پيروزي نيم بند ترامپ

ميثم سليماني
پس از ماه‌ها كشمكش در خصوص فرمان مهاجرتي ترامپ بالاخره ديوان عالي امريكا، بالاترين مرجع قضايي اين كشور حكم اوليه خود در خصوص منع ورود اتباع شش كشور به امريكا را صادر كرد. ديوان عالي در راي اوليه خود به رييس‌جمهور اجازه داد تا حكم اجرايي را با شرايط خاصي كه ديوان تعيين كرده اجرايي كند تا پاييز كه حكم نهايي ديوان در خصوص آن صادر شود؛ موضوعي كه به‌شدت موجب خوشحالي دونالد ترامپ شد و آن را يك پيروزي براي خود خواند.
هرچند دونالد ترامپ اين حكم را يك پيروزي براي خود مي‌داند اما جزييات طرح پذيرفته شده نشاني از يك پيروزي قاطع براي او ندارد. حكم ديوان عالي امريكا عملا نه براي دولت و نه براي مخالفان يك برد قاطع محسوب نمي‌شود. نكته اصلي اين حكم در اين است كه دولت با كساني كه با احترام به ايالات متحده امريكا ارتباط دارند مانند داشتن اعضاي خانواده در امريكا، يا محل كار و تحصيل در يك دانشگاه امريكايي مي‌توانند به كشور رفت و آمد كنند. هرچند كه به نظر مي‌رسد حكم ديوان عالي احكام دادگاه‌هاي پايين دستي امريكا را نقض كرد اما در اصل آن را تعديل كرده است. با اين شرايط طبق دستور اجرايي رييس‌جمهور صدور ويزاي جديد براي شهروندان شش كشور ليبي، ايران، سومالي، سودان، سوريه و يمن براي مدت 90 روز و برنامه پناهندگي براي 120 روز به تعويق خواهد افتاد. در بيانيه دادگاه آمده است كه اختيارات اجرايي بدون شك حق رييس‌جمهور است تا زماني كه هيچ منافاتي با منافع ملي امريكا نداشته باشد.
ترامپ اين حكم را يك پيروزي واضح براي امنيت ملي امريكا ناميد. او در بيانيه‌اي گفت: به عنوان رييس‌جمهور، من نمي‌توانم اجازه دهم به مردم كشورم آسيب وارد شود. من مي‌خواهم افرادي كه مي‌توانند در ايالات متحده زندگي كنند و تمام شهرونداني را  كه دوست داشته باشند وارد كشور شوند. وي اضافه كرد كه راي دادگاه براي او بسيار قابل احترام است چرا كه تمامي 9 قاضي ديوان عالي حكم را تاييد كردند. رييس‌جمهور هفته گذشته اعلام كرد كه پس از تاييد حكم طي 72 ساعت آن را اجرا خواهد كرد.
ديوان عالي نظر قطعي خود را در اين خصوص اعلام نكرده است. ديوان دادگاه در حكم خود عنوان كرد براي تصميم نهايي تا ماه اكتبر صبر خواهد كرد تا استدلال‌هايي كه در مورد اين پرونده مطرح است به ديوان ارايه شود. اصلي‌ترين موضوع در خصوص حكم اجرايي ترامپ مربوط به اين است كه حكم رييس‌جمهور به تبعيض‌هاي مذهبي دامن مي‌زند و اين حكم گسترده‌تر از اختيارات رييس‌جمهور براي محافظت از مردم كشور است. قضات به دولت و شخص دونالد ترامپ تاكيد كردند كه اين حكم كاملا موقت است تا زماني كه مراحل بررسي به پايان برسد. دادگاه تاكيد كرد كه ما به طور كامل ظرف مدت 90 روز شرايط را بررسي خواهيم كرد و مراحل دادرسي را به پايان مي‌رسانيم و اطلاعات كافي را در اختيار دولت‌هاي خارجي قرار خواهيم داد. چنين بيانيه‌اي نشان از اين دارد كه ممكن است حكم ديوان در پاييز تغيير كند و شرايط نيز كاملا متفاوت شود. اين موضوع كاملا بستگي به نتايجي دارد كه ترامپ مي‌تواند طي اين مدت از قانوني كه وضع كرده بگيرد و اطلاعات لازم را ارايه دهد. دادگاه همچنين به وكلاي دادگستري تاكيد كرده است كه بايد مدارك خود را در اختيار قضات دادگاه قرار دهند و ارايه مدارك پس از مدت زمان قانوني تا زمان اعلام حكم دادگاه موجه نيست و مقامات دولتي زمان لازم را خواهند داشت تا اقدامات لازم را انجام دهند.


تفسيرهاي متعدد از حكم
كماكان تفسيرهاي متعددي در خصوص اين حكم وجود دارد و ميان وكلاي دادگستري و مدافعان مهاجرت در امريكا اين حكم معناي متفاوتي دارد. لئون فرستكو معاون دادستاني كل دوره باراك اوباما كه در حوزه مهاجرت مشغول به كار بود به واشنگتن‌پست گفت: ممنوعيت سفر محدود به نظر مي‌رسد و بر دو نوع از افرادي تاكيد مي‌كند كه لزوما به ايالات متحده هيچ ارتباطي ندارند. اين دو مورد شامل افرادي مي‌شوند كه قصد دارند به عنوان بازديد‌كننده و گردشگر وارد امريكا شوند يا كساني كه به دنبال گرفتن ويزا از طريق قرعه‌كشي (لاتاري) دولتي هستند.
وزارت خارجه امريكا تاكنون هيچ ممنوعيتي را براي اعطاي ويزا اعلام نكرده است. در حال حاضر هر فردي كه با وجود اين حكم نامه پذيرش دانشگاهي، پيشنهاد شغلي يا اينكه عضو خانواده‌اي باشد كه در امريكا حضور داشته باشد احتمال قادر خواهد بود كه ويزا دريافت كند و سفر عادي به امريكا داشته باشد. جف سشنز، وزير دادگستري امريكا گفت كه تهديد عليه امنيت ملي كشور ما واقعي و بيش از پيش خطرناك است. او از اين تصميم استقبال كرد و گفت كه گامي مهم به سوي احياي جدايي قوا ميان شاخه‌هاي دولت فدرال است. بعضي افراد از جمله عمر جدوات، مدير پروژه حقوق مهاجرت در سازمان غيردولتي انجمن آزادي‌هاي مدني امريكا گفت كه دادگاه هنوز در مورد اينكه دستور رييس‌جمهور ناقض قانون اساسي است يا نه نظر نداده اما دادگاه‌هايي كه آن را بررسي كرده‌اند عليه آن راي داده‌اند. وي افزود: در عمل بيشتر كساني كه مي‌توانستند تحت تاثير ممنوعيت‌ها قرار گيرند همچنان اجازه ورود خواهند داشت. اما گروه‌هاي ديگر همچون عفو بين‌الملل امريكا هشدار دادند كه عواقب جديد مانند تجديد هرج و مرج در فرودگاه‌ها و اجراي ممنوعيت كه موجب جدايي خانواده‌ها نيز مي‌شود را هشدار داده‌اند. ديويد ميليبند، رييس كميته بين‌المللي نجات (آي‌آرسي) گفت: «تصميم دادگاه خطر لطمه ديدن افراد آسيب‌پذيري كه منتظر ورود به امريكا هستند را به همراه دارد: افرادي كه نيازهاي فوري درماني دارند، و افراد بي‌گناهي كه سرگردان هستند. همه اينها از قبل مراحل مختلف بررسي سابقه را گذرانده‌اند.»قاضي كلارنس توماس، ساموئل جونيور و نيل گورساچ اجازه دادند كه ممنوعيت اثر خود را حفظ كند و قاضي توماس نيز در نامه خود تاكيد كرد كه اين يك نتيجه ضمني است تا دولت شايستگي خود را در اجراي موفق اين قانون نشان دهد. ديوان عالي امريكا در عين حال مي‌نويسد، كسي كه ثابت كند روابطي «حقيقي» و قابل اعتماد با امريكا دارد، مي‌تواند همچنان به اين كشور سفر كند. اين موضوع مي‌تواند شامل حال اعضاي يك خانواده يا دانشجويان و كاركنان شركت‌هاي امريكايي شود. با اين حال دادگاه در حكم خود تاكيد مي‌كند كه اين شامل افرادي نخواهد شد كه به شكل صوري با يكديگر ارتباط برقرار مي‌كنند. قاضي توماس همچنين در حكم خود تاكيد مي‌كند كه به مقامات اجرايي اين اجازه را مي‌دهد كه در خصوص نحوه ارتباط اتباع اين شش كشور با ايالات متحده امريكا تصميم‌گيري كنند. او همچنين در نامه خود تاكيد مي‌كند كه اين موضوع ممكن است كه شامل سيل دعوي‌هايي شود كه شامل رابطه‌هاي بي‌ربط خواهد بود كه اين موضوع قانون جديد را شامل نمي‌شود.
نقطه شروع بحران
نقطه اصلي اختلاف ميان گروه‌هاي مدني و ترامپ بر اين مبناست كه چنين قانوني در راستاي يك تبعيض غيرقانوني عليه مسلمانان است. ترامپ ادعا مي‌كند كه اين ممنوعيت براي محافظت از مردم امريكا ضروري است در حالي دولت اكنون نيز روش‌هاي سخت‌تري را براي اعطاي ويزا در نظر گرفته است. او پيش‌تر هر اتفاقي را به گردن قضاتي مي‌انداخت كه اين حكم را مسدود كرده‌اند. اما از آنجايي كه اين حكم توسط دادگاه‌هاي پايين‌تر متوقف شده است، مسافران اين كشورها پس از اخذ ويزاي معمولي مي‌توانند وارد ايالات متحده شوند. گفتني است نخستين اقدام دونالد ترامپ از ماه ژانويه و در هفته دوم حضور او در كاخ سفيد كليد خورد. دستورالعمل اوليه ترامپ در همان زمان بلافاصله اجرا شد و منجر به هرج و مرج در فرودگاه‌هايي در ايالات متحده و خارج از كشور به عنوان مسافراني بود كه قصد داشتند به ايالات متحده سفر كنند. وكلا اما اين حكم را در دادگاه‌هاي ايالتي امريكا به چالش كشيدند و ظرف چند روز توانستند حكم تعليق آن را دريافت كنند و در نهايت دادگاه تجديدنظر ايالات متحده اعلام كرد كه نمي‌توان اين حكم را اجرا كرد و رييس‌جمهور با توجه به شرايط موجود اين حكم را به ديوان عالي ارجاع نداد. در عوض، دولت او در ماه مارس حكم تعديل شده‌اي را صادر كرد. او در اين حكم جزيياتي از نگراني‌هاي امنيت ملي را مطرح كرد عراق را از فهرست كشورهاي اوليه حذف كرد و همچنين بندهايي كه مربوط به بخشي از پناهندگان سوري بود را نيز حذف كرد كه در آن به سوري‌هاي مسيحي اجازه ورود به امريكا را مي‌داد. وكلاي ترامپ عنوان كردند دستور جديد براي پاسخ دادن به نگراني‌هاي قضات دادگاه تجديد نظر صادر شده است. اما پرونده‌هاي جديد بلافاصله ثبت شد و قضات فدرال يك بار ديگر اجراي آن را متوقف كردند. دادگاه‌هاي تجديد نظر نيز احكام را تايي كردند. آنها معتقد بودند كه دستور العمل اجرايي جديد نيز با عدم تحمل مذهبي و انحصار و تبعيض مواجه هستند. حتي يك دادگاه تجديد نظر عنوان كرد كه اين قانون به رييس‌جمهور اختيارات گسترده‌اي در امور مهاجرت مي‌دهد. در دادگاه‌هاي تجديدنظر برخي قضات محافظه‌كار معتقد بودند كه همكاران‌شان اشتباه كرده‌اند. آنها گفتند كه قضات نبايد در خصوص انگيزه‌هاي رييس‌جمهور تصميم‌گيري كنند بلكه بايد به دستور اجرايي توجه كنند كه آيا مناسب است يا نه!