون داوری و مسئول و ناظر و بدون نتیجه مفید. اول داور، بعد بازی.
> باید به برخی که این گونه می‌اندیشند حق داد!
فریدون مجلسی دیپلمات اسبق در گفت و شنودی کوتاه به آفتاب یزد می‌گوید: «حق می‌دهم که بعضی‌ها با اصولگرایی و تعصباتی که بر مبنای عقایدشان دارند بیاندیشند و نظر خود را اعلام کنند. اما نسبت به صداقت کسانی که متعصبانه فریاد می‌کشند تردید دارم. چقدر از این‌ها بر اساس اعتقاد شخصی می‌گویند ولو اینکه اعتقاد غلط باشد؟!»
> مسئله‌ی محرمانه‌ای نیست
مجلسی اظهار می‌دارد: «یعنی اینکه آقای رابرت مالی در موسسه بحران بوده باشد مسئله پنهانی که نیست مسئله علنی است. اینکه هدف ایشان ترجیح دیپلماسی به جنگ است در این هم تردیدی نیست در اینکه در داخل سیستم خود جمهوری اسلامی هم قطعا دو تفکر در مقابل هم قرار دارد هم شکی نیست.»
> دیپلماسی یعنی درک متقابل
این دیپلمات اسبق ضمن تایید این نکته که: «منظور از دیپلماسی و مذاکره این است که بنشینند و خواسته‌های یکدیگر را درک کنند» ادامه می‌دهد: «در تبادل نظر هر کدام خود را به حق می‌داند. حق یک امر قاطع نیست در برابر حقوق حتی حقوق ملی و اجتماعی با حقوق متفاوت از منظر دیدگاهی مواجه هستیم که آن‌ها هم در بعضی زمینه‌ها به همان اندازه حق دارند. وقتی این دو حق با هم تلاقی می‌کند ناچار طرفین باید به یک برآوردی رضایت دهند که بتوانند بدون ستیز و توسل به جنگ و نظامی‌گری مسئله خود را حل کنند.»
> بایدن گفته بود با دولت نه بلکه با حاکمیت مذاکره می‌کند
مجلسی خاطرنشان می‌کند: «قبلا هم گفته بودم دیگر بایدن با دولت ایران مذاکره‌ای نخواهد کرد. الان هم بر همین عقیده هستم. گروهی که اکنون در حال مذاکره‌اند دارند با حاکمیت ایران مذاکره می‌کنند واگرنه چهار ماه بیشتر به پایان دولت نمانده و دولت بعدی هم از طرف خودش به تنهایی در قالب قوانین ایران توانایی این را ندارد که تعهدی را به عهده گیرد همان طور که اصل برجام با موافقت اصولی حاکمیت تصویب شد و بعد مدعی پیدا کرد اکنون هم مذاکرات با تصمیم قبلی و قاطع حاکمیت دارد صورت می‌گیرد و کسانی که در برابر آن ایستاده‌اند ماموریت دیگری دارند!»
> وقتی مذاکره‌کنندگان هسته‌ای هم در «مدار» صداوسیما نیستند
مصطفی داننده در عصر ایران می‌نویسد: در حالی که مذاکره‌کنندگان ایرانی در وین اتریش در حال مذاکره با طرف‌های برجام هستند، از شبکه سه تلویزیون مستندی با نام «پایان بازی» پخش شد. مستندی که سراسر علیه برجام، مذاکرات هسته‌ای و ظریف وزیر امور خارجه بود. اینکه چرا در زمان مذاکره که اتفاقا خبرهای خوبی هم از آن به گوش می‌رسد، تلویزیون دست به پخش مستندهایی این چنین می‌زند، تنها یک دلیل خاص دارد. آنهم اینکه تلویزیون به صورت رسمی تبدیل به رسانه رسمی جریانی شده است که به هیچ وجه مذاکره و گفت‌وگو را دوست ندارد.
به زبان ساده می‌توان گفت که ظریف و تیم مذاکره‌کننده در مدار تلویزیون نیستند و باید تیرهایی که از داخل ایران به سمت آن‌ها در زمان مذاکره پرتاب می‌شود، تحمل کنند. تلویزیون به ویژه دو شبکه سه و افق، به شدت حرف‌هایی را می‌زنند که جریانی خاص در مجلس و خارج از آن می‌زنند و از تکرار مجدد برجام وحشت دارند. دلیل این وحشت چیست؟ تکرار برجام چه ضرری برای آن‌ها دارد؟ مگر نه اینکه هم زبان شدن ایران و آمریکا در مورد برجام، سروسامانی به اقتصاد ایران می‌دهد؟ مگر نه اینکه با احیای برجام، قیمت دلار با کاهشی عجیب و غریب روبرو خواهد شد؟ وحشت اما به خاطر از دست رفتن رویای جریانی است که در آرزوی رسیدن به ریاست جمهوری در سر دارد و فکر می‌کند به ریاست قوه مجریه نزدیک‌تر از هر زمانی است.
این جریان‌ها بهتر از هرکسی می‌دانند که سرپاشدن برجام چه کمکی به اقتصاد فشل این روزهای ایران می‌کند اما دوست دارند، صبر کنند تا نام یکی از خودشان از صندوق بیرون بیاید و بعد سرفرصت پای مذاکره با آمریکا بنشینند، توافق کنند و برجام را تبدیل به سندی افتخارآمیز برای خود کنند. در زمان مذاکرات هسته‌ای در زمان سعید جلیلی و حتی علی لاریجانی در دولت احمدی‌نژاد هیچگاه شاهد پخش مستندهایی از این جنس نبودیم. هرچه بود، حمایت بود و حمایت. مطمئن باشید اگر الان کسی مثل جلیلی یا قالیباف رئیس جمهور بود و به صورت مستقیم وارد مذاکره با آمریکا می‌شد، همان‌هایی که مستند علیه ظریف ساختند، مدح‌نامه‌ای له مذاکره‌کنندگان ایران می‌ساختند که گوش فلک را کر می‌کرد.
سیاست، دنیای اتفاق‌های عجیب و غریب است و امکان دارد احیای برجام، باعث شود تا دوباره کسانی که موافق باز شدن درهای ایران به روی کشورهای جهان هستند با رای مردم، ریاست جمهوری را در اختیار بگیرند. دیدن رفتار برخی جریان‌های سیاسی و البته تلویزیون نشان می‌دهد که شاید راست می‌گفتند که عده‌ای در ایران از برنده شدن بایدن ناراحت هستند و دل‌شان برای ترامپ تنگ شده است. بهتر است تیم مذاکره‌کننده بدون توجه به خنجرهای تلویزیون، کار خود را انجام دهد و به نفع مردم به توافقی برسد که مشکلات کشور را حل و اقتصاد را سامان دهد. در روزهای مانده از دولت روحانی هم می‌شود کارهای بزرگ کرد.
سایر اخبار این روزنامه
پاسخ رئیس صندوق بازنشستگی استان یزد به اعتراض بازنشستگان فرهنگی سرمایه‌ام مرده! سیاه‌ترین روز بهشت زهرا (س) سوء‌استفاده از سهمیه واکسن پاکبانان به اردکان یزد رسید نحوه آموزش عمومی به پیش از کرونا باز می‌گردد؟ شلیک به خودی در وین چه می‌کنیم؟! نگرانی معاون مطبوعاتی از عدم تامین کاغذ روزنامه‌ها رشد اقتصادی جهانی در گرو واکسیناسیون کشورهای عقب افتاده ببخشید، نوبت ما کِی می‌رسد؟ بازار آشفته یا آشفته بازار آیین ایستادن کنار قربانی آیا باید از سیف الاسلام قذافی حمایت کرد؟ توضیح گروه کارخانجات شیشه اردکان در مورد یک یادداشت حمله «گاز انبری» دولت و مجلس به روزنامه‌ها آقای رئیس جمهور! از قیمت ماهی و میگو خبر دارید؟ هزینه دورزدن تحریم‌ها بیش از 400 میلیارد دلار ادعایی! از شیخ حسین انصاری راد رسیدیم به احسان ارکانی فروردین تورم‌زده دربرابر رقبا سرافرازیم در برابر مردم شرمنده تعمیق همگرایی منطقه‌ای میان ایران و روسیه کرونا و بی‌اعتنایی به مرگ افسردگی ناشی از کرونا توضیحات روابط عمومی مجلس درباره یک قانون