افزایش درآمد‌های مالیاتی بدون فشار مالیاتی

در قانون بودجه سال جاری، درآمد مالیاتی دولت ۳۲۵‌هزار میلیارد تومان بود، اما این درآمد در سال آینده ۲۰۱‌هزار میلیارد تومان افزایش یافته و به ۵۲۶‌هزار‌میلیارد تومان رسیده‌است، به عبارتی دولت روی افزایش ۶۲‌درصدی درآمد‌های مالیاتی حساب باز کرده است. دکتر محمد خوش‌چهره استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی معتقد است: «افزایش درآمد‌های مالیاتی به سلامت بودجه کمک می‌کند و از نظر شکلی خوب است، اما از لحاظ محتوایی و نحوه دریافت مالیات اهمیت بالایی دارد، به طوری که افزایش درآمد‌های مالیاتی نباید با فشار مالیاتی همراه باشد و از تولید‌کنندگان و حقوق بگیران که در دسترس دولت هستند مالیات بیشتری اخذ شود. گفت‌وگوی «جوان» را با دکتر محمد خوش‌چهره بخوانید.
دولت مدعی است لایحه بودجه سال‌۱۴۰۱ با اصلاح ساختاری همراه است، به نظر شما این اصلاح صورت گرفته یا خیر؟
آنچه امروز تقدیم مجلس شده فقط عدد است. باید بررسی کارشناسی شود تا متوجه شویم به درستی اصلاح ساختاری صورت گرفته یا فقط در حد یک حرف باقی‌مانده است. برخی ردیف‌های بودجه تغییر کرده که نیازمند آسیب‌شناسی جدی است. آنچه امروز در میان ردیف‌های بودجه بسیار خودنمایی می‌کرد افزایش ۶۲‌درصدی درآمد‌های مالیاتی است که در مقایسه با سال گذشته رقم چشمگیری است. سال گذشته درآمد مالیاتی دولت ۳۲۵‌هزار‌میلیارد‌تومان بود، اما این درآمد در سال آینده ۲۰۱‌هزار‌میلیارد‌تومان افزایش یافته و به ۵۲۶‌هزار‌میلیارد‌تومان رسیده است.
به نظر شما افزایش درآمد‌های مالیاتی بدون اینکه پایه مالیاتی جدیدی اضافه شود، اتفاق خوبی است؟


- افزایش درآمد‌های مالیاتی از نظر شکلی خوب است و به سلامت بودجه کمک می‌کند، اما محتوای آن و شکل اجرای آن اهمیت دارد. اکثر کشور‌های دنیا مانند امریکا، اروپا ۹۵ تا ۹۸‌درصد در آمد دولت‌ها از محل اخذ مالیات است و دولت‌ها برای اخذ مالیات بیشتر تلاش می‌کنند موانع تولید را کنار بزنند و تصمیماتی که اتخاذ می‌کنند در راستای تولید ملی کشور‌شان است تا بتوانند به راحتی به درآمد‌های مالیاتی‌شان دست یابند، به عبارت دیگر با فراهم کردن رفاه اجتماعی و هموار کردن راه برای تولید و صنعت و حتی صادرات در کسب درآمد تلاش می‌کنند. به عنوان مثال ترامپ با فشار مالیاتی به خودروسازی بی‌ام‌و که در مکزیک تولید می‌شد. این شرکت را مجاب کرد در امریکا خودرو تولید کند و تهدید کرد در صورت سرپیچی، به واردات این خودرو مالیات کلانی وضع می‌کند. در ایران در آمد‌های مالیاتی دولتی‌ها زیر‌۳۰ درصد است که البته واقعی هم نیست و با تأخیر یک‌ساله‌ای که به دست دولت می‌رسد و فاصله تورمی که به آن می‌خورد، عملاً ارزش این درآمد‌ها را کاهش می‌دهد.
همانطور که اطلاع دارید بعد از یک سال کارخانجات و صنایع درآمد‌های سالانه‌شان را به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌کنند و بعد از فرصت شش‌ماهه مالیات‌ها پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر دولت‌ها برای جبران درآمد مالیاتی‌شان براساس قانون بودجه سالانه، از بانک مرکزی استقراض می‌کنند تا شاید سال آینده درآمد امسال‌شان وصول شود و به این ترتیب با رشد نرخ تورم نیز مواجه می‌شوند. اگر دولت برنامه‌ریزی کرده است تا از سوداگران، دلالان و اشرافی‌گری مالیات بیشتری اخذ کند و از پول‌های بادآورده و معاملات زمین و سکه و ارز درآمد کسب کند که اتفاق بسیار فرخنده‌ای است، اما اگر قرار است با فشار مالیاتی به اقشاری که در دسترس دولت هستند مانند حقوق بگیران، صنعتگران و حتی اصناف و کسبه درآمد‌ها کسب کند، به هیچ وجه به نفع کشور و اقتصاد نیست و کاملاً از مصادیق تبعیض و ظلم است و باید تجدید نظر شود