اسلام آباد، بازوی عملیاتی طالبان

دو روز پس از سفر ژنرال فیض حمید، رئیس استخبارات پاکستان (آی‌اس‌آی) به کابل، سرانجام سرنوشت تلخ برای آخرین ولایت افغانستان که به دست طالبان نیفتاده بود، رقم خورد. طالبان دیروز اعلام کرد که کنترل کامل دره پنجشیر را به دست گرفته است. درگیری ‌های شدیدی در این ولایت که در شمال کابل قرار دارد بین طالبان و جبهه مقاومت ملی در روزهای اخیر در جریان بوده است. ذبیح ‌ا... مجاهد، سخنگوی طالبان گفت: «با این پیروزی ما کنترل کامل کشور را در دست داریم و کشور را از باتلاق جنگ خارج کردیم.» رسانه ‌های هندی دیروز گزارش دادند که بالگردها، جنگنده ها و پهپادهای پاکستان طی حمله طالبان به دره پنجشیر اقدام به حمله به مواضع «جبهه مقاومت ملی» کرده‌اند.اسپوتنیک و رادیو اروپای آزاد نیز از حضور پهپادهای ارتش پاکستان در حمله به پنجشیر خبر دادند. «ایندیا تودی» نیز، با انتشار گزارشی در این باره به سابقه حضور نیروهای پاکستانی در پشتیبانی از نیروهای طالبان اشاره کرده ‌است. پیش از این، مقام‌های جبهه مقاومت علیه طالبان اعلام کرده بودند که طی درگیری با طالبان افرادی را اسیر کرده‌اند که پاکستانی بوده‌اند. امرا... صالح، معاون رئیس جمهور سابق افغانستان که به نیروهای مقاومت مردمی پیوسته، دیروز در صفحه اینستاگرامی خود تصویری از حضور یک بالگرد ارتش پاکستان در دره پنجشیر را به اشتراک گذاشته بود. او  همچنین درباره خبرها مبنی بر خروجش از افغانستان نوشت: «مقاومت ادامه دارد و ادامه خواهد داشت. من این جا هستم و تا آخرین قطره های خون در برابر  لشکر جهل مقاومت خواهم کرد.» تغییر تاکتیک جنگ و دعوت به قیام همزمان با ادعاهای طالبان مبنی بر پایان جنگ در پنجشیر، «علی میثم نظری»، سخنگوی جبهه مقاومت پنجشیر با رد این ادعا  از تغییر تاکتیک ‌های نیروهای مقاومت دوم سخن گفت  که این گروه از کوهستان‌ها عقب‌نشینی کرده و در حال تغییر جبهه خود است. به گزارش روسیاالیوم، وی گفت که مبارزه علیه طالبان همچنان ادامه دارد و این درگیری‌ها به «جنگ چریکی» بدل خواهد شد. همزمان، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت علیه طالبان در پنجشیر در یک پیام صوتی در صفحه فیس‌بوک خود از مردم افغانستان خواست «به هر شکل ممکن قیام کنند و برای سربلندی و عزت افغانستان به پا خیزند.» او تاکید کرد، طالبان به هیچ عنوان تغییر نکرده بلکه «ظالم‌تر، افراطی‌تر و متعصب‌تر از دیروز» امروز وارد صحنه شده است. مسعود از اعتراض‌های زنان در کابل، هرات و مزارشریف به عنوان الگویی از این مقاومت یاد کرده است. او با توجه به نقش پاکستان  نیزگفت: «حمله دیروز طالبان به وضوح نشان داد که نیروهای بیگانه هم سو و در کنار طالبان در مقابل ملت افغانستان از دیرباز قرار داشتند و هنوز حضور دارند.» ترکیب حکومت افغانستان چگونه است؟ طالبان که طی هفته های گذشته برپایی حکومتش را بر پیروزی در نبرد پنجشیر گره زده بود، حالا با ادعای پیروزی از تشکیل فوری کابینه خود سخن گفته است. روزنامه پاکستانی «نیوز» ، در گزارشی اعلام کرد که رهبر طالبان، «ملا محمد حسن آخوند» و «ملا امیر خان متقی» را به ترتیب به عنوان رئیس دولت و وزیر امور خارجه دولت آینده طالبان در افغانستان معرفی کرده است.  چند مقام طالبان طی گفت وگو با خبرنگار روزنامه پاکستانی نیوز اعلام کردند که ملاهبت ا... آخوندزاده رهبر طالبان شخصا ملامحمد حسن آخوند را به عنوان رئیس جمهوری، نخست وزیر یا سرپرست دولت جدید افغانستان معرفی کرده و ملابرادر آخوند و ملا عبدالسلام نیز معاونان وی خواهند بود. گفته می‌شود «ملا محمد حسن آخوند» هم اکنون رئیس نهاد قدرتمند تصمیم گیری طالبان، شورای رهبری است و به عنوان یک رهبر مذهبی شناخته می شود تا یک  نظامی. بر اساس این گزارش، سراج ‌الدین حقانی، رئیس شبکه حقانی به عنوان وزیر کشور پیشنهاد شده است. علاوه بر این، ملا یعقوب، پسر ملا محمد عمر موسس طالبان به عنوان وزیر دفاع افغانستان تایید شد. ملا یعقوب شاگرد ملا هبت‌ا... آخوند زاده بوده و دو سال پیش به عنوان رئیس کمیته جنگ انتخاب شده بود.            خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره مداخله نظامی پاکستان در پنجشیر با محکوم کردن شدید این حملات بیان کرد:  هشدار جدی ایران درباره رعایت خط قرمز ها در افغانستان  کاربران فضای مجازی دیدگاه های متفاوتی درباره میزان مداخله ایران در موضوع پنجشیر دارند    مجاور- تحولات اخیر همسایه شرقی کشورمان برای چندمین بار به  نشست خبری سخنگوی وزارت خارجه راه پیدا کرد  اما با این تفاوت که  سعید خطیب زاده  در گفت و گوی روز گذشته خود علاوه بر تاکید بر موضع قبلی ایران یعنی  تشکیل دولت فراگیر در افغانستان، با لحن جدی تری به سراغ اتفاقات اخیر در پنجشیر رفت ودرپاسخ به سوالی مبنی بر مداخله مستقیم پاکستان در پنجشیر، این  حملات  را به شدت محکوم کرد، وی  با تاکید بر این که «تذکر جدی می دهیم »بر رعایت خطوط قرمز در افغانستان به همه طرف ها هشدار داد و با ابراز تاسف از «شهادت رهبران افغانستان» خاطر نشان کرد که تنها راه حل برای پنجشیر راه حل سیاسی است. به گزارش خبرآنلاین سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری روز گذشته خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سوالی درباره آخرین تحولات در منطقه پنجشیر و اخبار منتشر شده مبنی بر این که برخی از رهبران مقاومت این منطقه توسط پهپادهای پاکستانی کشته شده اند و این که پاکستان شب گذشته به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حملات طالبان علیه مردم پنجشیر دخالت داشته است، گفت:« اخباری که از پنجشیر می رسد اخبار نگران کننده‌ای است. حملات دیشب به اشد وجه محکوم است. شهادت رهبران افغانستان مایه تأسف است و دخالت خارجی که شما اشاره کردید باید بررسی شود و ما این موضوع را در دست بررسی داریم.»  خطیب زاده با تأکید بر این که موضوع پنجشیر باید از طرف گفت وگو و با وساطت و حضور بزرگان افغانستان حل و فصل شود، خاطر نشان کرد : «  درباره موضوع پنجشیر به صراحت موضع گرفتیم. تأکید کردیم که تنها راه حل برای پنجشیر راه حل سیاسی است. محاصره پنجشیر به هیچ وجه من الوجوه از نظر حقوق بین الملل و اصول حقوق بشردوستانه قابل قبول نیست. گزارش های دریافت شده درباره پنجشیر نگران کننده است. ما در کنار مردم افغانستان هستیم و می خواهیم برادرکشی در این منطقه متوقف شود و هر گونه دخالت خارجی در امور افغانستان را محکوم و سعی می کنیم از خطای راهبردی دیگر کشورها جلوگیری کنیم و آن ها را متوجه این موضوع بکنیم که جغرافیای افغانستان جغرافیایی نیست که متجاوز را بپذیرد و در واقع جغرافیای افغانستان جغرافیایی است که مردم آن همواره برای استقلال خود تلاش کردند که نیروهای خارجی را از این کشور بیرون کنند و در این زمینه مبارزه انجام دادند.»  باید تمامی خطوط قرمز در افغانستان رعایت شود سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان  در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر این که باید دولتی فراگیر که بازتاب دهنده ترکیب جمعیتی و قومیتی مردم افغانستان است در این کشور حاکم شود، گفت:« باید خواست و اراده مردم افغانستان در این کشور حاکم شود و نه دخالت خارجی و نه هیچ طرح و توطئه دیگری.» وی همچنین بر اهمیت برگزاری گفت وگوهای اصیل بین الافغانستانی تاکید کرد و یک تذکر جدی هم داد :« تذکر جدی می دهیم. باید تمامی خطوط قرمز در افغانستان رعایت شود. باید تعهدات ذیل حقوق بین الملل رعایت شود و ایران از نزدیک تحولات افغانستان را پیگیری کند.» گفت وگوی امیر عبدالهیان با عبدا... عبدا... خطیب زاده در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که با توجه به تحولات پنجشیر و افغانستان برخی معتقدند که ایران می توانست دیپلماسی فعال تری درباره افغانستان به کار گیرد و به صورت مناسب تری  در  این زمینه عمل کند، اظهار کرد:« ایران به صورت آشکارا و غیر آشکارا تحولات افغانستان را در سطوح مختلف پیگیری کرده و می کند. با گروه های مختلف افغانستانی در سطوح مختلف در کشور در تماس هستیم. نماینده ویژه ما در امور افغانستان به صورت مستمر با طرف های افغانستانی و نمایندگان دیگر کشورها در امور افغانستان در تماس و رایزنی است. شب گذشته نیز وزیر امور خارجه با آقای عبدا... عبدا... صحبت کردند و گفت وگوها در این زمینه ادامه دارد». وی با بیان این که مذاکرات مربوط به طرح ایران برای تحقق گفت وگوهای فراگیر افغانستانی یک دور در تهران برگزار شد و آماده هستیم که دور دوم این گفت وگوها را با حضور گروه های مختلف افغانستانی برگزار کنیم تا به یک راه حل مرضی الطرفین برسیم، افزود: «سیاست اصولی ما این است تا خواست مردم افغانستان در این کشور اجرا و از برادرکشی جلوگیری شود.»  کاربران ایرانی و حوادث پنجشیر  اما فارغ از اظهار نظر  سعید خطیب زاده و موضع گیری رسمی جمهوری اسلامی در این خصوص، تحولات اخیر در پنجشیر به یکی از موضوعات داغ فضای مجازی  تبدیل شده است. تعدادی از کاربران بر این باورند که ایران به ویژه پس از تغییر رویه طالبان و رفتن این گروه به سمت جنگ، باید حمایت های جدی تری از مجاهدان افغانستانی داشته باشد؛ کاربری در این باره نوشت:« اگر تا دیروز حمایت نظامی از مجاهدین پنجشیر عجولانه بود، امروز و پس از بروز نشانه های افراطی و تند از طالبان و به ویژه حمایت مستقیم پاکستان از این گروه؛ جمهوری اسلامی باید عینک خود را به درگیری های پنجشیر تغییر دهد و برای حفظ موازنه قدرت در منطقه هم که شده وارد عمل شود.» از سوی دیگر اما کاربرانی با تاکید براین که حضور ایران در افغانستان چشم انداز مشخصی نخواهد داشت   بر راه حل سیاسی تاکید می کنند و مسیر دیپلماتیک را کافی می دانند. در همین زمینه عبدا...گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان نیز در صفحه توئیتر خود نوشت:« بر خلاف عده ای که بدون هیچ دلیل(یا به دلیل این که با طالبان نجنگیدیم) ایران را متهم به حمایت از طالبان می کنند موضع ایران کاملا شفاف است. ایران حمله به پنجشیر را رسما محکوم کرد. کشته شدگان مقابل طالبان را شهید نامید و اعلام کرد صرفا دولت  فراگیر در افغانستان را به رسمیت می شناسد.»