وزیر ژاپنی فرستاده آمریکا است؟

ژاپنی‌ها خوشنام هستند و این می‌تواند برگ برنده‌ی آن‌ها به شمار آید. علی بیگدلی ضمن اشاره به این موضوع، سفر وزیر امور خارجه ژاپن به تهران را مهم و در آینده‌ی پیش روی مذاکرات ایران و طرف‌های مقابل از جمله آمریکا، تاثیرگذار ارزیابی می‌کند اما معتقد است هیچ جایگزینی برای مذاکرات رو در رو و بدون واسطه در دنیای دیپلماسی وجود ندارد!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: دیدار با «توشیمیتوسو موته‌گی»، وزیر خارجه ژاپن اگرچه می‌تواند آخرین دیدار در کسوت وزیر امورخارجه برای ظریف تلقی شود اما جهان سیاست همچنان با چالش‌ها و فراز و فرودها به راه خود ادامه خواهد داد. رئیس جمهور روابط ایران و ژاپن را خوب و دوستانه توصیف کرده، ضمن تاکید بر ضرورت توسعه و تعمیق روابط دو کشور در همه زمینه‌ها به ویژه روابط اقتصادی و تجاری، می‌گوید: برای جمهوری اسلامی ایران، ارتباط با ژاپن و توسعه و تعمیق روابط و مناسبات دوجانبه از اهمیت بالایی برخوردار است. در این دیدار البته رئیسی خاطرنشان می‌سازد که: «ایران با اصل مذاکره مشکلی ندارد.» وزیر خارجه ژاپن در دیدار با علی شمخانی بر این نکته پافشاری می‌کند که: «برای احیای برجام، آمریکا باید دست از زیاده‌خواهی بردارد.»
> ژاپنی‌ها با پرچم صلح راهی خاورمیانه شده‌اند
علی بیگدلی استاد تاریخ دانشگاه ضمن مهم ارزیابی کردنِ سفر وزیر امورخارجه‌ی ژاپن، اهمیت این سفر را این گونه تشریح می‌کند: این امر به چند دلیل است اولا ژاپن از خوشنامی برخوردار است که می‌تواند به همه کشورهای درگیر منطقه از جمله ایران برود مثلا مصر، اسرائیل و عربستان. مسئله دوم این است که اکنون رقابتی بین چین و ژاپن برای تسخیر بازارهای خاورمیانه به وجود آمده است. شاید ژاپن احساس می‌کند اکنون در این زمینه از چین عقب افتاده است. مسئله سوم این است که ژاپن حدود ۹۰ درصد از انرژی‌اش را از خلیج فارس تامین می‌کند و امنیت این منطقه بسیار برایش اهمیت دارد. مسئله چهارم هم مقامات ارشد آمریکایی از ژاپنی‌ها خواستند که مقامات ایرانی را به ادامه مذاکرات برجامی تشویق کنند.


> در دیپلماسی جایگزینی برای مذاکرات رو در رو وجود ندارد
این استاد دانشگاه در واکنش به این موضوع که آمریکایی‌ها خواهان مذاکرات رو در رو هستند و آیا وزیر امور خارجه ژاپن در این سفر به این موضوع یعنی مذاکره رو در رو اشاره خواهد کرد یا نه؟ می‌گوید: من به عنوان کارشناس پیشنهادم این است که ایران با آمریکا مستقیماً وارد مذاکره شود. قبلا هم آمریکا این پیشنهاد را داده بود اما ایران نپذیرفته است اما اکنون شرایطی است که فکر می‌کنم ایران باید مستقیماً با آمریکا وارد مذاکره شود و شرایط سخت داخلی خود را بپذیرد و شرایط منطقه‌ای را درک کند. ما تا کی می‌خواهیم نظام بین‌المللی را نادیده بگیریم و به دنبال اجرای آرزوها و قواعد خودمان باشیم. یکی از مشکلات ما در سیاست خارجه‌مان این است که ما بی‌اعتنا به مقررات بین‌المللی و پایبند به اصول خودمان هستیم. لذا یکی از وظایف اصلی وزیر امور خارجه ژاپن همین است که ایران را تشویق کند تا مقداری از سخت گیری‌های خود بکاهد و با آمریکایی‌ها مستقیماً وارد مذاکره شوند. به احتمال زیاد به همین جا هم ختم خواهد شد چون ایران در نقطه انتهایی حکمرانی‌اش قرار گرفته لذا راه دیگری ندارد که بخواهد از این درگیری‌ها فرار کند. دیگر راه تکراری هم وجود نخواهد داشت و باید با همین دولت بتوانیم مشکل را حل کنیم.
> ژاپن بازیگری متوسط؟!
بیگدلی ادامه می‌دهد: شرایط در منطقه الان به گونه‌ای خاص است باید سفر آقای نفتالی بنت را هم در نظر بگیریم که به آمریکا رفته و این مسئله مهمی است و با توجه به اینکه افغانستان آزاد شده و نیروهای نظامی و پایگاه‌های نظامی آمریکا در افغانستان تعطیل شده موقعیت به نفع ما تمام شده است. بنابراین ژاپن با توجه به محبوبیتی که دارد و در جناح‌بندی‌های بین‌المللی جانب هیچ کس را نگرفته می‌تواند در کشورهای این چنینی اثر خود را بگذارد. لذا در ایران هم بر خلاف سفر آبه شینزو به ایران این سفر به نظر می‌رسد با موفقیت‌های بیشتری همراه باشد چون ایران به دلیل شرایط بسیار سخت داخلی مجبور است از خود انعطاف بیشتری نشان دهد لذا اگر دولتمردان ما تابع یک خرد سیاسی باشند باید درک کنند که موقعیت ما، موقعیت بسیار حساسی است و بایستی تن به نرمش سیاسی بیشتری در این شرایط داد.
> چراغ سبز آمریکا به ایران به نمایندگی ژاپن؟
علی بیگدلی وزیر امورخارجه‌ی ژاپن را به نوعی، فرستاده‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا معرفی کرده می‌گوید: «قطعا همین طور است و باید بخشی از ماموریت آقای « توشیمیتسو موتگی» را به نمایندگی از آمریکایی‌ها و مسائل برجام و دیگر چالش‌های ایران و آمریکا مرتبط دانست. وی ادامه می‌دهد: هدایایی که ژاپنی‌ها بابت کرونا به ما دادند سبب شد مقداری ما را امیدوارانه‌تر به آینده نگاه دارد هرچند ممکن است این هدایا در نهایت با بخشی از اموال و دارایی‌های بلوکه شده‌ی ما جایگزین شود اما در هرحال قدم مثبتی در این راه برداشتند و فضای داخلی کشور کاملا برای این سفر مساعد بود و قطعا ژاپن با پیشنهاد آمریکا این سفر را انجام داده و ژاپن پرچم صلح را به سمت خاورمیانه بلند کرده و به نظر می‌رسد تا حدود زیادی این سفر موفقیت‌آمیز باشد.
> وزیر امور خارجه‌ی جدید ژاپن چهره‌ی خاصی نیست؟
بیگدلی وزیر جدید امورخارجه ژاپن را چهره‌ی خاصی نمی‌داند و می‌گوید: ژاپنی‌ها به لحاظ شرایط دینی، آئینی و سیاسی متفاوت از کشورهای زیادی هستند. مردم اطاعت‌پذیری دارند که بسیار پایبند به سربلندی و افتخار کشورشان هستند به همین دلیل بعد از جنگ جهانی دوم موفق بودند و به سرعت خصوصا در حوزه تکنولوژی رشد کردند. مهم‌تر از همه خوشنامی ژاپن است و شاید از همین اهرم هم بخواهند در منطقه برای رقابت با چین استفاده کنند.
ضرورت آزادسازی منابع ارزی ایران در ژاپن
رئیس جمهور روابط ایران و ژاپن را خوب و دوستانه توصیف کرد و با تاکید بر ضرورت توسعه و تعمیق روابط دو کشور در همه زمینه‌ها بویژه روابط اقتصادی و تجاری، گفت: برای جمهوری اسلامی ایران، ارتباط با ژاپن و توسعه و تعمیق روابط و مناسبات دوجانبه از اهمیت بالایی برخوردار است. به گزارش ایسنا، سید ابراهیم رئیسی روز یکشنبه در دیدار وزیر امور خارجه ژاپن با قدردانی از کمک‌های انسان دوستانه ژاپن برای مقابله با کرونا، ابراز امیدواری کرد که تداوم همکاری‌های دو کشور در این زمینه به ریشه کنی بیماری عالمگیر کرونا در دو کشور و جهان کمک کند. رئیسی در این دیدار با تاکید بر ضرورت آزادسازی منابع ارزی مسدودشده ایران در ژاپن خاطرنشان کرد: تاخیر در آزادسازی دارایی‌های ایران در بانک‌های ژاپنی توجیه‌پذیر نیست. رئیس جمهور در پاسخ به اظهارات وزیر امور خارجه ژاپن مبنی بر ضرورت و اهمیت اجرای برجام به عنوان یک توافق بین المللی، گفت: ایران به همه تعهدات خود در برجام پایبند بوده واین آمریکایی‌ها هستند که به تعهدات خود عمل نکرده و یک جانبه از این توافق بین المللی خارج شدند و تحریم‌ها را گسترش دادند. رئیسی با اشاره به اینکه اروپایی‌ها نیز بدنبال آمریکا از عمل به تعهدات خود در برجام سرباز زده اند، تصریح کرد: به طور طبیعی از کشوری که به تعهدات خود پایبند بوده باید تقدیر کرد و اگر کشوری از برجام خارج شده و به تعهدات خود عمل نکرده باید مورد مواخذه قرار بگیرد و آمریکایی‌ها باید به افکار عمومی جهان پاسخ دهند که چرا به تعهدات خود در برجام عمل نکرده و از این توافق بین المللی خارج شده اند. رئیس جمهور با تاکید بر اینکه ایران با اصل مذاکره مشکلی ندارد، تصریح کرد: با چه توجیهی تحریم‌های آمریکا علیه ملت ایران باید همچنان ادامه داشته باشد. رئیسی در بخش دیگری از این گفت و گو با اشاره به تحولات اخیر در افغانستان با استقبال از تلاش‌های ژاپن و دیگر کشورهای منطقه برای کمک به برقراری صلح و ثبات در افغانستان و منطقه، گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره از صلح و ثبات در افغانستان حمایت کرده و حمایت می‌کند البته معتقدیم که در افغانستان باید خود افغانستانی‌ها تصمیم بگیرند. رئیس جمهور با بیان اینکه دخالت بیگانگان باعث شده که مشکلات افغانستان ادامه داشته باشد، تاکید کرد: حضور آمریکایی‌ها در کشورهای منطقه از جمله افغانستان نه تنها امنیت‌ساز نبوده بلکه تهدید آفرین نیز بوده و امروز آمریکایی‌ها بعد از ۲۰ سال اعتراف می‌کنند که حضورشان در افغانستان اشتباه بوده است که بی‌تردید در آینده نزدیک در مورد دیگر کشورهای منطقه و همچنین خلیج فارس نیز شاهد این اعتراف خواهیم بود. رئیسی همچنین تامین امنیت آب‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را به نفع همه دانست و اظهار داشت: ایجاد هرگونه ناامنی در منطقه را برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی خطرناک می‌دانیم و با آن مخالفیم. رئیس جمهور با تاکید بر اینکه اگر قدرت طلبی به هر شکلی در دنیا شکل بگیرد، به نفع هیچ ملت و منطقه‌ای نخواهد بود، گفت: زورگویی آمریکایی‌ها، استقلال، آزادی و هویت ملت‌ها را تهدید می‌کند و مقابله کشورها با یکجانبه‌گری و یکه تازی قدرت‌های زورگو یک ضرورت است. «توشیمیتسو موتگی» وزیرامور خارجه ژاپن نیز در این دیدار با تبریک آغاز به کار رئیس جمهوری اسلامی ایران، بر توسعه و تعمیق روابط دیرینه دو کشور تاکید کرد و گفت: ایران و ژاپن از دیرباز روابط دوستانه و خوبی داشته‌اند و تردید ندارم که در دوره فعالیت دولت جدید نیز این روابط ادامه داشته و بیش از پیش توسعه خواهد یافت. وزیر امور خارجه ژاپن با تاکید بر تلاش این کشور برای برقراری صلح و ثبات در منطقه، گفت: توکیو همواره از برجام به عنوان یک توافق بین‌المللی حمایت کرده و بر این باور هستیم که احیای برجام به نفع همه بوده و می‌تواند به حل و فصل مشکلات از مسیر گفت‌وگو و مذاکره کمک کند. موتگی در ادامه با ابراز نگرانی از تحولات اخیر درافغانستان، بر ضرورت توقف خشونت و حفظ جان مردم تاکید کرد و گفت: توکیو از تلاش‌های دیپلماتیک کشورهای منطقه برای تحقق صلح و ثبات و آرامش در منطقه حمایت می‌کند و موضع اصولی ما این است که مشکلات و مسائل را باید از مسیر مسالمت‌آمیز وگفت و گو حل و فصل کرد.
> گزارش توییتری ظریف از محورهای دیدارش با وزیر خارجه ژاپن
وزیر امور خارجه کشورمان در توییتی به محورهای دیدارش با همتای ژاپنی پرداخت و گفت که احتمالا این آخرین دیدار او با یک همتا در کسوت وزیر خارجه ایران باشد. به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف در توییتر خود آورده است: خرسندم از اینکه در تهران میزبان موتگی‌وزیر خارجه ژاپن بودم. در دیداری که احتمالا آخرین دیدار من با یک همتا در کسوت وزیر خارجه ایران باشد، در خصوص تقویت روابط دوجانبه، چگونگی احیای برجام و شرایط فاجعه‌بار دست‌ساخته ایالات متحده در افغانستان بحث و گفت‌وگو کردیم.
> شمخانی: تداوم سیاست‌های تنش‌زای آمریکا عواقب فوق العاده خطرناکی برای منطقه وجهان دارد
موتگی توشیمیتسو، وزیر امور خارجه ژاپن که به تهران سفر کرده است پیش از ظهر دیروز با دریابان علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفت‌وگو کرد. به گزارش ایسنا، در این دیدار شمخانی با اشاره به سوابق طولانی روابط میان دو کشور بر ضرورت گسترش کیفی مناسبات فی مابین بدون دخالت و تاثیرپذیری از طرف ثالث تاکید کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: ظرفیت‌های فراوانی برای ارتقاء سطح روابط دو کشور به ویژه در حوزه اقتصادی وجود دارد که شایسته ریل‌گذاری جدید در تعامل با دولت جدید ایران است. شمخانی، حفظ امنیت آبراه‌های بین المللی را از راهبردهای اصلی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و حضور نیروهای بیگانه در خلیج فارس را مخل ثبات و امنیت پایدار در این منطقه دانست. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، وارد کردن رژیم جعلی صهیونیستی در سازوکار سنتکام را قرینه‌ای جدی در تداوم سیاست‌های ناامن ساز آمریکا ارزیابی کرد و افزود: استمرار این سیاست تنش‌زا تبعات فوق العاده خطرناکی برای امنیت و ثبات منطقه‌ای و جهانی خواهد داشت. شمخانی با تبیین رویکردهای کشورمان در خصوص برجام، نقض تعهدات و خروج غیر مسئولانه آمریکا از برجام و تداوم سیاست‌های ترامپ توسط دولت بایدن را عامل اصلی شرایط کنونی ذکر کرد و تصریح نمود: راه برون رفت از بن بست ایجاد شده توسط آمریکا، تامین حقوق حقه ملت ایران است. در این دیدار موتگی توشیمیتسو، وزیر امور خارجه ژاپن نیز با ابراز علاقه دولت این کشور به ارتقاء سطح مناسبات میان توکیو و تهران، اظهار امیدواری کرد؛ روابط دوکشور با روی کار آمدن دولت جدید در تهران بیش از پیش گسترش یابد. وزیر امور خارجه ژاپن با اشاره به اهمیت برجام به عنوان یک توافق بین المللی تصریح کرد: برای احیای برجام آمریکا باید دست از زیاده خواهی بر دارد. وی همچنین بر ضرورت افزایش همکاری‌های دو کشور در خصوص مبارزه با بیماری کرونا و تبادل تجربیات تاکید کرد.