آفات امتحانات در نظام آموزشی

جعفر بای‪-‬ آموزش و پرورش با صدور اطلاعیه‌های متنوع خبر فرا رسیدن موسم امتحانات را اعلام نموده است. امتحانات با این اعلامیه‌ها هیجانی‌تر شده و اینگونه رفتار منجر به افزایش اضطراب و استرس در امتحان می‌شوند. واژه امتحان خود به خود منجر به بروز استرس است و هر کسی که در معرض آزمون قرار می‌گیرد با تغییر ضربان قلبش علائم اضطراب در جسم و روح او پدید می‌آید. اینک که امتحان باعث بروز رفتارهای هیجانی می‌شود باید به گونه‌ای برگزار گردد که کمترین آسیب روحی و جسمی در اعصاب، روان و جسم دانش آموزان را به همراه داشته باشد. در نظام آموزشی آفات فراوانی وجود دارد که باید با اقدامات عالمانه نسبت به کاهش، رفع و درمان آن‌ها اقدامات جدی انجام داد. بخش مهمی از این آفت زدگی در موضوع امتحانات قرار گرفته که به طور خلاصه عبارتند از آفت امتحان زدگی. از نقطه آغازین آموزش تا پایان آن انواع و اقسام آزمون‌ها روح و روان دانش آموزان را خسته نموده و آرامش و آسایش را از آن‌ها سلب می‌کند. آفت امتحان‌محوری یا امتحان سالاری هم آفت دیگری است. امتحان به عنوان شرف و ناموس آموزش و پرورش، مهمترین و حیاتی‌ترین بخش نظام آموزشی ما محسوب می‌شود و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ظاهرا ما آموزش می‌دهیم تا امتحان بگیریم و کمتر امتحانات ما ماهیت آموزشی دارد. آفت دیگر آفت نمره محوری است؛ تا کنون نظام آموزش کشور قربانیان فراوان نمره ۲۰ را به همراه داشته است. نمره اگرچه خود محصول آزمون و امتحان غیر استاندارد است ولی تعیین کننده‌ترین ارزش، اعتبار، آبرو و شخصیت دانش آموزان نزد معلمان و والدین محسوب می‌شود. تاکنون وحشت هراس از اعلام نتیجه، دانش آموزان را به رفتار‌های
غیر متعارفی وا داشته است و چه بسیار افرادی
که پس از اعلام نتیجه به علت‌عدم رضایت به حذف خود از جامعه اقدام نمودند. آری اینک که امتحانات قربانیان فراوانی داشته لازم است با کاربست دستاورد‌های علمی و یافته‌های پژوهشی نسبت به برگزاری علمی و استاندارد آن اقدامات اساسی‌ای انجام داد تا شاهد کمترین آسیب روحی و روانی در افکار و اندیشه دانش آموزان باشیم. البته ناگفته نماند که همراهی والدین در این امر خطیر در کنار آموزش و پرورش بسیار لازم و ضروری به نظر می‌رسد. قطعا نقش والدین در کاهش اضطرابات امتحانی مهم‌تر از آموزش و پرورش است و واکنش آن‌ها می‌تواند در کاهش آسیب‌ها تاثیر بسزایی داشته باشد. پس ضرورت دارد ابتدا آموزش و پرورش با رویکرد علمی نسبت به استانداردسازی امتحانات اقدامات مورد نیاز را انجام داده و خانواده‌های محترم نیز هم سو با آموزش و پرورش رفتارهای معقول و متناسب از خود نشان دهند.