حکومت طالبان و چشم‌‌انداز آینده افغانستان

محمدحسین معصوم‌زاده: 24 مرداد سال جاری بود که طالبان توانست پس از هفته‌‌ها درگیری با دولت مرکزی افغانستان، کابل را به تصرف خود درآورد و حکومت را در دست گیرد. در این مدت این گروه با چالش‌‌های متعددی در امر حکومت‌‌داری روبه‌رو بوده است که از جمله‌‌ این چالش‌‌ها می‌‌توان به ‌‌رسمیت نیافتن حکومت طالبان توسط مجامع جهانی، بلوکه‌ میلیاردها دلار اموال افغانستان توسط ایالات متحده آمریکا، وضعیت نابسامانی اقتصادی، خطر ایجاد بحران انسانی با توجه به آغاز فصل سرما و عملیات‌‌های تروریستی داعش -که شیعیان و نیروهای طالبان از هدف‌‌های اصلی این حملات بوده‌اند- اشاره کرد. البته در این مدت طالبان توانست تا حدی حاکمیت خود را تثبیت کرده و میزبان گروه‌‌های دیپلماتیک از کشورهای مختلف باشد.  با این وجود با توجه به متغیرهای مختلف همچنان نمی‌‌توان این گروه را حاکم مطلق افغانستان دانست، چرا که چالش‌‌هایی پیش‌ روی طالبان است که همچنان می‌‌تواند حاکمیت آن را به خطر اندازد. 1- تشکیل حکومت فراگیر متشکل از تمام اقوام: اصلی‌‌ترین مانع به رسمیت شناخته شدن حکومت امارت اسلامی افغانستان، عدم اطمینان کشورهای منطقه و جهان از مشارکت تمام گروه‌‌های قومی، مذهبی و حتی جنسیتی در ساختار جدید قدرت است. هر چند طالبان سعی کرده خود را فراگیر نشان دهد و با گروه‌‌های مختلف ارتباط برقرار کند اما همچنان این مساله یکی از پاشنه‌‌های آشیل این گروه است که مشروعیت آن را در داخل و خارج افغانستان تهدید می‌‌کند. در تمام نشست‌‌های دیپلماتیک میان کشورهای همسایه این کشور از جمله نشست تهران این موضوع به عنوان یکی از شروط اصلی در به رسمیت شناختن طالبان مطرح شده است.  2- خطر ریزش بدنه و درگیری با گروه‌‌های تروریستی: بی‌‌ثباتی‌‌های افغانستان در ماه‌‌های اخیر این کشور را مستعد حضور گروه‌‌های تروریستی کرده‌‌ است. گروه‌‌هایی که در آغاز کار، طالبان را هم‌‌دیدگاه خود می‌‌دیدند اما الزامات حکومت‌‌داری و تفاوت دیدگاه‌‌ این گروه‌‌ها با امارت اسلامی شکافی را بین آنان ایجاد کرده که به‌‌ نظر می‌رسد به مرور زمان افزایش خواهد یافت. طبیعتا بدنه‌‌ ایدئولوژیک طالبان نیز مستعد ترک این گروه و جذب در گروه‌‌های دیگر است.  3- نابسامانی اقتصادی: به موازات تغییر حکومت و نابسامانی‌‌های سیاسی و امنیتی، میزان تجارت خارجی افغانستان و واردات اقلام مورد نیاز مردم به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. به این مشکل باید بلوکه 5/9 میلیارد دلار از دارایی‌های این کشور را اضافه کرد. علاوه بر این موارد، سرمای هوا نیز نگرانی‌‌ها درباره بحران انسانی در افغانستان را افزایش داده که می‌‌تواند پایه‌‌های نظام نوپای طالبانی را متزلزل کند.