توقف چراغ خاموش «کارورزی»

حسن زاده - در شرایطی که دولت جدید ایجاد یک میلیون و 850 هزار شغل تا پایان سال آینده را هدف گذاری کرده است، گزارش ها حاکی از توقف طرح کارورزی به عنوان یکی از مهم ترین طرح های اشتغال زایی سال های اخیر به دلیل کمبود اعتبار است.به گزارش خراسان، واحدهای اقتصادی استفاده کننده از طرح کارورزی در مراجعات خود برای استخدام افراد جدید براساس طرح کارورزی، با پاسخ منفی مسئولان مربوط مواجه می شوند. پاسخ این است که اعتبار جدید به این طرح اختصاص نیافته است. به این ترتیب با توجه به این که هنوز خبر رسمی در این باره اعلام نشده و مسئولان وزارت کار موضعی در این باره نگرفته اند و همچنین با توجه به این که سامانه ثبت نام طرح همچنان فعال است و امکان نام نویسی وجود دارد، نمی توان توقف قطعی اجرای این طرح را نتیجه گیری کرد اما می توان گفت که طرح فعلا متوقف است.
 
سابقه  و جزئیات طرح کارورزی چیست ؟  سال 95 وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تدوین دستورالعمل طرح کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی خبر داد و اعلام کرد که این طرح در راستای برنامه اشتغال و تحقق سیاست های اشتغال زایی دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفته است و در نهایت اجرای طرح کارورزی از تابستان سال 96 آغاز شد. در جریان تدوین لایحه برنامه ششم توسعه و به پیشنهاد وزارت کار، دولت طرح کارورزی را با عنوان معافیت بیمه‌ای کارفرمایان در صورت جذب دانش آموختگان دانشگاهی در لایحه گنجاند و نمایندگان مجلس نیز در جلسه رسیدگی به جزئیات لایحه برنامه ششم توسعه و در بخش اصلاح مواد ارجاعی از کمیسیون تلفیق برنامه، ماده ۸۶ برنامه را به شکلی به تصویب رساندند که طبق آن برای ترغیب کارفرمایان و کارآفرینان بخش خصوصی، آن دسته از کارفرمایانی که برای جذب دانش آموختگان دانشگاهی با مدرک حداقل کارشناسی، به صورت کارورزی اقدام کنند از پرداخت سهم بیمه کارفرما برای مدت دو سال از تاریخ شروع به کار معاف می‌شوند.البته ناگفته نماند در پنجمین جلسه شورای عالی اشتغال دولت نهم نیز دستورالعملی با عنوان «طرح کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی» به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی وقت به تصویب رسیده بود که  شباهت ها و تفاوت هایی با طرح کارورزی دولت یازدهم داشت.  در  طرح کارورزی دولت یازدهم که در حقیقت بخشی از طرح کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی است ، جوانان تحصیل کرده دانشگاهی در سنین ۲۵تا۳۴ سال پس از طی کردن فرایند اتصال به واحد کسب و کار و توافق با کارفرما، می‌توانند دوره کارورزی را به مدت شش ماه در کارگاه ها بگذرانند که در این حالت مشمول پرداخت یک سوم حداقل دستمزد به علاوه پوشش بیمه حوادث از سوی دولت می‌شوند. سن کارورز مقطع کاردانی ۲۵ سال، کارشناسی ۲۸، ارشد ودکترا حداکثر ۳۳ سال است.برای آقایان دو سال خدمت سربازی اضافه می شود و از دانش آموختگی کارورز نباید پنج سال گذشته باشد. طول دوره کارورزی حداقل چهار ماه و حداکثر شش ماه برای هر کارورز متناسب با ظرفیت بنگاه واستانداردهای آموزشی مهارت تعیین می شود .کلیه واحدهای پذیرنده در صورت به کارگیری و جذب کارورزان مقطع کارشناسی و بالاتر بعد از طی دوره کارورزی، از مزایای پرداخت حق بیمه سهم کارفرما به صورت کامل توسط دولت به مدت دو سال،بهره مند می شوند.کلیه کارفرمایان درصورت به کارگیری و جذب مستقیم دانش آموخته دانشگاهی دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر، می توانند از مزایای پرداخت حق بیمه سهم کارفرما به صورت کامل توسط دولت به مدت دو سال، بهره مند شوند. درباره مبلغ پرداخت به کارورزان ابهاماتی وجود دارد. سامانه مربوط به کارورزی که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایجاد شده است و فرایند ثبت نام و راهنمایی های لازم درباره این طرح را به کارورزان و کارگاه های متقاضی ارائه می دهد، درباره مبلغ پرداختی به کارورزان، رقم مربوط به سال 99 را آورده است و اشاره ای به مبلغ پرداختی در 1400 ندارد. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که مبلغ پرداختی به کارورزان در سال 1400 معادل سال 99 بوده است. براساس اعلام این سامانه، حداقل پرداختی به کارورزان در سال 99، برای مقطع کارشناسی 500 هزار تومان، مقطع کارشناسی ارشد 600 هزار تومان و برای مقطع دکترا 700 هزار تومان بود. آمار عملکرد طرح کارورزی   وزارت کار درابتدا اعلام کرده بود با اجرای طرح کارورزی دست کم ۲۰۰ هزار جوان جویای کار و دانش آموخته در گام نخست  پس از مهارت آموزی راهی بازار کار می شوند .در هدف گذاری  براساس گزارش سامانه مذکور، آخرین آمار عملکرد طرح کارورزی نشان می دهد که طی چهار سال فعالیت این طرح، 147 هزار و 509 نفر از دانش آموختگان در طرح ثبت‌نام کرده‌ و ۱۰ هزار و 362 بنگاه اقتصادی نیز مشمول معافیت بیمه ای در این طرح شده اند. در هر صورت گام بلند دولت برای اشتغال نیازمند تسهیل در به کارگیری نیروی کار جوان و تحصیل کرده است. آخرین آمارهای مرکز آمار از وضعیت اشتغال نشان می دهد که نرخ بیکاری اگرچه 6/9 درصد است اما نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 سال و نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاه به ترتیب 6/17و 4/14درصد است که نشان می دهد جوانان و تحصیل کرده ها، معضل بیشتری برای پیدا کردن شغل مناسب دارند. طرح هایی نظیر کارورزی نیز به طور دقیق همین گروه را هدف قرار داده است و می توان حتی با تسهیل در اجرای این طرح، امکان اشتغال بخش بیشتری از جوانان تحصیل کرده را فراهم کرد. اشتغالی که با گذشت دو سال دوره کارورزی و جاافتادن فرد کارورز در واحد اقتصادی می تواند به اشتغال بلندمدت فرد در واحد اقتصادی مذکور بینجامد بنابراین لازم است دولت در شروع گام های اشتغال زایی خود و رسیدن به هدف بلند ایجاد یک میلیون و 850 هزار شغل تا پایان سال آینده، طرح کارورزی را از محاق خارج کند.