تهران: امریکا با تصمیم سیاسی به وین بازگردد

ایران در آستانه دور نهم مذاکرات وین ابراز امیدواری کرد که طرف‌های غربی به خصوص امریکا تصمیمات سیاسی سخت خود را برای توافق با ایران گرفته باشند، تصمیماتی که با توجه به پیشرفت قابل‌ملاحظه مذاکرات، می‌تواند زمینه را برای توافق احتمالی فراهم کند.
امروز دور آخر مذاکرات احیای برجام در وین با حضور رؤسای هیئت‌های مذاکره‌کننده شروع می‌شود. این دور، دور نهم و احتمالاً پایانی مذاکرات است و تا الان همه طرف‌ها پیشرفت مذاکرات را تأیید کرده‌اند. در تهران، منابع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده می‌گویند که در جریان دور هفتم و هشتم گفتگو‌ها طرفین توانسته‌اند «چه در زمینه نگارش متن و چه درباره نزدیک کردن دیدگاه‌های‌شان در موضوعات اصلی پیشرفت قابل‌توجهی به دست آوردند» در حالی که راستی‌آزمایی و تضمین‌ها تاکنون دو اختلاف کلیدی بین طرفین بوده است. یک منبع ایرانی نزدیک به تیم مذاکره‌کننده دیروز به «جوان» گفت: «در حال حاضر در حوزه راستی‌آزمایی و تضمین‌ها پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای حاصل شده است.» با این حال، این منبع بدون ذکر جزئیات تأکید کرد که نیاز است طرف‌های ایران، به خصوص امریکا «در دو حوزه رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای» دست به تصمیم‌گیری سیاسی بزنند. او می‌گوید: «در مجموع، چارچوب و تصویر توافق نهایی اکنون مشخص است و در صورتی که طرف‌های مقابل به ویژه امریکا در این فرصت یک هفته‌ای تصمیمات لازم را اتخاذ کرده باشند، می‌توان به توافقی دست یافت که تأمین‌کننده منافع ملت ایران باشد.» سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه هم دیروز در گفت‌وگوی هفتگی با خبرنگاران تأیید کرد که در حوزه تضمین‌ها، پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشتیم. بر اساس گزارش فارس، به گفته خطیب‌زاده، «در بخش‌های مختلف که تضمین‌ها متصور است، ایده‌هایی مطرح و مکتوب شده است و امروز چارچوب توافق و چشم‌انداز متنی توافق کاملاً روشن است.» با این حال، خطیب‌زاده هم این را که آیا در دور کنونی مذاکرات وین، توافقی به دست بیاید یا نه، منوط به تصمیم سیاسی طرف‌های مقابل ایران به خصوص امریکا دانست: «اگر طرف‌های مقابل به ویژه امریکا در فردای حضور در وین اعلام کنند که به تعهدات‌شان عمل می‌کنند و تضامین لازم را ارائه و در چارچوب برجام به آن بند‌هایی که در حوزه رفع تحریم‌ها وجود دارد پایبندی خود را اعلام کنند، فردای آن روز توافق قابل دسترس است.» او تأکید کرد: «زمان رسیدن به توافق را دو چیز معلوم می‌کند؛ پاسخ‌های امریکا به سؤالاتی که مطرح شده یا نکاتی که در بحث رفع تحریم‌ها است و سرعت طرف‌های مقابل در میز مذاکره.» به گفته سخنگوی وزارت خارجه، ایران آنچه را باید انجام دهد تا به امروز به سرعت و حتی هفته‌های پیش انجام داده و بسیاری چیز‌ها به تصمیم طرف‌های مقابل منوط است. خطیب‌زاده درباره پیش‌بینی نتیجه مذاکرات نیز گفت: «فارغ از خوش‌بینی‌ها و بدبینی‌ها و واقع‌نگری‌ها الان زود است درباره نتیجه مذاکرات پیشگویی کنیم و در فضای بین‌الملل پیشگویی امر درستی نیست.» برلین: توپ در زمین ایران است!
در حالی که دیروز «انریکه مورا» معاون کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا یک بار دیگر گفت که لازمه بازگشت به اجرای کامل برجام، روحیه مصالحه در طرف‌های مذاکره در وین است، طرف‌های مذاکراتی ایران در وین همچنان سنگینی بار توافق در وین را بر دوش ایران می‌دانند. تازه‌ترین موضع‌گیری مربوط به «اولاف شولتز» صدراعظم آلمان است که در گفتگو با روزنامه امریکایی واشنگتن‌پست گفته که رسیدن به توافق در مذاکرات وین به ایران بستگی دارد. شولتز در پاسخ به سؤالی درباره اینکه فاصله تا رسیدن به توافق در مذاکرات وین چه اندازه است، صاف و پوست‌کنده گفت: «به ایران بستگی دارد.» او اضافه کرد: «ما به آن‌ها پیام روشنی دادیم مبنی بر اینکه اکنون زمان تصمیم‌گیری و پیشرفت و نه طولانی کردن این روند است.» این مقام آلمانی که حدود یک ماه قبل در تماس تلفنی با نفتالی بنت، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی صحبت کرده بود، گفته که ما توانایی ایران را در داشتن بمبی که قابل‌استفاده باشد، نمی‌پذیریم. او گفته که مذاکرات در وین، در «لحظه تعیین‌کننده‌ای است» و مجدداً با انداختن توپ مسئولیت به زمین ایران گفته است: «امیدواریم که آن‌ها از این فرصت استفاده کنند. زمان زیادی برای ما باقی نمانده است، زیرا ما از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران اطلاع داریم.» خبرنگار روزنامه واشنگتن‌پست از شولتز درباره راهبردی که در صورت شکست مذاکرات وین باید در قبال ایران به کار گرفته سؤال کرد که صدر اعظم آلمان گفت: «هم‌اکنون در موقعیتی هستیم که منتظر پاسخ هستیم. بگذارید منتظر بمانیم.» تکذیب مذاکره مخفی
طی روز‌ها اخیر، به خصوص در فضای تنفسی مذاکرات، خبر‌های مختلفی درباره مذاکرات محرمانه ایران با امریکا با وساطت روس‌ها منتشر شده است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا اخیراً بعد از نشست با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه ابراز امیدواری کرده بود که مسکو بتواند بر ایران تأثیر بگذارد و آن‌ها را به سوی پذیرفتن توافقی جدید سوق دهد. بعد از این اظهار نظر بود که اواخر هفته قبل، روزنامه الاخبار از قول برخی منابع در تهران مدعی شد که در جلسات آخرین دور مذاکرات در وین، گفت‌وگویی در مورد طرح ایران-روسیه در مورد رفع تحریم‌ها و بازگشت به بند‌های توافق هسته‌ای مطرح شده است. جزئیات این طرح به درستی مشخص نیست، ولی برخی منابع می‌گویند که نمایندگانی از ایران در یک نشست که با سفر ویلیام برنز، رئیس سیا به آلمان همزمان شده، با طرف امریکایی در این باره گفتگو کرده‌اند. همچنین واشنگتن‌فری‌بیکن هم به تازگی روایتی نزدیک به این روایت را منتشر کرده و نوشته که روس‌ها با اطلاع مقامات امریکا پیشنهاد توافق هسته‌ای موقت با ایران را داده‌اند. مایکل مک‌کال، نماینده جمهوریخواه تگزاس نیز در گفتگو با واشنگتن‌فری‌بیکن گفته است: «روسیه توافقی محرمانه را به ایران فرستاده است. در حال حاضر روسیه سعی دارد در مذاکرات با ایران نقش اصلی را بازی کند. این یک توافق محرمانه است. ما آن را ندیده‌ایم.» مایک گالاگر، نماینده ویسکانسین هم به فری‌بیکن گفته که «گزارش‌های حاکی از همکاری دولت بایدن با روسیه بر سر توافقی محرمانه با ایران نگرانی ما را دو چندان می‌کنند.» الیزه استفانیک، نماینده نیویورک و رئیس بخش جمهوریخواه مجلس می‌گوید که دولت بایدن در مورد مذاکرات بسیار پنهانکارانه‌تر از دولت اوباما عمل می‌کند. یک منبع دیروز به «جوان» اطلاع داد که تاکنون هیچ مذاکره مستقیمی میان ایران و امریکا انجام نشده است و هرگونه ارتباط میان دو طرف از طریق تبادل مکتوبات غیررسمی (non-paper) از سوی هماهنگ‌کننده اروپایی گفتگو‌ها در وین انجام گرفته است.