از وین چه خبر؟

آفتاب یزد: با وجود جوسازی‌های رسانه‌ای و مواضع منفی سه کشور اروپایی و آمریکا طی هفته گذشته نسبت به پیشنهادات تازه ایران، به نظر می‌آید مذاکرات در هشتمین دور در فضایی واقع‌بینانه‌تر
از سر گرفته شده به نحوی که امیدها برای ورود همه طرف‌ها به جزییات مباحث را قوت بخشیده است.
اما همچنان طرف‌های غربی در تلاش هستند تا مواضع تازه ایران را زیر سوال ببرند.
به گزارش ایسنا، سه کشور اروپایی و آمریکا تلاش کردند تا تیم مذاکره‌کننده ایران از مواضعش در دور هفتم مذاکرات عقب نشینی کند اما نه تنها این تلاش‌ها راه به جایی نبرد بلکه شاهد تکرار این مواضع از سوی مقامات کشورمان در جریان دور هشتم مذاکرات بودیم. در عین حال طرف‌های مقابل بر خلاف هفته گذشته از لزوم شروع کار بر روی جزییات و منطقی شدن فضای مذاکرات سخن می‌گویند.


>در دو روز گذشته در هتل کوبورگ چه گذشت؟
پس از یک شروع جنجالی در دور هفتم، گفت‌وگوها در سطح سیاسی با تشکیل کمیسیون مشترک برجام در روز پنجشنبه
۱۸ آذر از سر گرفته شد و برخلاف انتظارات فضای مذاکرات "رو به جلو" اعلام شد.
هیئت‌های کارشناسی ایران و اتحادیه اروپا مذاکرات دوجانبه در زمینه لغو تحریم‌ها را از عصر روز پنجشنبه به وقت محلی آغاز کردند. همچنین کارگروه هسته‌ای و رفع تحریم‌ها از صبح روز جمعه تشکیل و موضوعات هسته‌ای به بحث و بررسی گذاشته شد.
علاوه بر جلسات کارشناسی، علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران و میخائیل اولیانوف، رئیس هیئت مذاکره‌کننده روسیه با یکدیگر دیدار کردند. رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران در وین نیز عصر روز جمعه با انریکه مورا معاون رئیس سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا دیدار کرد.به گفته منابع نزدیک به مذاکرات، رایزنی‌ها در سطح کارشناسی و سیاسی به طور چند جانبه و دو جانبه روز شنبه نیز ادامه داشته است.
>نقش تازه روسیه در مذاکرات وین
با شروع دوباره مذاکرات در چارچوب تلاش برای بازگشت همه طرف‌ها به برجام، سه کشور اروپایی رویکردی تندتر از قبل در مذاکرات اتخاذ کردند به نحوی که نماینده اتحادیه اروپا کمتر توانسته میان مواضع ایران و سه کشور اروپایی که به نوعی مواضع آمریکا را در مذاکرات حمایتمی‌کنند تعادل و توازن ایجاد کند. تعاملات و رایزنی‌های مداوم مقامات ایران با مقامات روسیه و از طرفی مقامات آمریکایی با مقامات روسیه نشان می‌دهد که مسکو به محور تعادل بخش مذاکرات تبدیل شده است.به نظر می‌آید تلاش‌های مسکو در نزدیک شدن مواضع ایران با آمریکا و نیز سه کشور اروپایی بی‌تاثیر نبوده است. هر چند هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب که به از سر‌گیری مذاکرات در جزییات منجر شود، فاصله است.
>حواشی پر رنگ‌تر از متن
در ساعات پایانی روز جمعه خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی مدعی شد که مذاکره‌کنندگان ایرانی پذیرفته‌اند که مذاکرات بر اساس محتوای متونی که تا خردادماه امسال مورد توافق قرار گرفته بود ادامه یابد.منابع نزدیک به هیئت مذاکره‌کننده ایران به سرعت این خبر را تکذیب کردند. هم چنین علی باقری در توییتی نوشت: فضاسازی دروغین خارج از اتاق مذاکره نمی‌تواند خللی در جدیت مذاکره‌کنندگان در رسیدن به توافقی که از حقوق و منافع ملت ایران صیانت کند، وارد سازد.
ایران ۸ آذر پس از سه ماه وقفه در مذاکرات در حالی به مذاکرات بازگشت که دو سند در رابطه با لغو تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای را به طرف‌های مقابل ارائه کرد. این دو سند مبتنی بر آخرین پیش‌نویس جمع‌بندی شده در خردادماه سال جاری در دور ششم مذاکرات بود اما همزمان اصلاحات و تغییراتی در آن در چارچوب روح و متن برجام اعمال شده بود. ایران در برابر انتقادها به تغییرات اعمال شده تصریح کرد که این تغییرات تامین‌کننده منافع ملی ایران است و باید در مذاکرات لحاظ شود.
>اگر طرف مقابل مصمم به رفع تحریم‌ها باشد
توافق خوب به دست می‌آید
این در حالی است که روز گذشته آیت الله سید ابراهیم رئیسی در گردهمایی روسای منتخب نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با تمرکز بر کشورهای همسایه گفت: تحریم علیه کشور، اقتصاد پایه است. راهبرد دشمن این است که تحریمها را همواره نگه دارد و بیشتر کند. راهبرد ما این است که تحریم‌ها شکسته شود. تحریم‌ها باید خنثی شود و اقدام جدی برای رفع تحریم‌ها انجام شود. دولت دنبال تحقق هر دو مورد است. برخی گفتند مذاکره نمی‌کنند، برنامه ندارند و جدی نیستند اما اگر طرف مقابل مصمم به رفع تحریم‌ها باشد، توافق خوب بدست می‌آید. ما در صنایع هسته ای، نظامی و فضایی بیشتر تحریم بودیم اما موفق‌تر بودیم اما در صنعت خودروسازی مشکل داریم. معلوم می‌شود همتی که در آن بخش‌ها بوده در سایر بخش‌ها نبوده است.
رئیسی در ادامه با اشاره به نقش مهم وزارت خارجه در توسعه کشورها اظهار کرد: در همین موضوع کرونا رمز موفقیت کشور این بود که وزیر خارجه و سفرای چین و روسیه پیگیری‌های لازم را انجام دادند؛ البته نباید به کارهای پیشینیان بی‌توجه بود بلکه باید قدردان آنها باشیم. در واقع کرونا داخل کشور بود اما وزارت خارجه سهم مهمی در مدیریت آن داشت. اکنون به آمار تزریق ۷۴ درصدی دو دوز واکسن رسیده‌ایم و به سمت تزریق دوز سوم حرکت کرده‌ایم.
وی ادامه داد: وزارت خارجه در موفقیت کشور در مسائل اقتصادی سهم مهمی دارد. بخش مهمی از ایرانیان، خارج از کشور هستند و سفرا باید به میان آنها بروند. اگر آنها به سفرا مراجعه نکردند، سفرا به آنها مراجعه کنند. ما نسبت به آنها وظیفه داریم و آنها مثل ایرانیان داخل کشور حقوقی دارند و حتما مایل به سرمایه‌گذاری در کشور هستند. در زمینه گردشگری هم مشتاقان زیادی برای دیدن ایران وجود دارد. ما اگر اقتصاد گردشگری، دیجیتال و دریا را فعال کنیم می‌توانیم با بیکاری مقابله کنیم. وزارت خارجه در این زمینه هم سهم مهمی دارد.
وی در ادامه گفت: زمینه‌های تحول و ارتباط اقتصادی با کشورهای همسایه وجود دارد. رویکرد ما هم برون نگر و درونزاست و سفرا اینجا باید گزارش دهند در زمینه انتقال علم و تکنولوژی به داخل کشور چه کردند. بطور مثال سفیر هند و پاکستان باید در این زمینه گزارش دهند. از سویی تسهیل امور تجاری ایرانیان خارج از کشور و تجار داخلی و خارجی هم باید فراهم شود.من آینده را نه با نگاه آرمانی و دست نیافتنی بلکه بسیار روشن می‌بینم، آنچه را عرض می‌کنم دست یافتنی می‌بینم ولی باید همه با هم همدل، همراه و هماهنگ باشیم.
>نیویورک تایمز: گانتس و رئیس موساد دست‌خالی از آمریکا برگشتند
از سوی دیگر روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به تلاش‌های اخیر رژیم صهیونیستی در منصرف کردن دولت جو بایدن از تلاش برای به سرانجام رسیدن مذاکرات وین، مطرح کرد اختلافات مقامات اسرائیلی با آمریکا در این زمینه پابرجا باقی مانده است.
این روزنامه در گزارشی درباره اختلاف نظر رژیم صهیونیستی و دولت آمریکا در زمینه تداوم مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای نوشت: اختلافات دیرینه بر سر چگونگی کنار آمدن با برنامه هسته‌ای ایران به تنش‌های جدیدی میان دولت جو بایدن و اسرائیل انجامیده است. دو مقام ارشد اسرائیلی این هفته، واشنگتن را با نگرانی از این موضوع ترک کردند که تعهد آمریکایی‌ها به احیای توافق هسته‌ای به توافقی ناقص منتهی شود و به تهران اجازه دهد برنامه غنی‌سازی اورانیوم را با سرعت پیش ببرد.
نیویورک تایمز می‌افزاید: در تمام این هفته، کشمکش‌ها در حالی که دولت بایدن تلاش می‌کرد با اسرائیل بر سر چگونگی دست و پنجه نرم کردن با ایران در سال بعد به توافق برسد، مشهود بوده اند. مقامات آمریکایی برای کاهش اختلاف، این هفته اظهار کردند بایدن دو ماه پیش از جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا خواسته بود برنامه پنتاگون برای اقدام نظامی در صورت شکست تلاش‌های دیپلماتیک را بررسی کند. مقامات دولت آمریکا نیز اقدامات جدیدی را برای سخت‌تر کردن تحریم‌های ایران به جای تخفیف در آن ها، تشریح کرده بودند. حال مقامات دولتی می‌گویند، تمرکز بایدن بر گزینه‌های نظامی و تحریم‌ها تلاشی بود برای مخابره پیام.
این روزنامه در ادامه نوشت: اما این رویکرد سختگیرانه هدف آرام کردم مقامات اسرائیلی را نیز به دنبال داشت که بیش از پیش برآشفته بودند. اگرچه آنها مانند بنیامین نتانیاهو نخست وزیر پیشین اسرائیل که آشکارا از دولت اوباما انتقاد می‌کرد، قرار نیست به طور علنی از رئیس جمهور آمریکا انتقاد کنند، مقامات اسرائیلی به طور غیرعلنی استدلال می‌کنند ایران در حال توسعه دادن برنامه هسته‌ای خود است، با این تصور که آمریکای متمایل به کاهش تعهداتش در خاورمیانه، مذاکرات وین را ترک نمی‌کند.
نیویورک تایمز همچنین می‌نویسد: پس از مکالمه پر تنش ده روز پیش میان نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل و آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، بنت، بنی گانتس وزیر جنگ اسرائیل و دیوید بارنئا رئیس موساد را این هفته با اطلاعات جدیدی درباره غنی‌سازی اورانیوم در ایران و فعالیت بخشی که اسرائیل مدعی است بخش تسلیحاتی آنها است، به واشنگتن فرستاد. علیرغم رایزنی‌های سرسختانه با آمریکا، مقامات اسرائیلی با نگرانی از این که رویکرد دیپلماتیک در قبال ایران ادامه یابد، واشنگتن را
ترک کردند.
در بخش دیگری از این گزارش با اشاره با اختلافات دیگری که آمریکا و رژیم صهیونیستی دارند، آمده است: در دل تنش‌ها میان اسرائیل و آمریکا، اختلاف بنیادین بر سر چگونگی متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران قرار دارد. این یک مناقشه ی جدید نیست، دو طرف سخت بر سر توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ تقابل داشتند، توافقی که نتانیاهو مخالفش بود و باراک اوباما آن را امضا کرد. اخیرا، آنها درباره استدلال پشت عملیات‌های خرابکارانه اسرائیل در تاسیسات هسته‌ای ایران هم اختلافاتی پیدا کرده اند. دولت اسرائیل بر این عقیده است این عملیات‌ها باعث پس روی برنامه هسته‌ای ایران شده اما برخی در آمریکا معتقدند این عملیات‌ها فقط باعث شده‌اند ایران تاسیسات غنی‌سازی اورانیومش را با تجهیزانی کارآمدتر و به روز‌تر بازسازی کند. این گزارش می‌افزاید: تماس تلفنی میان بنت و بلینکن با وجود نمایش تصوراتی بسیار متمایز درباره ارزش یک توافق احیا شده، مشاجره آمیز بود. طبق گفته مقامات آمریکایی و اسراییلی، این تماس تلفنی مقامات دو طرف را برآشفت. در بخش دیگری از گزارش نیویورک تایمز آمده است: مقامات اسرائیلی اطمینان خاطر نیافته‌اند. آنها بیش از پیش نگرانند که آمریکا در نهایت با تهران به توافق برسد و بخواهد مانع سرویس‌های اطلاعاتی و جاسوسی اسرائیل از انجام دادن عملیات‌های خرابکارانه شوند. رهبران اسرائیلی می‌گویند آنها از دولت بایدن تضمین می‌خواهند که واشنگتن حتی با احیای توافق هسته ای، کارزار عملیات‌های خرابکارانه شان را محدود نکند.
این روزنامه همچنین نوشت: در دیدارهای این هفته، مقامات اسرائیلی تلاش کردند واشنگتن را متقاعد کنند در راستای رسیدن به توافقی دیپلماتیک کاری انجام ندهد و به جای آن، تحریم‌ها را سخت‌تر کند اما مقامات اسرائیلی می‌گویند ترسشان از این است که آمریکا در حال شکل دادن یک کانال ارتباطی غیرعلنی با ایران باشد و دور جدید مذاکرات وین در نهایت به امضای یک توافق منجر شود.