روزنامه اعتماد
1400/10/20
مديريت ريسك سوانح كار سازمان مديريت بحران
استاندار كرمان در سالروز زلزله بم گفت «بحث فرونشست را بايد در كشور فرياد زد زيرا يك زلزله خاموش در حال رخ دادن است. با توجه به اينكه استان كرمان رتبه اول فرونشست را در كشور دارد بايد اعتبارات و بودجه لازم براي مواجهه با اين موضوع توسط رييس‌جمهوري در اختيار استان قرار گيرد. در اقدام براي رفع مشكل فرونشست زمين نياز به پشتوانه سازماني قوي دارد و كار استانداري نيست و مگر سازماني قوي‌تر از سازمان بحران هم داريم، براي اين كار اعتبار، تشكيلات و ضمانت اجرا نياز است. در دهه ۴۰ در رفسنجان خط فرونشست شناسايي شده است و براي حل اين موضوع بايد ضمانت اجرايي گذاشته شود و اعتبار به شهرداري داده شود تا تمام منازل آن منطقه خريداري و تخريب شود.» نكته مهم در صحبت استاندار كرمان آن است كه به‌رغم درستي كليت مباحثي كه مطرح كرده، ظاهرا به جايگاه سازمان مديريت بحران - به عنوان سازماني ذيل وزارت كشور - توجه ندارد، چرا كه مشكل فرونشست را به پشتوانه سازماني (سازمان مديريت بحران) نسبت داده و بعد گفته «كار استانداري نيست.» ادارات كل مديريت بحران در استان‌ها به عنوان بخشي از سازمان مديريت بحران كشور و عضوي از وزارت كشور، زير نظر استانداران و در زيرمجموعه استانداري‌ها فعاليت مي‌كنند. اين نكته‌اي مهم است. سازمان مديريت بحران بخشي از وزارت كشور است. سازمان مديريت بحران هنوز نتوانسته جايگاه مهم خود را در سلسله‌مراتب كاهش ريسك در ايران معرفي و تثبيت كند. همان‌طوركه استاندار كرمان گفته، استان كرمان اولين استان ايران است كه شش دهه قبل با شواهد فرونشست زمين مواجه شد. اين استان با خشكسالي‌هاي پي‌درپي مواجه بوده و هست. بارش باران نيز كوتاه‌مدت، موضعي و بيشتر با ريسك بالاي خسارت همراه است.هواشناسي كرمان در ابتداي هفته 11 دي‌ماه 1400 پيش‌بيني كرد كه «اوج بارندگي‌ها روز يكشنبه و دوشنبه 12 و13 دي‌ماه روي مي‌دهد. مردم هشدارهاي سيل را جدي بگيرند و تدابير لازم براي مقابله با بروز سيلاب و آبگرفتگي انجام شود چرا كه در برخي از مناطق به خصوص جنوب كرمان بسيار شديد خواهد بود. بارش‌ها در ارتفاعات به صورت برف است ضمن اينكه بارش‌ها طي روزهاي اخير نيز در استان روي داده كه در رابر و بافت و بردسير شاهد بارش برف هستيم.» اين بارندگي‌ها بخشي از منابع آبي استان را تقويت مي‌كند. البته مدير كل پيش‌بيني و هشدار سازمان هواشناسي گفته كه صدور سطح هشدار قرمز در چهار استان بوشهر، هرمزگان، جنوب كرمان و فارس به دليل بارش شديد باران و بروز سيل است. پاكسازي كانال‌ها و آبراهه‌ها، بازگشايي دهانه پل‌ها، پاكسازي آب‌روهاي منازل، عدم جابه‌جايي عشاير كوچ‌رو، جمع‌آوري دام‌ها از حاشيه رودخانه‌ها و مسيل‌ها، آمادگي راهداري‌ها، فرمانداري‌ها و ساير دستگاه‌هاي امدادي براي مقابله با رخداد خسارات احتمالي سيل و آبگرفتگي نيز توصيه شده است. بالاترين سطح هشدار (هشدار قرمز) براي هنگامي ارايه مي‌شود كه يك پديده جوي خسارت‌هاي وسيعي - سيلابي شدن مسيل‌ها و طغيان رودخانه‌ها، آبگرفتگي گسترده معابر شهري، امكان آبگرفتگي منازل، احتمال تخريب پل و مسدود شدن جاده و وارد شدن خسارت به محصولات كشاورزي - به دنبال داشته باشد. سازمان هواشناسي با اين هشدار به دستگاه‌هاي مختلف اعلام مي‌كند تا اقداماتي را براي كاهش خسارات وقوع پديده‌هاي جوي انجام دهند. البته اگر دستگاه‌هاي خدماتي مانند شهرداري‌ها سريع وارد عمل شوند از بعضي خسارت‌ها مي‌توانند جلوگيري كنند ولي اين كار مستلزم آمادگي و عمل سريع و در كمتر 24 ساعت زمان پس از هشدار است. نقش سازمان مديريت بحران در چنين هنگامي بسيار مهم است. كاهش ريسك سانحه بايد همه بخش‌هاي جامعه، دولت، سازمان‌هاي غير دولتي و بخش‌هاي مرتبط حرفه‌اي دولتي و خصوصي را درگير كند. بنابراين نياز به رويكرد مردم‌محور و چندبخشي، ايجاد تاب‌آوري در برابر ريسك‌هاي متعدد، آبشاري و متقابل و ايجاد فرهنگ پيشگيري و تاب‌آوري دارد. در نتيجه مديريت ريسك سانحه شامل راهبردهايي است تا از ايجاد ريسك‌ها جديد جلوگيري كنيم، ريسك‌هاي از قبل موجود را كاهش دهيم، براي جلوگيري از خسارات ناشي از سوانح ساير پيامدهاي توسعه و ايجاد فقر اضافي، با ساختارهاي جايگزين مانند بيمه بخشي از ريسك را منتقل كنيم. بنابراين كار مديريت بحران اگرچه شامل فعاليت‌هاي آمادگي در برابر سوانح و واكنش بعد از رخداد آنها نيز هست، اما چيزي فراتر از صرفا «مديريت سانحه» است. كاهش موفق ريسك سانحه با تركيبي از رويكرد از بالا به پايين و تغييرات نهادي و راهبردي و رويكرد از پايين به بالا، محلي و مبتني بر جامعه نتيجه مي‌گيرد. برنامه‌هاي مديريت ريسك سانحه بايد جزيي از برنامه‌ريزي و توسعه باشد. سوانح نشان‌دهنده توسعه ناموفق، فرآيندهاي اقتصادي و اجتماعي ناپايدار و جوامع ناسازگار هستند. رويكردها بايد به لايه‌هاي مختلف ريسك از «ريسك شديد» تا «ريسك گسترده» بپردازند. طبق تعريف دفتر كاهش ريسك سوانح سازمان ملل متحد در سال 2015، ريسك گسترده براي توصيف ريسك مرتبط با رويدادهاي با شدت كم و تكرار بالا استفاده مي‌شود، مانند خشكسالي و فرونشست زمين و ريسك شديد براي توصيف ريسك مرتبط با رويدادهاي با شدت بالا، و تكرار كم عمدتا همراه با خسارت‌هاي زياد، استفاده مي‌شود، مانند زلزله، توفان و سونامي. هيچ رويكرد «يك شكل» براي مديريت ريسك همه سانحه وجود ندارد، اما رويكردها و چارچوب‌هايي وجود دارد كه به‌طور موثر براي كاهش ريسك سوانح پياده‌سازي شده‌اند. اما قبل از اينكه بتوانيم ريسك را كاهش دهيم، بايد ريسك‌ها و انسا‌ن‌ها و دارايي‌هاي قرار گرفته در معرض خطر و آسيب‌پذيري افراد و دارايي‌ها در برابر اين ريسك‌ها را شناسايي كنيم تا بتوانيم از معرضيت بكاهيم. اين همان كاري است كه در بيشتر مواقع نمي‌توان در 24 تا 48 ساعت به كفايت انجام داد.
سایر اخبار این روزنامه
مذاكره و تعامل با دشمن به معناي تسليم نيست
تكرار مطالبه تهران: تشكيل دولت فراگير
پارلمان پنجم عراق با تنش آغاز شد
يادداشت‌هاي امروز
رييسي : ارز ترجيحي تا چند ماه آينده حذف نمي‌شود
سياست‌مرد اعتدال راوي انقلاب
آيا خط فقر 4 ميليون تومان است؟
چه موضعي بايد گرفت؟
نقش زنان در نشاط شهري و سرزندگي محلي
حمايت از شليك بدون هشدار!
پابندهاي آهني يك شاعر
مديريت ريسك سوانح كار سازمان مديريت بحران
معلمان و دوگانه تجمع و تعامل
