روزنامه آفتاب یزد
1400/07/27
این قراردادها کارشناسی شده است؟
آفتاب یزد: روز گذشته اعلام شد بزودی قرارداد ۲۰ ساله همکاری بین ایران و ونزوئلا امضا خواهد شد، این سومین قرار داد بلند مدتی است که طی ماه‌های اخیر امضا شده و این موضوع نشان میدهد که ایران برای همکاری‌های اقتصادی و سیاسی خود با کشور‌های مختلف، سیاست قرار دادهای بلند مدت را مد نظر قرار داده است. با این حال باید دید در شرایط اقتصادی و سیاسی موجود چنین قرار داد‌هایی می‌تواند برای ایران راهگشا باشد؟
>قرارداد ایران و چین و همکاری ۲۵ ساله
ماجراهای توافق ایران و چین از ۷ تیر ۱۳۹۹ شروع شد. روزی که محمود احمدی‌نژاد در سخنرانی گفت: «دولت ایران مخفیانه در حال امضای قراردادی ۲۵ ساله با یک دولت خارجی است. هر قراردادی که مخفیانه و بدون درنظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت.»
این حرف‌های احمدی‌نژاد سوالات زیادی را درباره قرارداد ایران و چین ایجاد کرد و باعث شد در شبکه‌های اجتماعی مختلف اعم از تلگرام، اینستاگرام و توییتر واکنش‌های زیادی که اغلب آن‌ها نیز منفی بودند در خصوص این قرارداد بلند مدت شکل بگیرد.
با این حال اکنون چین ۲۵ سال همکاری با ایران در حوزه‌های مختلف را پیش روی خود دارد که این قرارداد سه مزیت کلیدی برای ایران به دنبال دارد؛ اول اینکه چین یکی از ۵ کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل است که حق وتو دارد. روسیه یکی دیگر از کشور‌های دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است که در این توافق نیز حقوقی برای این کشور در نظر گرفته شده است؛ بنابراین ایران ۲ عضو دارای حق وتو در شورای امنیت را با این قرارداد در کنار خود خواهد داشت.
مزیت دوم قرارداد ۲۵ ساله با چین برای ایران این است که در نهایت باعث میشود تولید نفت و گاز ایران در سه میدان کلیدی کشور افزایش پیدا کند. چین توافق کرده روند توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی را سرعت ببخشد. شرکت ملی نفت چین (CNPC)، هنگامی که توتال فرانسه به دلیل تحریم‌ها ایران را ترک کرد، سهام ۵۰.۱ درصدی توتال را به سهم ۳۰ درصدی خود در پروژه توسعه پارس جنوبی اضافه کرده است.
سود نهایی ایران از توافق بلندمدت با چین در جایی است که چین پذیرفته واردات نفت از ایران را افزایش دهد. منبع خبری سایت پترولیوم اکونومیست به آمار‌های عددی دیگری در این توافق اشاره کرده که شامل نگهداری بشکه‌های نفت بیشتر بر روی شناور‌های اطراف چین بدون نیاز به انبار شدن در گمرک است که مانع از نمایش اماری آن در داده‌های گمرک خواهد شد، اما در واقع بخشی از ذخایر استراتژیک نفت چین خواهند بود.
>جزئیات قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه
پس از موضوع سند ۲۵ ساله همکاری ایران و چین، بحثی درباره توافق بلندمدت بین تهران و مسکو مطرح شد؛ اتفاقی که خبر چندان خوشی برای کاخ سفید و راهبرد فشار حداکثری آن نبود.
به گفته کارشناسان قرارداد با روسیه یک ضرورت حقوقی برای قرارداد ۲۵ ساله با چین بود. به عنوان مثال این قرارداد اجازه میدهد که هواپیماها و کشتی‌های روسی و چینی از سایت‌های مشترک در سراسر ایران استفاده کنند. از طرفی این قرارداد به توافقات موجود چند لایه و ۱۰ ساله که ایران تا آن زمان با روسیه امضا کرده بود، اضافه شد. «کاظم جلالی»، سفیر ایران در مسکو تیر ماه اعلام کرده بود که قرارداد ۲۰ ساله با روسیه شامل همکاری‌های سیاسی، امنیتی، نظامی، دفاعی و اقتصادی است.
البته گفته میشود یکی از عناصر کلیدی توافقنامه ۲۰ ساله جدید بین ایران و روسیه و دو توافقنامه ۱۰ ساله قبلی این است که روسیه عملاً بر اینکه گاز ایران در کجا و به چه قیمتی فروخته شود، کنترل دارد چرا که یکی از دغدغه‌های اصلی مسکو طی سال‌های متمادی، کنترل این تهدید احتمالی علیه تسلط خود بر عرضه گاز به اروپا و قدرت ژئوپلیتیک قابل توجه ناشی از آن و همچنین توانایی‌های ایران در این زمینه بوده است.
>امضای قرارداد ۲۰ ساله همکاری بین ایران و ونزوئلا
این در حالی است که روز گذشته حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، بعد از انجام دور اول گفتگو‌های مشترک با وزیر خارجه ونزوئلا در یک نشست مطبوعاتی با همتای ونزوئلایی خود اظهار کرد: در این دیدار تاکید کردیم که نقشه راه ۲۰ ساله بین دو کشور ایران و ونزوئلا تدوین شود.
وی افزود: قبل از پایان سال میلادی کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور برگزار میشود و در این کمیسیون در مورد نقشه راه همکاری‌های ۲۰ ساله دو کشور رایزنی و گفتگو می‌کنیم. در ماه‌های آینده سفر آقای مادورو رئیس جمهور ونزوئلا به تهران را خواهیم داشت و در جریان آن سفر سند همکاری‌های ۲۰ ساله تهران و کاراکاس به امضای وزرای خارجه دو کشور خواهد رسید.
این دیپلمات عالی رتبه با بیان اینکه همه این‌ها تاییدی بر این موضوع است که روابط دو کشور مسیر رو به رشدی را طی می‌کند، گفت: دو کشور در زمینه‌های فنی، اقتصادی، تجاری، علمی، فناوری، معدن و انرژی می‌توانند این همکاری‌ها را گسترش دهند و پتانسیل خوبی بین دو کشور در این زمینه وجود دارد.
وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر توافقات خوبی بین دو کشور به امضا رسیده و بخش مهمی از آن در حال اجرایی شدن است، خاطرنشان کرد: ایران از مردم ونزوئلا رئیس جمهور مادورو و تمامی نهاد‌های قانونی در ونزوئلا حمایت می‌کند و سیاست‌های آمریکا علیه ونزوئلا را غیرسازنده می‌داند.
امیرعبداللهیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه در مسیر همکاری‌های دو جانبه بین ایران و ونزوئلا اکنون کالا‌های ایرانی در شهر‌های مختلف ونزوئلا در دسترس مردم این کشور قرار دارد، گفت: این فرصت خوبی برای تجار ایرانی برای گسترش همکاری‌ها و فعالیت هایشان در ونزوئلاست. متقابلا زمینه هاو فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در ایران وجود دارد که تجار ونزوئلایی می‌توانند از آن استفاده کنند. این زمینه‌ها فراهم شده است که جزئیات آن اطلاع‌رسانی میشود.
>مراقب باشیم کلاه سرمان نرود
با این همه باید دید در شرایط اقتصادی و سیاسی کنونی آیا قراردادهای بلند مدت با این کشور‌ها می‌تواند برای ایران راهگشا باشد؟
علی صوفی، فعال سیاسی در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« قراردادهای بلند مدتی که طی مدت اخیر با کشور‌های روسیه، چین و ونزوئلا داشتیم تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند اما موضوع حائز اهمیت حفظ منافع ملی و امنیت ملی کشور است، یعنی هر قراردادی که در چارچوب منافع و امنیت ملی ما باشد برای کشور ما بسیار مفید است. این دو مسئله باید ملاک اصلی قراردادهای خارجی در هر سطحی باشد.»وی تصریح کرد:« برای اینکه منافع ملی ما حفظ شود باید از موضع قدرت قرارداد ببندیم چون اگر طرف مقابل به خصوص کشور‌هایی مثل روسیه و چین ما را در موضع ضعف ببیند و بخواهد با ما قرارداد ببندد قطعا سر ما کلاه خواهند گذاشت؛ همه نگرانیها در خصوص قرارداد 25 ساله ایران و چین بر سر همین موضوع بود. البته در رابطه با روسیه نیز همین نگرانیها وجود داشت.»
این فعال سیاسی در ادامه تصریح کرد:« در خصوص ونزوئلا و سایر کشور ها، چون هم تراز ما هستند این نگرانیها کمتر است و ممکن است در قراردادهای بلند مدت با آن‌ها بردهایی هم داشته باشیم. از طرفی مجلس شورای اسلامی نسبت به این مسئله حساس نیست چون به دنبال مسائلی مثل مدیریت جهادی است و اصلا قدرت کارشناسی بررسی و رسیدگی به این قراردادها را ندارد.»
با این همه باز هم باید منتظر ماند و دید قراردادهای بلند مدت ایران با کشور‌هایی مثل روسیه و چین تا چه اندازه می‌تواند در شرایط فعلی گره گشای مشکلات اقتصادی ایران باشد.
سایر اخبار این روزنامه
باید نگران پیک ششم باشیم؟
دستور ویژه برای رسیدگی به ماجرای ویدئوی دستگیری یک زن
جمعیت ایران ۹۵ میلیونی میشود
زوال کارتونیسم!
آثار فرهنگی و اجتماعی آرای قضات
نگاهی به سخنان رئیس‌جمهور و وزیر گردشگری و آثارش
بازی بی‌برنده
این قراردادها کارشناسی شده است؟
همراه اما مخالف جرج بوش!
نگاهی به سفرهای استانی رئیس جمهور
قراردادهای خرید جنگنده و بالگرد از روسیه پیگیری میشود
پایان دورکاری در تهران
قراردادهای خرید جنگنده و بالگرد از روسیه پیگیری میشود
دستور ویژه برای رسیدگی به ماجرای ویدئوی دستگیری یک زن
