پاریس دست تهران را می‌فشارد

رویکرد تازه فرانسه برای حل چالش‌های منطقه
پاریس دست تهران را می‌فشارد
بیگدلی در گفت‌وگو با «آرمان»:
اتحادیه اروپا برگ برنده ایران است


آرمان: یک دهه پس از شروع روند تغییرات در موازنه قوا در خاورمیانه، اکنون به‌تدریج ظواهر شکل‌گیری موازنه جدید خود را نمایان می‌سازد و در این میان، ایران در حال تبدیل شدن به یکی از قطب‌ها و بازیگردانان اصلی این موازنه است. قدرت ایران در دهه‌های گذشته به‌شکل استراتژیکی افزایش یافته و نقش کشورمان در تحولات خاورمیانه به‌گونه‌ای گسترش یافته که حل مسائل منطقه بدون نقش‌آفرینی ایران غیرمیسر است. در سال‌های گذشته تلاش بسیاری صورت گرفت تا ایران از دایره حل و رفع مسائل خاورمیانه بیرون نگه داشته شود، اما این تلاش‌ها ثمربخش نبود و اقتدار ایران باعث اقرار بازیگران درگیر در مسائل خاورمیانه نسبت به نقش کشورمان شده است. رئیس‌جمهور جدید فرانسه روز دوشنبه در این باره گفت: «پاریس از طریق دیپلماسی فعال و گفت‌وگو با بازیگران کلیدی از جمله ایران در منطقه خاورمیانه حضور فعال دارد.» امانوئل ماکرون در دیدار با پادشاه اردن اظهار داشت: «ما در خصوص چالش‌هايي که امروز خاورميانه با آن مواجه است، به تبادل نظر پرداختيم و در اين خصوص اتفاق نظر داريم. در شرايط کنوني گفت‌وگوهاي راهبردي در اين‌باره ضروري است. اولين مساله‌اي که ما مطرح کرديم، مساله مبارزه با تروريسم و افراط‌گرايي بود. ما خواستار يافتن راهکار ديپلماتيک و سياسي جامع که موجب برقراري ثبات در منطقه و خروج از بحران شود، هستيم.» ماکرون همچنین افزود: «من چند هفته پيش از وزير امور خارجه درخواست کردم که در اين زمينه فعال شود. اضافه مي‌کنم که فرانسه از طريق اقدامات ديپلماتيکي که در حال انجام شدن است و از طريق گفت‌وگوهايي که با بازيگران کليدي منطقه، يعني روسيه، ايران و ترکيه و تمامي کشورهاي همسايه (سوريه) دارد، در اين منطقه به شدت فعال است.» رویکرد جدید ماکرون حاکی از تغییرات جدید در سیاست‌های کاخ الیزه است. در طول دوران ریاست‌جمهوری فرانسوا اولاند، این کشور سیاست رادیکال و آشتی‌ناپذیری در قبال تحولات خاورمیانه در پیش گرفته بود، اما روی کار آمدن ماکرون و اظهارات جدید او، از نقش‌آفرینی فرانسه در منطقه خاورمیانه با همکاری بازیگران کلیدی منطقه از جمله ایران حکایت دارد. در همین ارتباط رئیس‌جمهور ترکیه هفته گذشته در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «RTP» پرتغال برقراری آتش‌بس و حل مسائل مربوط به ترکیه و سوریه را بدون حضور ایران در پای میز مذاکرات تلویحا غیرممکن دانست. رجب طیب اردوغان افزود: «نمی‌توانید مسائل سوریه و عراق را بدون ایران حل کنید. دولت سوریه با ایران همکاری دارد، پس حضور ایران در حل مسائل مربوط به این کشور لازم است.»
اتحادیه اروپا
در همین ارتباط دکتر علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با آرمان و در پاسخ به این سوال که آیا فرانسه سیاست جدیدی در خاورمیانه و به‌ویژه در قابل ایران درپیش گرفته است گفت: «فرانسه به‌عنوان یکی از موسسان اتحادیه اروپا و یکی از دو کشور قدرتمند این اتحادیه از زمان روی کارآمدن دونالد ترامپ در آمریکا و خروج این کشور از پیمان آب و هوایی پاریس و همچنین اظهارات عجیب رئیس‌جمهور آمریکا در مورد ناتو سعی کرده است به‌طور تدریجی از سیاست‌های آمریکا به‌ویژه در خاورمیانه دور شود. خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز این امر را تسریع کرده است. سیاست ماکرون منطبق بر میانه‌روی و دوری از رادیکالیسم است. در دوران رقابت‌های انتخاباتی نیز به اهمیت نقش ایران و قدرت کلیدی کشورمان در منطقه اذعان کرده بود. به همین دلیل اظهارات روز گذشته ماکرون امتداد سیاست میانه‌روی و اذعان به نقش ایران است. فرانسه با تکیه بر سیاست واقع‌بینانه‌ درصدد قبول نقش برجسته ایران و همکاری با کشورمان به‌عنوان بازیگر کلیدی خاورمیانه برای رفع تنش‌های منطقه است.» بیگدلی در ادامه با اشاره به نقش حساس اتحادیه اروپا در آینده سیاست خارجی ایران و ارتقای جایگاه کشورمان در تحولات منطقه اظهار داشت: «در دوره کنونی که آمریکا برای انزوای بین‌المللی و منطقه‌ای ایران تلاش می‌کند، سیاست خارجی کشورمان می‌تواند بر روابط با اتحادیه اروپا بیشتر تمرکز کند و از این طریق سیاست‌های آمریکا در قبال ایران را نیز خنثی سازد. نکته مثبت و قابل تامل در این میان است که تصمیم‌گیران کنونی اتحادیه اروپا رویکرد و دیدگاه مثبت در قبال ایران در پیش گرفته‌اند. ایران از این طریق نیز می‌تواند نقش خود را در موازنه قوای خاورمیانه پررنگ‌تر سازد.»