۷/۵ میلیون بی‌سواد آ‌مار باسواد‌ی را به حاشیه راند

پس از گذشت حد ود ۴۰ سال از تأسیس نهضت سواد آ‌موزی، طبق اعلام این سازمان ۵/۷ میلیون بی‌سواد د ر کشور وجود د ارد. کمبود اعتبارات، بی‌توجهی د ستگاه‌ها د ر هد ایت جامعه هد ف به سوی سواد آ‌موزی افراد، استقبال نکرد ن افراد بی‌سواد از برنامه‌های سواد آ‌موزی، کمبود بود جه و امکانات حمایتی برای تد اوم سواد آ‌موزی، شرایط اقتصاد‌ی فرد و خانواد ه و بی‌توجهی آ‌موزش و پرورش به سواد آ‌موزی افراد زیر ۱۰‌سال از جمله مسائل و موانعی است که سرعت سواد آ‌موزی را کند کرد ه‌است. این آ‌مار و ارقام، میزان پیشرفت‌ها د ر سواد آ‌موزی و تحصیلات د انشگاهی تکمیلی را به حاشیه می‌راند. مفهوم سواد تغییر کرد ه‌است. یونسکو اعلام کرد ه باسواد کسی است که بتواند از خواند ه‌ها و د انسته‌های خود تغییری د ر زند گی خود ایجاد کند. رئیس سازمان نهضت سواد آ‌موزی اعلام کرد ه‌است تا آ‌خرین سال‌های سقوط رژیم قبل، خیل عظیمی از کود کان لازم‌التعلیم از امکان ورود به مد ارس محروم بود ند و به همین د لیل روز به روز با توجه به روند صعود‌ی رشد جمعیت، بر تعد اد بی‌سواد ان جامعه افزود ه می‌شد؛ به طوری که طبق سرشماری سال ۱۳۵۵ خورشید ی، از کل جمعیت ۱/۲۷ میلیون نفری شش سال به بالا، ۲/۱۴ میلیون نفر (۵/۵۲ د رصد) بی‌سواد بود ه‌اند.
شاپور محمد زاد ه افزود : یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی د ر ایران و با توجه به اهمیت و ضرورت سواد آ‌موزی، به فرمان امام خمینی (ره)، د ر د ی‌ماه ۱۳۵۸ نهضت سواد آ‌موزی تأسیس شد. د ر اساسنامه نهضت سواد آ‌موزی، هد ف از تشکیل این نهاد از بین برد ن بی‌سواد‌ی د ر کشور اعلام شد و د ر این اساسنامه که د ر سال ۱۳۶۳ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، نهضت، سازمانی وابسته به وزارت آ‌موزش و پرورش اعلام شد. وی افزود : پس از تأسیس نهضت سواد آ‌موزی تا سال ۱۳۶۵ نزد یک به ۱۱ میلیون نفر به باسواد ان کشور افزود ه شد و نرخ باسواد‌ی کشور از ۵/۴۷ به حد ود ۸/۶۱ د رصد رسید، اما به علل گوناگون، از جمله رشد سریع جمعیت و فقد ان امکانات آ‌موزشی برای همه خرد سالان د ر آ‌ن سال قد ر مطلق بی‌سواد‌ی نه‌تن‌ها کاهش نیافته بلکه حد ود ۶۰۰ هزار نفر نیز افزایش د اشته‌است. وی تأکید کرد : با اجرای طرح بسیج عمومی سواد آ‌موزی د ر سال ۱۳۶۹ و آ‌موزش بیش از ۱/۴ میلیون نفر بی‌سواد مطلق د ر طول یک د هه، د ر سال ۱۳۷۵ نرخ باسواد‌ی د ر ایران به ۵/۷۹ د رصد رسید (۱۸د رصد افزایش). این افزایش د ر سرشماری ۱۳۸۵، ۹۰ و ۱۳۹۵ به ترتیب به ۶/۸۴ د رصد، ۸/۸۴ د رصد و ۶/۸۷ د رصد اد امه پید ا کرد و د ر برآ‌ورد سال ۱۴۰۰ این رقم به ۵/۹۰ د رصد افزایش یافته‌است، اما متأسفانه هنوز جامعه ما با حد ود ۵/۷ میلیون بی‌سواد روبه‌رو است.
او با اشاره به اینکه نهضت سواد آ‌موزی گروه ۱۰ سال به بالا را پوشش می‌د هد، گفت: بر اساس سرشماری سال ۹۵، حد ود اً ۲ میلیون و ۶۰ هزار نفر اعلام کرد ند که بی‌سواد هستند. از سال ۹۰ نهضت سواد آ‌موزی د ر هیچ استانی مرکزی ند ارد و سواد آ‌موزی با آ‌موزش و پرورش استان‌ها تجمیع شد ه‌است. مد یر روابط عمومی سازمان نهضت سواد آ‌موزی د ر خصوص علل و موانع کند‌ی رشد سواد آ‌موزی د ر کشور به «جوان» گفت: متأسفانه د ر طول برنامه اول تا ششم اعتبارات مطابق با برنامه‌های این سازمان تخصیص نیافته‌است. این موضوع سبب شد ه‌است تا برنامه و طرح‌های این سازمان براساس اهد اف موجود پیشرفت نکند.
ارد شیر قیصر استقبال نکرد ن افراد بی‌سواد از برنامه‌های این سازمان را از جمله موانع باقیماند ه افراد بی‌سواد د ر آ‌مار بی‌سواد کشور عنوان کرد و افزود : شرایط اقتصاد‌ی فرد و خانواده سبب شد ه‌است تا عد ه‌ای از جامعه هد ف همچنان به این سازمان مراجعه نکنند. با‌سواد شد ن با توجه به شرایط موجود اقتصاد‌ی د ر اولویت این افراد قرار ند ارد.
وی گفت: سازمان تاکنون با ۳۵ د ستگاه که به نوعی د ر روند باسواد‌ی افراد می‌توانستند تأثیر‌گذار باشند، اقد ام به عقد تفاهمنامه کرد ه‌است، اما بسیاری از وزارتخانه‌ها و د ستگاه‌های د ولتی د ر این مسیر برای رشد سواد آ‌موزی کم‌لطفی کرد ه و اقد ام خاصی برای جلب مشارکت انجام ند اد ه‌اند. این مسئول همچنین گفت: اگر فرد‌ی با‌سواد می‌شود لازم است برنامه‌های ویژه‌ای برای ماند گاری سواد و اند وخته‌هایش به اجرا د ر آ‌ید که متأسفانه باز هم استقبال نکرد ن این افراد آ‌نان را به سوی بی‌سواد‌ی سوق د اد ه است. نبود امکانات کافی و کتاب ساد ه‌نویسی نیز به مشکل سواد آ‌موزی آ‌نان لطمه زد ه‌است. وی با گلایه‌مند‌ی از معاونت ابتد ایی وزارت آ‌موزش و پرورش د ر روند افزایش افراد بی‌سواد د ر کشور گفت: متأ‌سفانه به د لایل مختلف این وزارتخانه نتوانسته‌است، افراد جامعه هد ف را سر کلاس د رس بیاورد و همین امر سبب شد ه‌است د ر طول سالیان گذشته بر تعد اد افراد بی‌سواد د ر کشور د ر برخی مقاطع زمانی افزود ه شود. بنا بر اعلام این سازمان، د ر حال حاضر میانگین د رصد افراد با سواد با رد ه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال، ۹۷ د رصد است. مطابق آ‌مار حد ود ۹۸ د رصد مرد ان و ۹۶ د رصد زنان باسواد هستند. د ر شهرنشینان ۹۸ د رصد و روستانشینان ۹۲ د رصد پیشرفت سواد آ‌موزی د اشته‌اند. مشکل اصلی نهضت سواد آ‌موزی پید ا کرد ن افراد بی‌سواد و جذب آ‌نهاست. با این حال میانگین سواد آ‌موزی کشور د ر بازه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال، د ر مقایسه با جهان ۶ د رصد بیشتر است.