روزنامه جوان
1400/11/11
عدالت آموزشی دختران در دانشگاه تک‌جنسیتی بیشتر شد
دوره و زمانه عوض شده است. دختران امروزی با دنیای متفاوتی سر و کار دارند. گسترش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی دختران امروز ما را با بمبارانی از اطلاعات درست و غلط مورد هدف قرار داده است. دختران امروزی در کورانی از رنگ و لعاب‌ها قرار دارند. رسانه‌ها هر روز یک الگوی تازه از زیبایی و جذابیت به آن‌ها معرفی می‌کنند. یک روز باید شبیه عروسک باربی شوند تا مورد توجه قرار بگیرند و روز دیگر یک معیار تازه‌تر. با تمام اینها، اما وقتی فارغ از لایه بیرونی و جلوه‌گری قشری از زنان و دختران امروزی در سطح جامعه به لایه‌های عمیق‌تر اجتماع و محافل جدی‌تر علمی و فرهنگی دسترسی پیدا می‌کنید با دخترانی مواجه می‌شوید که اگرچه دوره و زمانه عوض شده، اما گوهره وجودی آنان در میان تمام بحران‌ها و تهاجم‌های فرهنگی و رسانه‌ای ناب‌تر و بلندمرتبه‌تر شده است. دخترانی که حتی اگر ظاهرشان هم کمی متفاوت باشد، پای کشورشان و حتی پای انقلابی که خودشان در شکل‌گیری آن نقشی نداشته‌اند، ایستاده‌اند. همچنان که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم جوانان انقلابی را به طور ویژه مورد خطاب قرار داده است. جوانانی که نیمی از آنان را دختران تشکیل می‌دهند و با عنایت به حساسیت‌های مطروحه درباره آنان نقش‌آفرینی‌شان در راستای ایجاد نظام پیشرفته اسلامی از ظرافت‌های ویژه‌ای برخوردار است. به سراغ دکتر لیلا ثمنی، دبیر شورای راهبردی زن و خانواده بسیج اساتید تهران بزرگ و عضو هیئت علمی پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا رفته‌ایم و با این استاد دانشگاه درباره دختران نسل بعد از انقلاب و چگونگی ایفای نقش آنان در گام دوم انقلاب به گفتگو نشسته‌ایم. خانم دکتر ثمنی! شما به عنوان یک استاد دانشگاه و کسی که با دختران جوان و نسل بعد از انقلاب سر و کار دارید چه ویژگی‌ها و چه رویش‌هایی را در میان دختران نسل جدید مشاهده می‌کنید؟تجربه تدریس و حضور بیش از ۲۰ سال در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه این امر را برای من ثابت کرده دخترانی که با اسلام و انقلاب آشنا باشند، به محض اینکه احساس تکلیف کنند تمام قد و با تمام توان در میدان حضور پیدا می‌کنند و از اهداف و آرمان‌های انقلاب دفاع می‌کنند. دختران انقلابی ما در دانشگاه‌ها زیاد هستند و جمعیت قابل توجهی از دانشجویان را به خود اختصاص می‌دهند. دختران انقلابی ما لزوماً چادری نیستند. دختران انقلابی ما در دانشگاه‌ها ممکن است خودشان هم از روحیه انقلابی خودشان آگاه نباشند، اما اساتید که شاهد اعمال و کردار آن‌ها هستند شهادت می‌دهند که هرگاه کاری پیش بیاید که نیاز به حضور و مشارکت آن‌ها باشد، فقط کافی است این نیاز به آن‌ها اطلاع‌رسانی شود. بنابراین اگر در برخی میادین احساس کردید حضور دختران کمرنگ است مطمئن باشید اطلاع‌رسانی خوبی صورت نگرفته است. روحیه انقلابی دختران ایرانی موروثی است نه اکتسابی. بنابراین بسیاری از تلاش‌های غرب و دشمنان انقلاب و اسلام در انحراف دختران و جوانان ما ناکام می‌ماند و آن‌ها را در هاله ناامیدی فرو می‌برد. بنابراین دو نکته برای جلب مشارکت حداکثری دختران انقلابی نسل جدید ما کلیدی و مهم‌تر است؛ یکی آگاهی‌بخشی اهداف انقلاب به دختران ما و دیگری ایجاد عرصه مشارکت برای دختران.
دختران ما نیاز به آگاهی‌بخشی و اعتماد دارند تا هر کدام جایگاه خود را بیابند و آنگاه خواهید دید که چگونه منشأ ایجاد حرکات عظیم و مؤثر در راستای حاکمیت اسلام و معارف آن بر تمام جوامع ملی و بین‌المللی هستند. رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم به طور خاص جوانان را مورد خطاب قرار دادند. نقش و جایگاه دختران انقلابی امروز را در ایجاد نظام پیشرفته اسلامی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طبق بیانات مقام معظم رهبری در خصوص نقش جوانان در گام دوم انقلاب اسلامی، لازم است تا مدیریت به جوانان واگذار شود. این فرمایش حاوی نکات بسیار مهمی است؛ از قبیل اینکه در عرصه مدیریت انقلاب اسلامی فرقی میان دختران و پسران نیست. جوانان اعم از دختران موظفند که برای گام دوم انقلاب مشارکت کنند. این مشارکت در سطح مدیریت است، یعنی لازم است هر یک از دختران ما با در نظر گرفتن جواز عمل به شکل آتش به اختیار، برای تحقق حاکمیت اسلام بر جامعه داخلی و خارجی برنامه‌ریزی کند، تیم تشکیل دهد و جهاد را آغاز کند و منتظر کسی نباشد تا او را مدیریت کند. خودش مدیر باشد، شرط اول مدیر این است که آگاهی‌های لازم را کسب کند. پس باید با اهداف و راهکار‌های اسلامی کردن جامعه آشنا شود، با راهکار‌های مدیریتی آشنا شود و برنامه‌ریزی کند و با سنجیدن همه جوانب، اقدام نماید. گاهی لازم است مدیریت‌ها مشورتی و پیوسته باشد پس لازم است تا همرزمان خود را شناسایی کند و کاملاً عملیاتی وارد میدان رزم و جهاد شود.
ما امروزه شاهد مجاهدت‌های زیادی از سوی دختران جوان انقلابی‌مان هستیم. جوانان مجاهد فراوانی که در سنین پایین و در حال تحصیل ازدواج کردند، بیش از سه فرزند به دنیا آوردند و تحصیلات عالیه را با موفقیت تمام کردند و در حال حاضر مشغول تدریس و از اعضای هیئت علمی موفق دانشگاه‌ها هستند. قطعاً این امور برای یک دختر آسان نیست. آسان نیست که هم همسر مهربان و مادر خوبی برای چندین فرزند باشد و هم فعال و حساس به مسائل جامعه باشد، هم احساس تکلیف بر پرداخت زکات علم و هدایت جامعه و جوانان به راه راست الهی داشته باشد و هم تلاش کند استاد خوب و مورد قبولی برای دانشجویان و دانشگاه باشد و در کسب روزی حلال و توسعه اقتصادی از راه ادای تکلیف در جامعه تلاش کند. از این دختران مجاهد زیاد سراغ دارم؛ دخترانی که دشمنان نظام و اسلام آن‌ها را نادیده می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند در ایران جایگاهی پیدا کنند و مدیریت دختران به آن‌ها سپرده نمی‌شود و حتی به عنوان الگو هم معرفی شایانی نمی‌شوند.
اینکه مقام معظم رهبری از دختران مانند پسران مطالبه مدیریت گام دوم انقلاب را دارند، به این دلیل است که دختران ثابت کرده‌اند که این توان را دارند. دختران ما خار چشم دشمنان هستند و هنوز امکان بروز و ظهوری را که در شأنشان است، پیدا نکرده‌اند. یقین دارم با اعتماد جامعه به دختران، گام‌های بزرگ و محکمی در تحقق اهداف انقلاب اسلامی در گام دوم برداشته خواهد شد. خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی مورد تأکید رهبری در بیانیه گام دوم در حوزه بانوان و دختران جوان انقلابی چه مؤلفه‌هایی دارد و چگونه محقق میشود؟
مدیریتی که برای برداشتن کامل گام دوم انقلاب مطرح شده دارای مؤلفه‌هایی است. قطعاً مدیر انقلابی دارای خصوصیت‌های ویژه‌ای است. مدیریتی که مقام معظم رهبری بر دوش جوانان اعم از دختران می‌گذارند از جنس مدیریت اسلامی است نه قدرت‌طلبی غربی که برای به دست آوردن و حفظ آن حاضر باشی به هر دروغ، حقه، نیرنگ، دورویی و ... دست بزنی.
دختران ما پس از برداشتن سخت‌ترین و مهم‌ترین قدم که خودسازی است، با هدایت، روشنگری، آگاهی‌بخشی و حضور در مجامع مختلف، متوجه مشکلات جامعه می‌شوند و خواهند توانست بر مبنای تعلیمات صحیح و اصیل اسلامی به ارکان تمدن‌سازی دست پیدا کنند. دختران انقلابی خداترس و خدامحور، دلسوز و فداکار، عالم و اندیشمند، صبور و حلیم و کاردان و اهل مشاوره هستند. چنین دخترانی به دنبال منافع مالی و شخصی نیستند. هیچگاه مقهور مقام و جایگاه نمی‌شوند و عرصه حضور را بر مبنای تخصص خود و ضرورت حضور تعیین می‌کنند. ممکن است گاهی موقتاً حضور کامل در خانواده را ترجیح دهند و گاهی حضور در جامعه را غالب بدارند. اهل تشخیص تکلیف و انجام کار‌های گروهی باشند و مشورت و مشارکت را مبنای کار خود قرار دهند. دختران انقلابی از هر کاری که در توان خود ببینند مضایقه نمی‌کنند، همانطور که صله رحم و دیگر امور واجب فردی، خانوادگی و اجتماعی را فدای هم نمی‌کنند.
من در حال حاضر دانشجویانی را می‌بینم که به رغم کار‌های علمی و عبادی، در مسجد محل، خانه، سلامت محله، حسینیه، مدرسه، دانشگاه، حوزه علمیه، مجالس خانگی، بیمارستان‌ها و در هر مرکزی که نیاز به کار جهادی باشد بدون اینکه هیچ توقع مالی یا غیرمالی داشته باشند، متواضعانه و جهادگرانه تلاش می‌کنند و می‌بینم که همین تلاش‌ها چگونه در‌های رحمت و برکت الهی را به رویشان گشوده است. طلبه‌هایی را در زمان اوج کرونا دیدم که در عنفوان جوانی و در اوج زیبایی برای جهاد در بیمارستان‌ها و غسالخانه‌ها شبانه‌روزی حضور می‌یافتند، درس و خانواده را موقتاً برای خدمت جهادی کنار گذاشتند و همین‌ها اگر جمعی و هدایت شده شود، زمینه تمدن‌سازی مورد نظر رهبری را در گام دوم انقلاب محقق کرده است.
بنابراین وجود این ظرفیت در دختران ما فطری و طبیعی است ولی بر ما اساتید لازم است که این توانمندی را به آن‌ها گوشزد کنیم تا متوجه توان خود بشوند. بار‌ها پیش آمده است دانشجویانی برای مشاوره پیش من می‌آیند و از شرایط شکایت می‌کنند و وقتی توانمندی‌های آن‌ها را برایشان می‌شمارم، از این همه توانمندی تعجب می‌کنند و با شناختی که از خودشان به دست می‌آورند با انگیزه و بهتر به زندگی خود ادامه می‌دهند و همین امر موجب میشود که در بسیاری از موارد پس از سال‌ها و شاید ۱۵ سال هنوز با دانشجویان ارتباط دارم و همیشه از اینکه خود را شناختند و مسیر زندگی را جهت دادند، متشکر هستند و ابراز لطف می‌کنند. بنابراین ذکر توانمندی‌ها، کمک به خودباوری، خودشناسی و تشخیص راه و هدف و تعیین برنامه بر اساس توانمندی‌های دانشجویان دختر انقلابی از وظایف مهمی است که بر عهده اساتید و راهنمای آنهاست.
در سال‌های اخیر دختران ما نسبت به پسران در تحصیلات عالی پیشی گرفته‌اند. این دستاورد چه ملاحظاتی را پیش روی ما قرار می‌دهد؟
دختران ما بیش از پسران راه پیشرفت و رشد را در تحصیلات عالی می‌دانند. در بسیاری از دانشجویان دختر شاهد این امر هستیم که همسران آن‌ها مشغول کار شده‌اند و آن‌ها مشغول ادامه تحصیل هستند. این امر مزایا و معایبی دارد که نیاز به بحث مستقل دارد. شاید در زمان‌های نه چندان قبل بالاتر بودن تحصیلات زن از مرد مذموم و موجب عدم اطاعت زن از مرد شمرده می‌شد، اما در حال حاضر شاهد مواردی هستیم که دختران دارای تحصیلات عالی و بالاتر از دیگر اعضای خانواده خود هستند ولی این بالا بودن را حمل بر برتری نمی‌کنند و دلیل ارزشمندتری خود نمی‌دانند و بنابراین زندگی زوجین با تحصیلات عالیه زوجه، در مواردی همچون تربیت فرزندان، آستانه تحمل و تاب‌آوری و هدایت مسائل و مشکلات خانواده توسط زن را مطلوب‌تر کرده است.
امروزه دختران انقلابی و اسلامی ما، تحصیلات بالای خود را نشان برتری خود نمی‌دانند، چون بر این باورند که «ان اکرمکم عندالله اتقیکم.» بنابراین دلیل برتری را تقوای بیشتر و محکم‌تر می‌دانند که با ذره‌ای خودبرتربینی منهدم میشود. اما این تحصیلات عالیه ابزار رشد فکری و ذهنی، فهم و درک اجتماعی، بالا رفتن صبر و حلم شده و تواضع دختران ما را در خانه و جامعه بیشتر کرده است. در زمان‌های نه چندان قبل‌تر، تحصیلات بالا موجب فخر دختران بود ولی دختران انقلابی ما تحصیلاتی را که منجر به تواضع و فهم و درک بیشتر همنوعان باشد، ارزشمند تلقی می‌کنند. شما به عنوان استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا به عنوان یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های تک جنسیتی کشور در رابطه با موضوع گسترش دانشگاه‌های تک جنسیتی چه نگاهی دارید؟
گسترش دانشگاه‌های تک جنسیتی امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. تجربه دانشگاه الزهرا را به عنوان یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های تک جنسیتی کشور با وجود محدودیت‌ها و موانع متعدد، بسیار موفق ارزیابی می‌کنم. دختران در این دانشگاه به دور از بسیاری از سختی‌های دختران انقلابی ما در دانشگاه‌های مختلط، مشغول تحصیل علم می‌شوند. بنابراین تحصیل در محیطی آرام و دوستانه را تجربه می‌کنند. چون اغلب اساتید و کارمندان و همه دانشجویان دانشگاه را بانوان تشکیل می‌دهند، دختران و شرایط اختصاصی آن‌ها بیشتر و بهتر از دانشگاه‌های دیگر، درک میشود. بنابراین شرایط تحصیل مناسب‌تر و مساعدتر است. در دانشگاه تک جنسیتی دختران با یکدیگر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و در سنجش رتبه‌های برتر یا استعداد‌های درخشان عدالت بیشتر رعایت میشود. دانشگاه تک جنسیتی یکی از عرصه‌های مهم برای تقویت حس اعتماد به نفس و خودباوری در زنان است. دانشگاه الزهرا تنها دانشگاه جامع زنان است که توسط یک بانو مدیریت میشود و همین امر از نقاط قوت دانشگاه بوده است و باعث تقویت روحیه خودباوری در زنان جامعه میشود.
بازتاب این دانشگاه در عرصه بین‌المللی نیز بسیار مورد توجه است. رشد جایگاه بین‌المللی دانشگاه و دعوت‌های متعدد از اساتید خانم دانشگاه الزهرا برای تدریس در دانشگاه‌های خارجی و حضور در مجامع آن‌ها نمونه‌هایی از موفقیت و دلیلی بر اهمیت دانشگاه تک جنسیتی در نگاه جوامع علمی دنیاست. از نگاه شما به عنوان یک استاد و فعال اجتماعی چگونه می‌توان میان نقش‌های اجتماعی و نقش‌های ذاتی همچون مادری و همسری تعادل برقرار کرد؟
این سؤال یکی از سؤالات و دغدغه‌های مهم دختران انقلابی ما از همان زمان انقلاب تا الان بوده و هست، زیرا دختران انقلابی حاضر نیستند هیچ یک از نقش‌های ضروری خود را فدای دیگری کنند و با تمام تلاش و مجاهدت شبانه‌روزی سعی می‌کنند تا در تمام عرصه‌ها تکلیف خود را شناسایی کنند و آن را به نحو احسن به منصه ظهور برسانند.
دختران انقلابی به حداقل‌ها اکتفا نمی‌کنند و همیشه در تمام عرصه‌های رشد فردی، خانوادگی و اجتماعی ابراز وجود می‌کنند و مقاومت و پایداری آن‌ها در جمع خانواده‌شان زبانزد میشود. همین امر باعث میشود امر الهی محقق شود که فرموده است: «ان تنصرو الله ینصرکم.»
در زندگی تمام دختران انقلابی که نگاه کنید ردپای نصرت الهی نمایان است. از هر کدام که بپرسید می‌بینید که خداوند چگونه عرصه را برای امکان جمع میان نقش‌های مهم و ضروری ایشان مهیا کرده است؛ یکی با حمایت صددرصدی خانواده خودش یا همسرش، یکی با حمایت دوستان و همسایگان، یکی با حمایت شوهر، یکی با وسعت رزق و امکان جذب پرستار و کمک‌یار در امور منزل و هر کدام به طریقی نصرت الهی را دریافت کرده‌اند. حتی برخی از دختران موفق انقلابی در کسوت قضاوت یا استاد دانشگاه داشتیم که با کمک فرزندان بزرگ‌تر کار‌های منزل و تحصیل را مدیریت می‌کردند. بنابراین روش‌ها متفاوت است، اما نقطه مشترک همه آن‌ها اعتقاد به نصرت الهی است.
قطعاً با اعتقاد راسخ به نصرت الهی و اینکه خواستن توانستن است، قله‌ها فتح می‌شوند. دخترانی که می‌بینیم وظیفه خود را شناختند و با توکل به خدا حرکت کردند، خداوند هم ایشان را نصرت کرده و با تمام سختی‌ها و مشکلات توانسته‌اند در تمام عرصه‌های علمی و خانوادگی و اجتماعی به سرمنزل مقصود رسیده و موفق شده و بدرخشند. دختران انقلابی می‌دانند که سختی‌های این دنیا غیرقابل اجتناب ولی زودگذر هستند و در همه زندگی‌ها هستند. چه دیندار چه بی دین، چه فقیر و چه ثروتمند، چه بی سواد و چه دانشمند، هر کس در این دنیا سختی‌ها و شیرینی‌هایی را می‌چشد. بنابراین اگر کسی بخواهد به تنهایی زندگی کند یا تحصیل نکند یا ازدواج و فرزندآوری نداشته باشد، باز هم از سختی‌های دنیا و امتحانات الهی در امان نخواهد بود. دختران انقلابی با این شناخت سعی می‌کنند خود را در راه کسب علم و دانش الهی، تشکیل خانواده و گسترش خانواده و تحکیم آن با گذشت و ایثار محبت و عاطفه‌ورزی بدون کوچک‌ترین توقعی قرارداده و از این راه بر سختی‌ها مسلط شده و آن‌ها را مدیریت و هدایت کنند.
تحقیقات مبتنی بر تجربه زیست زنان و دختران موفق انقلابی این امر را ثابت کرده است. بنابراین هر کس در آن شک دارد، می‌تواند به صورت علمی پژوهش‌ها را تکرار کند تا از نتایج واقعی و حقیقی آن آگاه شود.
سایر اخبار این روزنامه
عدالت آموزشی دختران در دانشگاه تک‌جنسیتی بیشتر شد
نابغه‌ای که معادلات جبهه را به سود ایران تغییر داد
بازدید رئیس رژیم صهیونیستی از جای زخم ابوظبی
اعزام تام‌الاختیار‌ها به شمال برای عقب‌نشینی قطعی ویلا‌های دولتی
شیوع انفجاری
آن حمایت‌ها و این دو صنعت ملی قدرناشناس!
مراسم یادبود مادر شهیدان کارور امروز برگزار میشود
سوء استفاده کردند!
سوء استفاده کردند!
